حسن روحانی رئیس جمهوری ایران روز پنجشنبه در سخنانی در شصت و نهمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، به موضوع هستهای ایران پرداخت و گفت «دستیابی به توافق جامع هستهای با ایران، فرصتی تاریخی برای غرب است.»
به نظر میرسد این گفته آقای روحانی در واکنش به سخنان روز گذشته باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده باشد که در نخستین روز این نشست گفت آمریکا به دنبال راه حلی مسالمتآمیز برای پرونده هستهای ایران است و در ادامه با تاکید بر این که «این تنها در صورتی رخ خواهد داد که ایران از این فرصت تاریخی استفاده کند،» از رهبران ایران خواست این فرصت را از دست ندهند.
رئیس جمهور ایران در جمع سران کشورهای عضو سازمان ملل، به تشریح مواضع تهران در عرصههای منطقهای و جهانی، از جمله تهدید افراطگرایی از سوی گروه موسوم به «دولت اسلامی» و نیز گفتگوهای جاری بر سر برنامه هستهای ایران پرداخت و گفت ما «براین باوریم که موضوع هستهای، یک راه حل بیشتر ندارد و آن فقط مذاکره است، و اگر برخی در تخیل خویش، به راههای دیگری میاندیشند، سخت در اشتباه هستند.»
آقای روحانی با بیان این که ایران «با انگیزه مثبت، حسن نیت و جدیت» به تداوم مذاکرات هستهای «بر مبنای احترام متقابل» پایبند است گفت «در صورتی که طرفهای مذاکرهکننده نیز متقابلا از عزم و انعطاف کافی برخوردار باشند و ظرف مهلت تعیین شده، بتوانیم در حل این مسأله به موفقیت کامل دست یابیم، فضای کاملا متفاوتی، بهلحاظ همکاریهای منطقهای و جهانی بوجود خواهد آمد.»
وی در ادامه گفت «دستیابی به توافق جامع هستهای با ایران، فرصتی تاریخی برای غرب است، که نشان دهد با پیشرفت و توسعه دیگران مخالف نیست و تبعیض در مقررات بینالمللی را دنبال نمیکند.» رئیس جمهوری ایران گفت ایران مصمم است به رویکرد افزایش اعتماد و شفافیت در مذاکرات هستهای ادامه دهد.
ایالات متحده و همپیمانان آن به فعالیتهای هستهای ایران به دیده تردید نگاه میکنند و میگویند ایران در پوشش یک برنامه صلحآمیز درصدد دستیابی به توانایی ساخت سلاح هستهای است. ایران این اتهام را رد میکند و می گوید برنامه هستهای آن کشور صلحآمیز بوده و هدف از آن تولید برق و نیز استفاده از فناوری هستهای برای مصارف پزشکی و کشاورزی است.
گفتگوهای هستهای ایران و شش قدرت جهانی که از سال گذشته و پس از روی کار آمدن دولت روحانی، پس از یک دوره رکورد، دوباره از سر گرفته شد، همچنان با هدف رسیدن به یک توافق جامع و نهایی ادامه دارد و طبق توافق دو طرف، باید تا ۳ آذر ماه سال جاری به این مهم دست یابند.
آقای روحانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره تهدید گروه افراطی موسوم به دولت اسلامی (داعش)، به رهبران جهان هشدار داد تندروهایی که خاورمیانه را به هرج و مرج میکشانند میخواهند تمدن را نابود کنند و اسلام هراسی را گسترش دهند.
وی در ادامه گفت «افراطیگری یک مسأله منطقهای نیست، که فقط ملتهای منطقه ما با آن درگیر باشند، افراطیگری، مسالهای جهانی است و برخی از کشورها در پیدایش آن مؤثر بوده و در مبارزه با آن ناکام؛ و اکنون ملتهای ما، تاوان آن را پس میدهند.»
حسن روحانی در ادامه بدون آن که از کشور خاصی نام ببرد، کشورهای غربی و بویژه ایالات متحده را متهم کرد که با دخالتهای خود زمینه فعالیت گروههای تروریستی در منطقه را فراهم کردهاند و گفت «اشتباهات راهبردی غرب در مسایل منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی و قفقاز، این نقطه از جهان را به بهشت تروریستها و افراطیون بدل کرده است.»
هر چند موضع رسمی تهران مخالفت با عملیات نظامی آمریکا و همپیمانان آن علیه مواضع گروه افراطی داعش در عراق و سوریه است، اما حضور نیروهای نظامی ایران در آن کشورها و نقش آنها در کمک به نیروهای دولتی بغداد و دمشق در مبارزه با پیکارجویان افراطی داعش بر کسی پوشیده نیست.
تهران و واشنگتن، با وجود برخورداری از منافع همسو در مبارزه با پیکارجویان افراطی سنی در منطقه، امکان هرگونه همکاری نظامی با یکدیگر، و نیز تاثیر هرگونه همکاری احتمالی در این زمینه را بر روی گفتگوهای هستهای با هدف رسیدن به توافق جامع رد کردهاند.