ساعاتی پس از آن که اتحادیه اروپا از توافق اصولی اعضای این اتحادیه برای تحریم نفت ایران خبر داد، وزارت خارجه آمریکا استقبال و حمایت خود را از این اقدام اروپا اعلام کرد. ویکتوریا نولند، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز چهارشنبه ضمن استقبال از توافق اتحادیه اروپا گفت دیگر کشورهای جهان نیز باید اقدام مشابهی را انجام دهند تا «طناب دار بر گردن اقتصاد ایران تنگ تر شود».
اعضای اتحادیه اروپا روز چهارشنبه از توافق اصولی میان خود برای ممنوعیت واردات نفت ایران خبر دادند. دیپلمات های اروپایی می گویند اعضای اتحادیه درباره زمان اجرایی شدن تحریم ها توافق نکرده اند و مذاکره در این باره در جریان است.
تحریم های جدید اروپا علیه ایران همراه با تحریم های اقتصادی شدید آمریکا که در آخرین روز سال ۲۰۱۱با امضای باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا قانونی شد، کمپینی متشکل از کشورهای غربی جهان را درمقابل برنامه اتمی ایران، تشکیل داده است.
ایران می گوید برنامه هسته ای اش با مقاصد صلح آمیز است اما کشورهای غربی معتقدند که گزارش سازمان ملل متحد در ماه نوامبر، نیمه پاییز، نشان می دهد که تهران به دنبال ساخت بمب اتمی است. این ها همه در حالی است که مذاکرات میان تهران و کشورهای عمده غربی بر سر برنامه اتمی جمهوری اسلامی یک سال پیش متوقف شد.
خبرها از بروکسل حاکی است که نمایندگان اتحادیه اروپا در روزهای پایانی دسامبر، آخرین ماه سال میلادی، مذاکراتی را با محوریت ایران برگزار کردند و هرگونه مخالفت با تحریم نفت ایران در این اتحادیه از بین رفته است بویژه یونان نیز که ایران سومین تامین کننده نفت آن کشور است، با بقیه کشورهای اروپا همگام شد. ایتالیا و اسپانیا نیز خریدارهای عمده نفت ایران هستند.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک دیپلمات اروپایی که نخواست نامش فاش شود نوشته است: «پیشرفت زیادی شده و توافق اصولی برای تحریم نفت ایران حاصل شده است. این مسئله دیگر به بحث گذاشته نخواهد شد».
یک مقام وزارت خزانه داری آمریکا گفت واشنگتن از پیشنهاد اتحادیه اروپا برای تحریم خرید نفت خام ایران حمایت می کند. او همچنین گفت:«سهم نفت ایران در بازارهای جهانی قابل جبران است».
به گزارش رویترز تیموتی گیتنر، وزیر خزانه داری آمریکا هفته آینده برای مذاکره درباره تحریم های آمریکا علیه ایران و مسئله اقتصاد جهان به چین و ژاپن سفر خواهد کرد.
تحریم های جدید علیه نفت ایران، تهران را به یافتن خریداران جدید نفت وادار خواهد کرد. کشورهای اروپایی خریدار ۴۵۰ هزار بشکه از دو میلیون و ۶۰۰هزار بشکه نفت تولیدی ایران در روز است و اتحادیه اروپا مجموعا دومین خریدار عمده نفت ایران، پس از چین است.
خبر تحریم خرید نفت ایران از سوی اتحادیه اروپا، موجب بالارفتن قیمت نفت شده است به طوری که در روز چهارشنبه هر بشکه نفت برنت نزدیک ۱۱۴ دلار به فروش رسید که نسبت به قیمت نفت در روز قبل، ۲ دلار افزایش داشت.
