اعتراضات سراسری در ایران شامگاه دوشنبه نیز برای دهمین شب پیاپی ادامه دارد.
در قروه، سومین شهر پرجمعیت استان کردستان، معترضان با شعارهای «مرگ بر خامنه‌ای» و «رضا شاه، روحت شاد» به خیابان آمدند.
در سنندج، زنان با برداشتن روسری و چرخاندن آن بالای سرهایشان به اعتراضات در خیابان ادامه می‌دهند، همدیگر را در آغوش می‌گیرند و از سوی سایر معترضان حمایت می‌شوند.
در گزارشی از بجنورد، استان خراسان شمالی، زنی روبه‌روی مأموران می‌ایستد و می‌گوید: «آمدید تو خاک ما دارید می‌جنگید.» چند شهروند دیگر به او می‌پیوندند، و مأموران با باتوم آنها را کتک می‌زنند.
حضور زنان در خیابان‌ها قابل توجه است. در گزارشی دیگر، زنی با ایستادگی مقابل نیروهای حکومتی می‌گوید، «از خیابان نمی‌روم. این جا خاک من است» و مأموران با باتوم و اسپری به او حمله می‌کنند.
قطعی اینترنت همچنان ادامه دارد و مقامات جمهوری اسلامی با نسبت دادن اعتراضات به «دشمن» معترضان را به «برخورد قاطع» و چهره‌های ورزشی و هنری مدافع مردم معترض را به مصادره اموال تهدید کرده‌اند.
اما شاهزاده رضا پهلوی در گفت‌وگوی اختصاصی با صدای آمریکا تأکید کرده است که به احترام همه آنهایی که جانشان را از دست داده‌اند، از ندا تا ژینا، دیگر وقتش رسیده که این کشتی را به ساحل برسانیم.
- کانادا و تحریم ده‌ها مقام و نهاد جمهوری اسلامی
جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، روز دوشنبه اعلام کرد، در حالی که نیروهای امنیتی در ایران به سرکوب خشونت‌آمیز معترضان ادامه می‌دهند، کانادا «ده‌ها» فرد و نهاد ایران، از جمله «پلیس امنیت اخلاقی»، را تحریم خواهد کرد.
ساعاتی پیش، آلمان سفیر جمهوری اسلامی در برلین را در رابطه با «سرکوب معترضان» احضار کرده است.
شاهزاده رضا پهلوی با استقبال از تحریم‌های جدید کانادا علیه مقامات و نهادهای جمهوری اسلامی، و همچنین احضار سفیر ایران از سوی آلمان، این اقدامات را «اولین گام‌های ملموس برای تشدید فشار بر این رژیم» خواند و تأکید کرد: «غرب باید به موازات فشار حداکثری بر رژیم، حمایت حداکثری از مردم ایران را هم پیش ببرد.»
- درخواست فرشگرد از چهره‌های ورزشی و هنری
شبکه فرشگرد نیز روز دوشنبه در بیانیه شماره دو خود که «خطاب به ورزشکاران، هنرمندان و کارمندان رادیو و تلویزیون» در ایران نوشته شده است، با اشاره به همراهی بسیاری از آنان با مردم ایران، از آنان خواسته «در اقدامی مشترک» حضورشان را در خیابان اعلام کنند و «هنرمند و ورزشکار، در صف نخست تجمعات مردم» بایستند.
در این بیانیه افزوده شده که «این همراهی، نقش مهمی در افزایش روحیه و همبستگی ملی داشته» و «یک ریزش بزرگ» برای جمهوری اسلامی به شمار می‌رود.
همچنین روز دوشنبه حامد اسماعیلیون، دبیر و سخنگوی انجمن جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی، در توییتی نوشت که معاون پارلمانی نخست‌وزیر کانادا با او، کورش دوست‌شناس و مهرزاد زارعی، سه تن از خانواده‌های پرواز ۷۵۲ تماس گرفته و گفته است که «تا ساعاتی دیگر کانادا علیه مقامات جمهوری اسلامی تحریم‌هایی را وضع می‌کند.»
