لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ ایران ۱۲:۵۶

بحران در عراق و گسترش شکاف بین رقبای منطقه‌ای


شاهزاده سعود الفیصل وزیر امور خارجه عربستان سعودی
شاهزاده سعود الفیصل وزیر امور خارجه عربستان سعودی
روزنامه نیویورک تایمز در مقاله‌ای می‌پردازد به عمیق شدن شکاف بین رقبای مسلمان در منطقه خاورمیانه، در پی شورش‌های اخیر در عراق.

این روزنامه اشاره دارد به شتاب گرفتن تنش‌ها بین ایران و عربستان سعودی، دو رقیب اسلامی در خاورمیانه، در پی سخنان حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، در استان لرستان در حفاظت از اماکن متبرکه در عراق، و پاسخ هشدار دهنده عربستان به عدم دخالت ایران در امور عراق.

آقای روحانی روز چهارشنبه گفت که ایران آماده دفاع از مقدسات شیعیان در عراق، حتی با کاربرد نیروی قهریه است. در واکنش رهبران سعودی با صدور بیانیه‌ای آشکارا خواستار عدم دخالت خارجی در امور عراق شدند.

لحن تند و تیز هر دو طرف که برای مدت طولانی به هم مظنون بودند، به معنای آن است که تلاش‌های موقت اخیر برای بهبود روابط بین دوکشور، در پی بحران عراق از بین می‌رود. هر دو کشور برای نفوذ در منطقه و حمایت از یکی از طرف‌های جنگ داخلی سوریه، مدت‌هاست که با هم در رقابت هستند.

عربستان سعودی همچنین شدیداً نگران تلاش‌های ایران برای کاهش روابط تیره با آمریکا است. در حالی که ایران و آمریکا بر سر بسیاری از موضوعات، مثل جنگ داخلی سوریه و برنامه هسته‌ای ایران اختلاف نظر شدید دارند، ولی دارای منافع مشترک برای پایان بخشیدن به شورش سنی‌های افراطی در عراق هستند.

روز چهارشنبه، آقای روحانی در یک سخنرانی که از تلویزیون ایران پخش شد، حمایت کامل ایران را از عراقی‌هایی که به شبه‌نظامیان داوطلب برای جنگیدن علیه دولت اسلامی عراق و سوریه (داعش) پیوستند، اعلام کرد.

روحانی در برابر جمعیتی انبوه در استان لرستان گفت «در رابطه با اماکن متبرکه در کربلا، نجف، کاظمین و سامره، ما به آدمکشان و تروریست‌ها اعلام می‌کنیم که ملت بزرگ ایران تردیدی برای حفاظت از این مقدسات به خود راه نمی‌دهد. گروه‌های تروریستی و حامیان مالی آنها، چه در منطقه و چه در خارج از منطقه، نیرویی نیستند و امیدوارم که آنها را سر جایشان بنشانیم.»

به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، روحانی افزود بسیاری از ایرانی‌ها داوطلب آماده سفر به عراق برای دفاع از اماکن مذهبی هستند، آنها متحدان عراقی‌های میهن‌پرست با پیشینه‌های متفاوت هستند که شورشیان سنی را به عنوان «غضب الهی و بلا» می‌بینند.

در توئیتر روحانی نوشته شده است «ملت ایران از اماکن مقدس عراق حفاظت می‌کند، و در این تلاش تنها نیستند. سنی‌ها، شیعیان و کردهای عراق همه آماده شکست دادن تروریست‌ها هستند.»

آخر هفته گذشته آقای روحانی همچنین اعلام کرد که قصد اعزام نیرو به عراق را ندارد. اما، سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه، اخیرأ برای دیدار با رهبران عراق به آن کشور سفر کرده، و هزاران جنگنجوی شیعه را بسیج کرده است. دیدار در سطح بالای مسئولان به معنای این است که سلیمانی برای نظارت بر آموزش و استراتژی شبه‌نظامیان به آنها کمک می‌کند.

روز چهارشنبه شاهزاده سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان، هشدار داد که هیچ قدرت خارجی نباید در امور عراق دخالت کند که البته منظورش ایران بود. وزیر خارجه سعودی گفت عراقی‌ها به آشتی ملی به دور از دخالت خارجی و دستور جلسه از خارج نیاز دارد.

دولت پادشاهی عربستان سعودی همچنین بر اساس اعلامیه ای اتهامات از سوی نوری المالکی، نخست وزیر عراق، را رد کرد. آقای مالکی گفته بود که سعودی‌ها به دولت اسلامی عراق و سوریه حمایت مالی یا اخلاقی می دهند. سعودی‌ها چنین اتهامی را «دروغ از روی عناد» می‌دانند.

در ماه‌های اخیر، ایران و عربستان تلاش کردند که با برداشتن گام‌هایی، روابط بین دو کشور را بهبود بخشند. این تلاش‌ها در پی انتخاب حسن روحانی به عنوان ریاست جمهوری شروع شد که خواهان ترمیم روابط ایران با همسایگان عرب بود.

در ماه ژانویه، محمدجواد ظریف ، وزیر امور خارجه ایران، با بازدید از لبنان، گزارش‌های مبنی بر بمبگذاری در سفارت ایران در بیروت از سوی عوامل سعودی را کم اهمیت جلوه داد، و در عوض بر تمایل کشور متبوع خود برای روابط بهتر با کشورهای منطقه تأکید کرد.

در ماه مه، وزیر امور خارجه سعودی گفت که از آقای ظریف برای دیدار از عربستان دعوت به عمل آورده است. سفری که هنوز انجام نشده است.
XS
SM
MD
LG