با آن که تهران می گوید با تحریم نفتش مشکلی ندارد و سید محسن قمصری، مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت گفته است:«ما به آسانی می توانیم مشتری هایمان را جایگزین کنیم»، اما تحریم های جدید آمریکا علیه ایران، حفظ مشتری های نفت را برای ایران مشکل کرده است و می تواند تهران را به پایین آوردن قیمت در برابر کشورهایی وادارد که خواستار ریسک کردن و انجام معامله با ایران هستند. چین، بزرگترین خریدار نفت ایران، در راستای چانه زنی درباره قیمت، سفارش خرید نفت از ایران در ماه جاری را به نیم کاهش داده است.
تاثیر واقعی
کشورهای غربی طی سال های اخیر تحریم های متعدد با تاثیر اندک بر ایران اعمال کرده اند. اما تمهیدات اخیر متفاوت هستند و مستقیما صنعت نفت ایران را نشانه گرفته اند که ۶۰ درصد اقتصاد ایران را تشکیل می دهد.
اغلب بازرگان ها انتظار دارند که ایران همچنان برای نفت خام خود، اغلب در آسیا خریدار پیدا کند اما مجبور است تخفیف عمده ای را ارائه دهد که همین امر دست ایران را در دادن یارانه دولتی به شهروندان می بندد.
به نظر می رسد که در همین مدت کوتاه تاثیر خود را در خیابان های تهران با افزایش قیمت مواد غذایی نشان داده است. ارزش ریال ایران نیز در مقابل دلار آمریکا، نسبت به ماه های گذشته ۴۰ درصد افت کرد.
این دشواری اقتصادی در ایران، دو ماه پیش از انتخابات پارلمانی رخ داده است. حاکمیت ایران آماده جلوگیری از هرگونه ناآرامی مردمی است، بویژه پس از وقوع بهار عرب در سال گذشته که آسیب پذیری دولت های خاورمیانه در مقابل تظاهرات خیابانی را نشان داد.
ایران هشدار داده است که هر اقدامی برای قطع صادرات نفت این کشور بازارهای جهانی را در بحبوحه بحران اقتصاد جهانی مختل می کند. در هفته های اخیر تهران حتی دست به اقدامات تحریک کننده نظامی زده است. از جمله تهدید به بستن تنگه هرمز کرده که گذرگاه ۴۰ درصد از نفت جهان از حوزه خلیج فارس است. روز سه شنبه نیز تهران تهدید کرد که اگر ناو آمریکایی از تنگه هرمز عبور کند، اقدام خواهد کرد.
اغلب تحلیلگران تهدیدهای نظامی ایران را به عنوان بلوف سیاسی قلمداد می کنند. گرت لوئیس دیویس، کارشناس انرژی در لندن به رویترز گفته است: «پیش بینی هایی هست مبنی بر این که وقایع جاری می تواند فعالیت نظامی در منطقه را افزایش دهد ولی ما فکر می کنیم در این زمینه مبالغه می شود».
زمان اجرایی شدن تحریم های اتحادیه اروپا هنوز قطعی نشده است. فرانسه خواستار خواستار اجرای آن ها تا پایان ماه ژانویه، حدود یک ماه دیگر است. پاریس همچنین به دنبال ممنوعیت مراودات با بانک مرکزی ایران، شبیه به اقدام واشنگتن است.
تحریم های جدید مالی آمریکا، در صورتی که کاملا اعمال شود، پرداخت پول از طرف بسیاری از پالایشگاه ها به ایران را غیرممکن می سازد. قانون به آقای اوباما این اختیار را می دهد تا با اعمال معافیت برخی شرکت ها، موقتا بگذارد این اتفاق نیافتد تا به بازار انرژی شوک وارد نشود.
یکی از مسئولان بخش انرژی ترکیه گفت آنکارا که ۳۰ درصد از نفت خود را از ایران می خرد به دنبال گرفتن معافیت از واشنگتن برای بزرگترین پالایشگاه خود «توپراش» بود.
واشنگتن می گوید درحال بررسی چگونگی اعمال تحریم ها علیه نفت ایران بدون آن که به بازار نفت شوک وارد کند است.
