زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۳/۹ ریشتر، بعدازظهر روز شنبه ۲۸ مرداد، منطقه‌ای در ده کیلومتری شمال دماوند در شرق استان تهران، را لرزاند. پس از آن هم زمین‌لرزه ۲.۵ ریشتری در نزدیکی مرز استان های تهران و مازندران روی داد.
زلزله در عمق ۱۰ کیلومتری زمین و در ساعت ۱۳:۴۸ دقیقه رخ داد و تاکنون درباره محل دقیق وقوع زمین‌لرزه، خسارات یا تلفات ناشی از آن، اطلاعات دقیقی منتشر نشده است.
زمین‌لرزه پس از آن هم در عمق ۸ کیلومتری زمین رخ داد که وب‌سایت دیده بان ایران، از آن به عنوان پس‌لرزه نام برده است.
به گفته شاهین فتحی، مدیر عامل هلال احمر استان تهران، دو تیم ارزیاب به محل حادثه اعزام شده و تمامی پایگاه‌های هلال احمر استان تهران نیز به حالت آماده‌باش درآمده‌اند.
همچنین محمدحسن نامی، رئیس سازمان مدیریت بحران، به خبرگزاری فارس گفت: ستاد‌های بحران شهر تهران و مناطق همجوار با دماوند مانند پردیس به حالت آماده باش در آمده‌اند.
وی افزود: نیروهای ارزیابی برای میزان خسارات احتمالی به محل حادثه اعزام شده‌اند و به محض اعلام خسارت احتمالی، از طریق رسانه‌ها اطلاع رسانی خواهد شد.
رئیس سازمان مدیریت بحران با اشاره به آماده‌باش نیروهای ستاد بحران در مناطق زلزله‌زده دماوند، مردم را به حفظ آرامش دعوت کرد و گفت: عصر روز شنبه، جلسه ستاد مدیریت بحران در منطقه زلزله‌زده دماوند برگزار خواهد شد.
در همین حال، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی با اشاره به زمین‌لرزه دماوند به خبرگزاری ایلنا گفت که پس از آن، زمین‌لرزه دیگری رخ داد که باید دید آیا پس‌لرزه بوده یا خیر و افزود: «فعلا نمی‌توان قضاوتی در این باره داشت. هر چند زلزله بعدی، ریشتر کمتری داشت اما اگر روند زلزله‌های بعدی به این گونه باشد که با ریشترهای کمتر رخ دهند، یعنی پس‌لرزه هستند و زلزله ۳/۹ ریشتری، زمین‌لرزه اصلی بوده است.»
با این همه، علی بیت‌الهی تاکید کرد: از آنجا که ابزاری برای پیش‌بینی زلزله‌های بعدی وجود ندارد، هیچ قضاوتی نمی‌توان داشت و به مردم دماوند، آبعلی و رودهن توصیه می‌کنیم که فعلا هوشیار باشند.
وی اضافه کرد: «مرکز این زلزله با شهر تهران ۶۰ کیلومتر فاصله داشته و نمی‌تواند ریسک بالایی برای ساکنان شهر تهران تلقی شوند اما تاکید می‌کنم تحلیل این وضعیت به زلزله‌های احتمالی بستگی دارد.»
پیش از این، زمین‌لرزه در اطراف دماوند روی داده بود. از جمله در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۹ که در نقاطی از استان تهران احساس شد.
کارشناسان متعددی با اشاره به وجود گسل‌های عمده در تهران و همچنین بافت شهری پایتخت نسبت به عواقب قابل‌توجه وقوع زلزله در تهران هشدار داده‌اند.
به تازگی هم یک مقام وزارت راه و شهرسازی تهران از وجود بیش از ۱۲ هزار ساختمان بر روی گسل‌های پایتخت ایران خبر داده بود.
علی بیت‌اللهی، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی، در تیرماه سال جاری با اشاره به عبور سه گسل عمده از منطقه یک تهران، بر وجود ریسک بالای خسارات مربوط به زلزله در این منطقه تاکید کرده بود.
مانوئل بربریان، استاد لرزه‌شناسی ساکن آمریکا، پیشتر از وجود هشت تا ده گسل بنیادی در تهران خبر داده و وقوع زمین لرزه‌ای بزرگ در تهران را فاجعه‌بار دانسته بود.
در حالی‌که به گفته کارشناسان دستکم ۱۲۹ ساختمان پرخطر در تهران وجود دارند ولی مسئولان حکومتی تاکنون از انتشار این فهرست خودداری کرده‌اند.
علیرضا زاکانی، شهردار کنونی تهران, هم آبان ماه گذشته زلزله، طوفان، سیلاب و فرونشست زمین در تهران را چهار معضل اصلی در پایتخت ایران ذکر کرده و گفته بود: «اگر فهرست ساختمان‌های ناایمن در تهران را اعلام کنیم، کسی در شهر نمی‌ماند.»
در این ارتباط، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه و شهرسازی به ایلنا گفت که در منطقه‌ای که زمین لرزه روی داده است، «شاهد ساخت و سازهای عجیب و غریبی هستیم و حجم ساخت و ساز در این منطقه به گونه‌ای است که هر ماه، چهره این منطقه از نظر میزان ساخت و ساز تغییر می‌کند.»
علی بیت‌الهی اشاره کرد که «از نظر خطر لرزه‌ای، با توجه به عبور گسل مشاء از این منطقه، این محدوده جزو محدوده‌های پرخطر محسوب می‌شود و هر چه ساخت و ساز در این منطقه افزایش پیدا کند، ریسک زلزله افزایش پیدا می‌کند.»
او همچنین گفت: علاوه بر شهر دماوند، منطقه آبعلی و رودهن هم درگیر این گسل هستند و این گسل در هفت کیلومتری آبعلی و ۱۳ کیلومتری رودهن واقع شده که نزدیک به مراکز جمعیتی بوده و ساکنان این محدوده هم زلزله را حس کرده‌اند.»
آقای بیت‌الهی همچنین در گفتگو با خبرگزاری ایسنا ضمن اشاره به رخدادهای لرزه‌ای تاریخی این منطقه گفت: این محدوده در حدود ۱۶۵ سال قبل، بزرگ‌ترین زلزله ویرانگر را تجربه کرد که حتی شهر تهران را تحت تاثیر قرار داد و طبق نوشته‌های تاریخی، سفارت آن زمان بریتانیا در تهران دستخوش این زلزله قرار گرفت و آسیب دید.
وی افزود: این گسل، یک گسل بسیار فعال با لرزه‌زایی بالا و با رخداد زلزله‌های مخرب و ویرانگر همراه است و اثرات این زمین‌لرزه با توجه به اینکه نزدیک به شرق کلان‌شهر تهران است، می‌تواند به طور جدی، پایتخت ایران را نیز تهدید کند.
به گفته رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه و شهرسازی، گسل مشاء از شمال تهران تا سمت نظرآباد استان قزوین ادامه دارد و از سمت شرقی تا شهرستان فیروزکوه کشیده شده است.
علی بیت‌اللهی اشاره کرد که این زمین‌لرزه‌ها مرتبط با فعالیت‌های آتشفشانی کوه دماوند نیستند.