در ادامه حمایت‌های جهانی از اعتراضات سراسری در ایران، شماری از ایرانیان در لندن برای اعتراض مقابل یک نهاد وابسته به خامنه‌ای رفتند و پلیس با معترضان درگیر شد.
تحولات جاری در ایران در رسانه‌های جهانی بازتاب گسترده‌ای داشته و از جمله لوموند، نیوزویک، واشنگتن‌پست، و وال استریت ژورنال گزارش داده‌اند که صدای زنان ایرانی همه جای جهان شنیده میشود.
- اعتراضات در روز دهم
گزارش‌ها از اشنویه، شهر مرزی در استان آذربایجان غربی، حاکی از آن است که تاکنون «۱۴۰ نفر» بازداشت شده‌اند و شماری از معترضان نیز زخمی شده‌اند و «یک زخمی به دلیل نبود امکانات پزشکی» جان باخته است.
نام فردی که در اعتراضات روز جمعه زخمی شده و اکنون جان باخته، «عبدالسلام قادر گلوانی» اعلام شده است.
یک گزارش ویدئویی نشان می‌دهد زن جوانی که حجاب از سر برداشته و دستانش را بالا گرفته، به آرامی به سمت نیروهای یگان ویژه حرکت می‌کند، و یکی از مأموران با خشونت به او حمله می‌کند و زن معترض را کتک می‌زند.
سازمان حقوق بشری «هه‌نگاو» نیز در هفتمین گزارش خود از اعتراضات اعلام کرد در کردستان تاکنون ۱۸ تن کشته، ۸۹۸ تن زخمی، و بیش از هزار نفر بازداشت شده‌اند و از میان بازداشت‌شدگان هویت ۳۰۰ تن توسط این نهاد حقوق بشری احراز شده است.
بنا بر این گزارش، دست‌کم ۴۴ زن و ۱۹ نوجوان زیر ۱۸ سال در میان بازداشت‌شدگان هستند.
- افزایش فشارها بر روزنامه‌نگاران و وکلا
گزارش‌ها از ایران حاکی از این است که فشارها بر روزنامه‌نگاران افزایش یافته است. علاوه بر بازداشت نیلوفر حامدی، فاطمه رجبی، مجتبی رحیمی، علیرضا خوشبخت، و یلدا معیری، گزارش شده است که شماری از روزنامه‌نگاران احضار شده‌اند و نیروهای امنیتی با حمله به خانه برخی از آنها، وسایل الکترونیکی آنها را توقیف کرده‌اند.
بر اساس یک گزارش، در روز شنبه نیروهای امنیتی با یورش به خانه الهه محمدی، روزنامه‌نگار، در خانه‌اش را شکسته‌اند و برخی از وسایل او از جمله کامپیوترش را با خود برده‌اند.
با ادامه اعتراضات سراسری در ایران فشار مقامات قضایی جمهوری اسلامی بر وکلایی که دفاع از معترضان را عهده‌دار شده‌اند افزایش یافته است. در تازه‌ترین رویدادها، مهسا غلام‌علیزاده، سعید جلیلیان، میلاد پناهی‌پور، و بابک پاکنیا، بازداشت شده‌اند.
سعید دهقان، حقوق‌دان مدافع حقوق بشر، درباره بازداشت این چهار وکیل در توییتی نوشت که این «یعنی وکالت معترضان ممنوع! جمهوری اسلامی که حاکمیت قانون را هرگز نفهمید، تظاهر به قانون‌گرایی را هم کنار گذاشته تا کاملا مثل یک گروه تبهکار عمل کند.»
با وجود این، شماری از وکلای دادگستری برای مشاوره حقوقی و وکالت رایگان معترضان بازداشت شده اعلام آمادگی کرده‌اند.
