TODAY'S ZAMAN روزنامه انگليسی زبان ترکيه زيرعنوان «اينترنت لعنتی» گزارشی را که ABDULHAMIT BILICI خبرنگار اين روزنامه در جريان سفر اخير عبدالله گل رئيس جمهوری ترکيه به ايران از تهران داده بود چاپ کرده است که چنين آغاز می شود:
برای نوشتن اين گزارش، در اتاقم در هتل بين المللی اسپيناس، که محل اقامت پرزيدنت گل، و هيات مرکب از شخصيت های سياسی، دانشگاهی و بازرگانی همراه اوست، کامپيوتر لپ تاپم را روشن کرده ام.
اين هتل برای ارائه خدماتی با کيفيت عالی و به مراتب کاملا بيشتر در مقايسه با آنچه که در سفر قبلی ام در هتل استقلال ديده بودم، تحسين هيات را برانگيخته بود. حتی برای استفاده از اينترنت رمز ورود به سيستم Wireless هتل را هم به همگی ما داده بودند.
پيش از آنکه شروع به نوشتن کنم، اينترنت را چک کردم. کار نمی کرد. تلفن همراهم نیز از کار افتاده بود و نمی توانستم حتی از سيستم پيام رسانی آن استفاده کنم.
چند دقيقه بعد Cengiz Candar (همکارم) از اتاق مجاور سراغم آمد. او هم به اينترنت دسترسی پيدا نکرده بود. می خواست بداند آيا اين فقط اوست که مشکل ارتباط با اينترنت را دارد؟ به او گفتم نه. من هم ارتباط ندارم.
با رسپشن هتل تماس گرفتيم و پرسيديم آيا برای ارتباط با اينترنت مشکلی وجود دارد؟ جواب اين بود که «متاسفانه بله». پرسيديم آيا کاری کرده ايم که اين مشکل به وجود آمده است؟ و آيا می داند مشکل چه وقت برطرف می شود؟ جواب اين بود که «خير مشکل ناشی ازشما نيست. ارتباط شهر با اينترنت قطع است.»
شهری بزرگ با ۱۰ ميليون جمعيت اينترنت نداشت.
از بدو ورودمان به تهران صحبت از تدارک ديدن تظاهراتی نظير تظاهرات مصر توسط مخالفانی بود که رهبرش برای وقايع پس از انتخابات ۲۰۰۹ مدتی مديد در حبس خانگی است. مسلم بود که نيروهای امنيتی عليه چنين تظاهراتی عمل می کردند. اما جالب اين بود که تمامی اين وقايع با سفر رسمی رئيس جمهوری ترکيه به ايران همراه شده بود.
روز بعد، پس از مذاکرات آقای گل با محمود احمدی نژاد رئيس جمهوری ايران، و کنفرانس خبری مشترک آنها، از ميهمانی ناهار سفارت ترکيه در تهران برای نوشتن گزارش به اتاقم در هتل بازگشتم. اين بار اينترنت کار می کرد. اما با تجربه ای روبرو شدم که پيش از آن هرگز تصورش را هم نمی کردم.
در حاليکه ديدن بعضی ازوب سايت ها ممکن بود، رفتن به بعضی ديگر امکان نداشت. بی بی سی، که اغلب برای آگاهی از وقايع جهان سراغ آن می روم، جزو وب سايت هائی بود که نمی توانستم باز کنم. سراغ گاردين يکی از پربيننده ترين سايت های خبری رفتم. نتيجه ای نداشت.
سعی کردم توئيتر را بازکنم که معترضين برای تماس با يکديگر و آگاه ساختن جهان خارج از وقايع به گونه ای موثر از آن استفاده می کنند. واژه Tweeter را در جعبه جستجوی گوگل تايپ کردم. جواب، هشداری حاکی از قطع ارتباط بود.
دست آخر به فکر فيس بوک افتادم. گرچه پس از تايپ کردن واژه Facebook در جعبه جستجوی گوگل صفحه حاوی نتايج باز می شد، ولی دسترسی به هيچيک ازاين نتايج امکان نداشت. اما وقتی مثلا واژه Apple (سيب) را تايپ کردم، گوگل تمامی اطلاعات راجع به Apple را ارائه می داد. معلوم بود که اينترنت تحت کنترل است.