جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا در مصاحبهای اختصاصی با صدای آمریکا انتظارات دولت ترامپ پس از خروج از توافق اتمی با جمهوری اسلامی ایران، موسوم به برجام، را شرح داد.
مشاور امنیت ملی پرزیدنت ترامپ، در پاسخ به پرسشهای گرتا ون ساسترن، همکار صدای آمریکا، در مقایسه سیاست دولت ترامپ با دولتهای قبلی در قبال ایران گفت که برای پرزیدنت ترامپ منافع آمریکا اولویت دارد.
او گفت: «به باور من پرزیدنت ترامپ در فعالیت انتخاباتیاش گفت که هدفش در اولویت قرار دادن منافع ملی آمریکا است و فکر میکنم این دستاورد او در یک سال و اندی بوده است که در کاخ سفید است. او وارث مشکلات بسیاری است، ایران، کره شمالی و خاورمیانه. به این مشکلات در دولت پرزیدنت اوباما یا پرداخته نشد یا برخورد نادرستی با آنها شد و تصحیح آنها بخش بزرگی از مسئولیت پرزیدنت ترامپ است.»
آقای بولتون تصمیم و اقدام عملی پرزیدنت ترامپ در انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم در اسرائیل را پیامی به جهان خواند که وقتی وعدهای میدهد، آن را عملی میکند.
او توضیح داد: « تاثیر این تصمیم صرفا به اوضاع در اسرائیل محدود نمیشود، بلکه پیامی به رهبران در سراسر جهان است که او وقتی قولی میدهد، آن را انجام میدهد. به نظر من با تصمیم اخیرش برای خروج از توافق اتمی با ایران که او همواره در مبارزات انتخاباتی دربارهاش صحبت میکرد و پس از کسب مقام ریاست جمهوری نیز به روشنی تاکید کرد که توافق وحشتناکی است، پیگیرانه به آنچه در دو سال گذشته گفته بود، عمل کرد.»
آقای بولتون در واکنش به این سئوال که آیا ایران مجبور به مذاکره خواهد شد، یا صحنه برای رویارویی بین دو کشور آماده خواهد شد، گفت که چنین رویاروییای صورت نخواهد گرفت.
او گفت: « من فکر نمیکنم رویارویی صورت گیرد. به نظر من وقتی تحریمهای آمریکا اعمال شود، قطعا بر اروپا تاثیر خواهد گذاشت. سرمایه گذاری تجاری آنها در ایران کاهش خواهد یافت و آن وقت ایران با شرایط دشواری مواجه خواهد شد زیرا می خواهد برای منافع اقتصادی خود که تا به حال به سمتش سرازیر شده بود، توافق را با اروپا حفظ کند. این منافع به زودی قطع خواهد شد. اقتصادش حتی پس از تعلیق تحریمها هم در وضعیت دشواری بود و ما در اواخر سال گذشته، شاهد تظاهرات در سراسر ایران بودیم. به باور من، حفظ اوضاع برای ایران بسیار بسیار دشوار خواهد بود.»
آقای بولتون در باره این که موضع آمریکا در مورد تغییر رژیم در ایران چیست، گفت: «هدف این است که ایران حتی به تولید سلاحهای اتمی نزدیک نشود. به باور من با توجه به منافع اقتصادی که اوباما نصیب ایران کرد، و حالا با از بین رفتن توافق، ایران به مرحلهای میرسد که بگوید، همانگونه که کره شمالی گفت، دیگر نمیتوانیم هزینه بسیار تولید سلاح های اتمی را تحمل کنیم.»
از آقای بولتون پرسیده شد که چه دلیلی باعث شد پرزیدنت ترامپ از توافق خارج شود. آژانس بین المللی انرژی اتمی هم گفته بود که ایران توافق را رعایت میکرد. بحث هایی شد که پولهای مسدود نشده ایران در دوران اوباما، که به ایران تعلق داشت ، پس داده شد، که ایران آنها را برای جنگ با اسرائیل بین حزب الله، یمن و سوریه توزیع کرد. آیا این دلیل تصمیم پرزیدنت ترامپ به خروج از برجام بود؟
او گفت: «مسلما، طریقی که اوباما درباره توافق مذاکره کرد، منافعش به ایران رسید که این یکی از مشکلات اساسی توافق است. مشکل بنیادین توافق صرفا این است که به نفع منافع استراتژیک آمریکا نبود. توافق به طرزی موثر از تلاش ایران برای تولید سلاحهای اتمی جلوگیری نکرد. راهکارهای موثر برای راستی آزمایی ایران وجود نداشت. ما زمانی وارد توافق شدیم که به غیر از اطلاعاتی که منابع اطلاعاتی خودمان درباره برنامه نظامی ایران ارائه دادند، هیچ اطلاعات دیگری نداشتیم و آژانس صرفا راهکارهای کافی برای بازرسی نداشت. از این رو، مطمئن هستیم که توافق بر اساس دروغ ایران در باره انگیزههای نظامیاش استوار بود و اطلاعات اخیری که اسرائیل افشا کرد، بر این دروغ صحت گذاشته است.»
آقای بولتون تاثیر خروج از توافق با ایران بر کره شمالی را مثبت ارزیابی کرد و گفت: «توافق هرگز به نفع منافع آمریکا نبود و با گذشت زمان بهتر نیز نمیشد. به باور من، خروج از آن، شانس حصول توافق با کره شمالی را بیشتر میکند، زیرا کره شمالی خواهد گفت که احتمالا به توافقی به خوبی توافق ایران نخواهیم رسید و اگر بخواهیم به توافق دست یابیم، باید بیشتر بر شرایطی باشد که آمریکا می خواهد.»
آقای بولتون مشکل دیگر توافق را ایجاد انگیزه برای مسابقه تسلیحات اتمی در منطقه خلیج فارس دانست.
او گفت: «ببینید به نظر من یکی از عواقب توافق اتمی با ایران این بود که به مسابقه تسلیحاتی در خاورمیانه کمک میکرد. نه تنها اسرائیل نمیخواهد ایران به تولید سلاح های اتمی دست یابد بلکه کشورهای دیگر، ترکیه، مصر، عربستان سعودی و کشورهای خلیج فارس نیز نمیخواهند. و یکی از نگرانیهای ما این است که ناتوانی توافق در جلوگیری از برنامه سلاحهای اتمی ایران، صرفا، به کشورهای دیگر انگیزه میداد که ظرفیت های اتمی خودشان را به وجود آورند.»
آقای بولتون با اشاره به ایران و کره شمالی گفت که باید دید کره شمالی تا چه حد با اعلام توقف آزمایشهای اتمی و موشکی خود جدی است.
او اضافه کرد: «ممکن است با اعلام آن حسن نیت داشته باشد. یا ممکن است در مورد ایران و خود کره شمالی، مشکلات پیش آمده آنها مجبور کند که بر اساس نیاز عمل کنند.»