در یک ویدئو نحوه بازداشت معترضان و رفتار خشونت‌آمیز مأموران حکومتی با وجود آسیب‌دیدگی آنها، دیده میشود.
دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس تظاهرات روز دوشنبه را با شعارهای «استاد، دانشجو؛ اتحاد، اتحاد» و «دانشجوی زندانی، آزاد باید گردد» آغاز کردند.
شماری از آنها در تهران در تظاهرات شبانگاه یک‌شنبه و بامداد دوشنبه شعار دادند: «تا انقلاب نکردیم، به خانه بر نگردیم.»
خواهر جواد حیدری، یکی از کشته‌شدگان اعتراضات به مرگ تحت بازداشت مهسا امینی در مراسم خاکسپاری او ضمن اجرای آیین «گیسوبران» به نشان سوگ و دادخواهی گفت، «این داغی که بر دل ما گذاشتند، داغ ملت ایران است» و «این خون فراموش نمی‌شود. همان طور که خون جوانان دیگر فراموش نشد و خون مهسا فراموش نشد.»
بخش خبری ۲۰:۳۰ صدا و سیما یک‌شنبه بر اساس «آمار غیررسمی» این سازمان حکومتی اعلام کرد که در جریان این اعتراضات ۴۱ تن کشته شده‌اند.
- احضار سفیر جمهوری اسلامی در آلمان
آلمان روز دوشنبه سفیر جمهوری اسلامی در برلین را به دلیل سرکوب اعتراضات سراسری در ایران، که پس از کشته شدن مهسا امینی در بازداشت آغاز شد، احضار کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان در پاسخ به پرسشی درباره احتمال اعمال تحریم‌های بیشتر علیه حکومت ایران در واکنش به این سرکوب، گفت که به همراه دیگر کشورهای اتحادیه اروپا «همه گزینه‌ها را بررسی خواهیم کرد.»
- تهدید سلبریتی‌ها به مصادره اموال
در این حال، مقامات جمهوری اسلامی در اظهارنظرهایی اعتراضات را «اغتشاش» و «آشوب» نامیده‌اند و آن را به «عوامل مزدور دشمن» نسبت داده‌اند.
ناصر کنعانی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، دوشنبه چهارم مهر، اعتراضات سراسری ایران را «اغتشاش» و «آشوب» نامید و مقامات اروپایی و آمریکایی را به «مداخله‌جویی» متهم کرد.
غلام‌حسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه، نیز با بیان این که «اغتشاش‌گران» باید خسارات مادی و معنوی را «پس بدهند»، گفت ممکن است «بی‌گناهان» نیز دستگیر شده باشند، «دستور دادیم بی‌گناهان و حتی کسانی که تقصیر کمی دارند، همان‌جا آزاد شوند.»
او با تهدید چهره‌های سرشناس ایرانی که «با حمایت این نظام مشهور شدند» اما «با دشمن هم‌صدا شدند»، گفت که آنها «به سزای اعمالشان خواهند رسید.»
حسین شریعتمداری، نماینده رهبر جمهوری اسلامی در روزنامه کیهان، نیز با حمله به چهره‌های ورزشی و هنری حامی اعتراضات مردم و تهدید آنها به مصادره اموال، گفت: «فلان هنرپیشه سال‌ها از صداوسیما خورده است و الان وارونه عمل می‌کند، یا فلان ورزشکار از بغل همین مملکت میلیاردها به دست آورده و تنها یک خانه‌اش ده‌ها میلیارد می‌ارزد، باید خسارت‌هایی که در اغتشاشات به کشور زده شده، از اموال این‌ها گرفته شود.»
این تهدیدها در حالی است که تاکنون شمار قابل توجهی از چهره‌های ورزشی و هنری با اعتراض به مرگ تحت بازداشت مهسا امینی و برخورد خشونت‌بار با اعتراضات مردمی، از سمت خود استعفا داده‌اند، حجاب از سر برداشته‌اند، و یا اعلام کرده‌اند که حاضر نیستند چهره‌شان در صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش شود.
