براساس یک گزارش تحقیقی، رکود ورود گردشگر خارجی به ایران، منجر به تعطیلی «سه هزار آژانس» از بین «پنج هزار آژانس مسافرتی» شده است. همچنین طی ۹ ماه گذشته، ۱۶ کشور به شهروندان خود توصیه کرده‌اند از سفر به ایران خودداری کرده یا خاک ایران را ترک کنند.
روزنامه اعتماد گزارش داد که این ۱۶ کشور، از جمله فرانسه، آلمان، آمریکا، کانادا، ژاپن و انگلیس، هشدارهای خود را مبنی بر خودداری از سفر به ایران، به دلایلی همچون تنش‌های منطقه‌ای، خطر بازداشت اتباع دو تابعیتی، مشارکت در تجمعات اعتراضی، و برخی محدودیت‌های قانونی و مذهبی در ایران مرتبط دانسته‌اند.
همچنین، برخی کشورها درباره رعایت قوانین محلی، پرهیز از عکاسی و فیلم‌برداری غیرمجاز، و بیماری‌های بومی در ایران اطلاعات منتشر کرده‌اند.
بسیاری از این هشدارها در وب‌سایت وزارت خارجه این کشورها با سطح هشدار بالا (قرمز) ثبت شده و تأکید شده است که این هشدارها تا پایان سال میلادی ۲۰۲۴ معتبر هستند.
در ادامه این گزارش، فعالان صنعت گردشگری می‌گویند رکود ورود گردشگر خارجی به ایران از نیمه دوم سال ۱۳۹۸ آغاز شد؛ ابتدا به‌دلیل بازتاب اعتراضات آبان‌ماه، سقوط هواپیمای اوکراینی و سپس شیوع کرونا. با کشته شدن مهسا امینی در شهریور ۱۴۰۱ و آغاز اعتراضات سراسری پس از آن، این رکود تشدید شد.
طی این ۵ سال، تعطیلی نیمی از ۵ هزار آژانس مسافرتی کشور و رکود شدید صنعت گردشگری از تبعات این بحران بوده است.
در حالی که دولت سیزدهم جمهوری اسلامی نتوانست این صنعت را احیا کند، فعالان گردشگری معتقدند دولت چهاردهم نیز تلاشی جدی برای رفع بحران انجام نداده است.
به گفته آن‌ها، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، نقش کلیدی در رفع این چالش دارد، اما اقدامات این وزارتخانه تاکنون ناکارآمد بوده و «هراس از ایران، به گریز از ایران» تبدیل شده است.
امیرحسین حبیب‌زاده، راهنمای تور و استاد دانشگاه، از کاهش شدید گردشگران خارجی پس از سال ۱۳۹۸ می‌گوید. او توضیح می‌دهد که پیش از این سال، تورهای متعددی برای گردشگران اروپایی، از جمله مراسم‌هایی مثل شب یلدا و نوروز برگزار می‌شد، اما اکنون ورود گردشگر خارجی تقریباً به صفر رسیده است.
این راهنمای تور فرهنگی، یادآور می‌شود که در سال ۱۳۹۵ برای شب یلدا، ۲۸ گردشگر هلندی را به یک جشن ایرانی برد، اما امسال تنها تور او برای شب یلدا، شامل دو گردشگر ایرانی در کویر لوت بوده است.
حبیب‌زاده، تاکید می‌کند که از سال ۱۳۹۸، رکود صنعت گردشگری بسیاری از راهنمایان تور را به بیکاری کشانده است.
در ادامه این گزارش یک مدیر آژانس گردشگری می‌گوید که کاهش چشمگیر تعداد گردشگران خارجی و شکست گردشگری داخلی به‌دلیل عدم تناسب قیمت تورها با توان مالی مردم، منجر به کاهش درآمد آژانس‌ها شده است. او تأکید دارد که بسیاری از فعالان این حوزه به‌دلیل افت درآمد، شغل خود را ترک کرده‌اند.
یکی دیگر از آژانس‌داران توضیح می‌دهد که گردشگری ایران به مرحله نابودی رسیده است. «هتل‌های بنیاد مستضعفان» که زمانی میزبان گردشگران خارجی بودند، اکنون به فروش گذاشته شده‌اند.
او می‌افزاید: «در حالی که ورود گردشگر خارجی به ایران متوقف شده، وزارت میراث فرهنگی حتی گردشگران زیارتی و رانندگان ترانزیت را در فهرست توریست‌های فرهنگی قرار می‌دهد.»
این مدیر آژانس گردشگری همچنین اشاره می‌کند که توصیه ۵ ساله کشورهای اروپایی به شهروندانشان برای پرهیز از سفر به ایران به‌دلیل هراس از بازداشت، یکی از عوامل اصلی کاهش ورود گردشگران خارجی است.
در خاتمه این گزارش تشریح شده که پیش از سال ۱۳۹۸ نیز گردشگران خارجی عمدتاً سالمند و با هدف بازدید از آثار تاریخی وارد ایران می‌شدند، اما پس از این سال، نگرانی‌های بین‌المللی و تحولات داخلی باعث کاهش شدید ورود گردشگران شد.
از چالش‌های دیگر از بین رفتن صنعت گردشگری؛ تعطیلی بیش از نیمی از ۵ هزار آژانس مسافرتی، و جایگزینی آن با «اپلیکیشن‌های آن‌لاین» است.
نبود «گردشگران جوان و درآمدزا» به دلیل تهدیدهای امنیتی و محدودیت‌های اجتماعی، یکی از چالش‌های جدی این صنعت است.
