مقاله ای از پیتر بیومانت برای روزنامه گاردین
به نظر می رسد بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل، با وجود هشدارهایی نسبت به شکست استراتژی اش در برابر توافق هسته ای ایران و وارد آوردن لطمات بیشتر به روابط با دولت اوباما عزم خود را جزم کرده است تا با کمک متحدانش در کنگره توافق هسته ای میان ایران و شش قدرت جهانی را متوقف کند.
شمار اندکی از تحلیلگران اسراییلی با اطمینان خاطر از توانایی اسراییل در جلب حمایت دو سوم از اعضای کنگره آمریکا سخن می گویند. در صورتی که کنگره توافق ایران را رد و باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا، آن را وتو کند مخالفان برای شکستن وتوی اوباما نیازمند حمایت دو سوم از اعضای کنگره خواهند بود. مجموعه ای همصدا از تحلیلگران نسبت به انزوای روز افزون اسراییل با ادامه این استراتژی ابراز نگرانی می کنند.
رویکرد نتانیاهو از سوی فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان، «خشن» و توسط جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، «بیش از حد تند» توصیف شده است. باراک اوباما سرسختانه مطمئن است که کنگره نمی تواند توافق هسته ای را واژگون کند.
فیلیپ هاموند، وزیر امور خارجه بریتانیا، سه شنبه، در واکنشی به موضع گیری نتانیاهو گفت اسراییل به جای توافق خواهان رو در رویی دائمی است. هاموند در پاسخ به یک نماینده اپوزیسیون که در مخالفت با توافق به موضع منفی تل آویو اشاره می کرد گفت: «پرسشی که شما باید از خودتان بپرسید این است که چه توافقی در تل آویو مورد استقبال قرار می گرفت. اسراییل خواهان وضعیت رو در رویی دائم است و باور نمی کنم که این در جهت منافع منطقه و منافع ما باشد.»
تحلیلگران بدبین اسراییلی موضع اوباما را انعکاس می دهند. آن ها معتقدند مخالفان توافق برای شکستن وتو اوباما در کنگره به رای ۴۴ نفر از ۱۸۸ دموکرات در مجلس نمایندگان نیاز دارند و این امر باید در فصل انتخابات و در پی حمایت هیلاری کلینتون، کاندیدای پیشتاز دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری، از توافق رخ دهد.
یک روز بعد از توافق هسته ای در وین، واکنش نتانیاهو رسانه ها را تحت الشعاع قرار داد. حتی تحلیلگران دست راستی همدل با نتانیاهو نسبت به ادامه کشاکش با دولت اوباما هشدار داده و می گویند نخست وزیر اسراییل نمی تواند در این نبرد پیروز شود.
با وجود شکایت های تند و تیز اسراییل، بعضی از مخالفان سیاسی توافق را شکستی تاریخی برای نتانیاهو تعبیر کردند.
یائیر لاپید، رهبر حزب «یش آتید»، توافق را با پیامدهای جنگ ۱۹۷۳ مقایسه کرد که اعتماد نسلی از اسراییلی ها را از بین برد. لاپید که از وزیران دولت قبلی نتانیاهو بود گفت: «امروز ما شاهد بزرگترین شکست سیاست خارجی تاریخ اسراییل هستیم که توسط هر نخست وزیری انجام گرفته است. نتانیاهو چرچیل پیش از جنگ جهانی دوم نیست. او گلدا مئیر پس از جنگ یوم کیپور است... از دیروز دنیا فهمید که آمریکا دیگر تمایلی به گوش دادن به نخست وزیر اسراییل ندارد. او روابط اسراییل و آمریکا را نابود کرد.»
نتانیاهو با دولتی بدون وزیر خارجه و یک سفیر جنجالی در واشنگتن که به حزب جمهوریخواه نزدیک است و در کاخ سفید مورد استقبال قرار نمی گیرد خود را تنها معمار این سیاست خارجی شکست خورده معرفی کرده است.
هر چند ایزاک هرتزوگ، رهبر اپوزیسیون، به نتانیاهو برای دیپلماسی در آمریکا پیشنهاد کمک داده است اما بسیاری از تحلیلگران معتقدند جلوی توافق را نمی شود گرفت.
از اظهارنظر هرتزوگ این طور برمی آید که بهترین دستاورد اسراییل از این ماجرا دریافت کمک های امنیتی مضاعف و تضمین هایی از آمریکا است: «من با دوستان خوب مان در کمیته روابط عمومی آمریکا و اسراییل و دیگر سازمان ها در ایالات متحده صحبت کردم و قصد دارم به زودی برای ملاقات هایی در راستای روشن کردن محتوای خطرات این توافق به آمریکا بروم و درخواست کنم اسراییل از یک چتر امنیتی با توجه به وضعیت دشواری که با آن روبرو هست برخوردار شود.»
ناهوم بارنی از جمله ستون نویس هایی که نبرد نتانیاهو را یکسر بیهوده پیش بینی می کند می گوید: «طی دو ماه آینده مجلس سنای آمریکا صحنه کشاکش خشن نتانیاهو و دولت اوباما خواهد بود. بر مبنای واکنش فوری قانونگذاران تمام جمهوریخواهان به توافق رای منفی خواهند داد. بعد اوباما آن را وتو خواهد کرد. برای شکستن وتوی رییس جمهور نتانیاهو به رای ۱۳ سناتور دموکرات نیاز دارد. او رای بعضی از آن ها را که به حمایت آمریکاییان یهودی و کمک های مالی آنان نیاز دارند به دست خواهد آورد اما شانس اش برای رسیدن به سیزده نفر زیاد نیست.»
شیمون شیفر ستون نویس دیگری همین نگاه را تایید می کند: «منطقی است که فرض کنیم نتانیاهو به درگیری اش با کاخ سفید شدت خواهد بخشید و تلاش می کند کنگره را در کنار خود قرار دهد. البته می توان با قطعیت گفت که این اقدام محکوم به شکست است.»
اظهار نظر بن درور یمینی، ستون نویس دست راستی و حامی همیشگی نتانیاهو، شگفت آور است وقتی می گوید ادامه این تلاش ها در کنگره فقط به اسراییل لطمه می زند: «توافق یک واقعیت است. این مبارزه را می شد اگر چیزی قابل تغییر بود توجیه کرد اما این جنگی شکست خورده است. نتانیاهو راهی را انتخاب کرد که به مواجهه مستقیم با دولت اوباما منتهی شد. شاید طی این مسیر می توانست مفید باشد. ولی خلاف آن شد. آسیب دو چندان شد. از یک سو بحران مواجهه با دولت اوباما و از سوی دیگر توافقی خطرناک. پس هیچ توجیهی برای ادامه راهی که پیشتر به شکست انجامیده است وجود ندارد».