- حمایت چهره‌های سرشناس از اعتراضات
شبنم طلوعی، بازیگر، نویسنده، و کارگردان، در گفت‌وگو با بخش فارسی صدای آمریکا گفت که «حضور هنرمندان در اعتراضات هر چقدر که شناخته‌شده‌تر باشند بیشتر موثر است، چون موجب دلگرمی مردم میشود.»
او تأکید کرد: «می‌دانم در ایران هنرمندانی هستند که امروز در کف خیابان هستند. دوست عزیزی برای من عکسی فرستاد از یک هنرمندی که پای چشمش ساچمه خورده بود ولی من اجازه ندارم بگویم چه کسانی هستند.»
خانم طلوعی با تأکید بر از مردم بودن اعتبار هنرمندان، حضور آنان در کنار اعتراضات مردمی را «ادای دین» توصیف کرد و گفت، «بعضی بیانیه صادر می‌کنند، بعضی صحبت می‌کنند، بعضی فکر می‌کنند باید حضور داشته باشند، هر کسی به یک شکلی که بتواند نشان بدهد که از مردم است و باید باشد»
یکی از تازه‌ترین موارد، آبان عسکری، بازیگر نقش «عاطی» در سریال در حال پخش «یاغی» است. او که همسرش محمد کارت هم کارگردان این سریال است، با اعتراض به سرکوب اعتراضات سراسری با عذرخواهی از این که در کارهایش «حجاب دروغین» بر سر می‌کرد، روسری از سر برداشت و با پیوستن به کارزار «گیسوبران» موهایش را قیچی کرد و گفت که از جمهوری اسلامی «سلب تابعیت» می‌کند.
محمود ابراهیم‌زاده، بازیکن پیشین تیم ملی فوتبال ایران، نیز با ارسال پیامی ویدئویی به صدای آمریکا ضمن اعلام همصدایی خود با «مردم تحت ظلم و ستم ایران» گفت که برای نجات آنها از هر گونه تلاش و همکاری دریغ نخواهد کرد.
او در پیامی به فوتبالیست‌های تیم ملی ایران، با اشاره به شادی پس از گل هفته پیش بازیکنان این تیم در اروپا، تأکید کرد که همزمان «جوانان ایران با پدران و مادرانشان «در زیر ضربه‌های لگد نیروهای سرکوب و چوب و چماق و باتوم و گلوله و تفنگ و مسلسل سربازان دژخیم در خون خویش می‌غلتیدند.»
او به ملی‌پوشان فوتبال ایران گفت: «شما به‌راستی در شادی پس از گل زدن، سور عزای چه کسی را به سفره نشستید؟»
آقای ابراهیم‌زاده در این پیام به فوتبالیست‌های ملی‌پوش گفت که «بدانید که عمر ورزشی شما بسیار کوتاه‌تر از آن است که نامتان را دراز کند» و «فراموش خواهید شد» و «آنچه شما را در حافظه تاریخی ملت زنده نگه می‌دارد، عمل به وجدان انسانی و حیثیت ملی است.»
اردلان شکرآبی، وزیر امور اجتماعی سوئد، هم دوشنبه با حمایت از معترضان ایرانی، با انتشار پستی در حساب توییتری خود، از مقامات آمریکایی خواست از مردم ایران حمایت کنند.
اردلان شکرابی گفت که بهترین راه برای مبارزه با دستیابی جمهوری اسلامی ایران به سلاح هسته‌ای «حمایت از ایرانیانی که برای ایران دموکراتیک، آزاد، و سکولار مبارزه می‌کنند و می‌خواهند اسلام‌گرایان را سرنگون کنند» است.
- تأکید مخالفان بر «اتحاد»
دانشجویان دانشکده دندان‌پزشکی دانشگاه تبریز روز دوشنبه چهارم مهر در اعتراض به بازداشت و برخوردهای امنیتی با دانشجویان اعتصاب کرده‌اند و از رفتن به کلاس‌های درس خودداری می‌کنند.
پیشتر شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران از معلمان و دانش‌آموزان برای تعطیلی مدرسه‌ها در روزهای دوشنبه چهارم و چهارشنبه ششم مهر دعوت کرده بود.
دعوت به چنین اقدامی در بیانیه این شورا برای «اعتراض به سرکوب گسترده اعتراضات مردم، پادگانی شدن برخی مدارس و دستگیری دانش‌آموزان و دانشجویان و معترضان خیابانی» عنوان شده است.
این نهاد صنفی ضمن هشدار به مقامات حکومتی برای دست برداشتن از سرکوب شهروندان و تمکین به خواسته‌های مردم، اعلام کرد که در غیر این صورت، برنامه‌های بعدی خود را برای همراهی با دانش‌آموزان، دانشجویان و مردم ایران اعلام خواهد کرد.
روز شنبه نیز گروهی با عنوان «دانش‌آموزان پیشرو» اعلام کردند که در همبستگی با مردم و اعتراض به بازداشت دانش‌آموزان و جان باختن مهسا امینی تحت بازداشت، از پوشیدن مقنعه خودداری خواهند کرد.
همزمان با بیانیه شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران، شبکه فرشگرد در «بیانیه شماره یک» خود در ارتباط با «انقلاب ملت ایران»، با تأکید بر «بهره‌گیری از امکانات و ارتباطات خود برای ایجاد هماهنگی میان مبارزان سراسر ایران» و تلاش برای «بازتاب صدای» مردم، اعلام کرد که «کلید پیروزی ما حفظ خیابان‌ها با جمعیت فزاینده برای روزهای متوالی است.»
فرشگرد با تأکید بر این که «به روزهای تحقق میدان میلیونی نزدیک شده‌ایم» عنوان کرده است: «به‌زودی کارگران بخش‌های مختلف از کامیون‌داران و صنعت حمل و نقل تا کارمندان رادیو تلویزیون و صنعت نفت، تا اصناف و بازاریان و دانشگاهیان به اعتصابات خواهند پیوست و قدرت اعتراضات خیابانی را دوچندان خواهند کرد.»
آیدین توکل، کارآفرین فناوری، در مصاحبه با صدای آمریکا گفت که اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به ایران رسیده و تجهیزات مورد نیاز آن نیز همان طور که در دهه‌های پیشین ویدئو و ماهواره با وجود موانع به ایران راه یافت، خواهد رسید.
حجاب برای زنان که بیش از چهار دهه به عنوان نمادی از کنترل بر بدن زن از سوی جمهوری اسلامی اجباری بود، اما همواره زنان در مقابلش مقاومت کرده‌اند، پس از جان باختن مهسا امینی تحت بازداشت گشت ارشاد، موجب خشم عمومی و اعتراضات سراسری علیه جمهوری اسلامی شده است.
تصویری از یک دیوارنوشته در ایران با این مضمون در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده است: «بعد از مهسا همه چیز به یک مو بند است.»
در جریان این دور اعتراضات که پس از کشته شدن تحت بازداشت مهسا (ژینا) امینی از سر گرفته شده است، تا کنون شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنه‌ای»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی»، «خامنه‌ای قاتله، حکومتش باطله»، «فتنه ۵۷، عامل هر فلاکت»، «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه»، «آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است»، «کردستان، چشم و چراغ ایران»، «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری»، «وای به روزی که مسلح شویم»، «رضا شاه، روحت شاد» داده شده است.
این دور از اعتراضات در تمام استان‌های ایران جریان داشته است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانواده‌اش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمی‌تواند صحت همه ویدیوها و گزارش‌ها را به طور مستقل تأیید کند.
