ایران و شش کشور قدرتمند جهان، وارد آخرین مرحله در روند حصول توافق جامع هسته‌ای شده‌اند.
مذاکره کنندگان پنجشنبه ۱۳ فروردین ماه(دوم آوریل)، بر سر مسائل اصلی که چارچوب توافق نهایی موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک را تشکیل می‌دهد، توافق کرده‌اند و امیدوارند تا پایان مهلت مقرر در دهم تیر امسال(۳۰ ژوئن) به توافق نهایی دست یابند.
پم داکینز خبرنگار صدای آمریکا در وزارت امور خارجه آمریکا در گزارشی به ارزیابی مثبت تحلیلگران ازتوافق و راه دشواری که تا حصول توافق نهایی در پیش‌رو است، پرداخته است.
بر پایه این توافق، ایران در یکی از تاسیسات هسته‌ای خود برای حداقل ۱۵ سال، فعالیت غنی‌سازی اورانیوم انجام نخواهد داد و در تاسیسات دیگر این فعالیت محدود خواهد بود، بازرسان بین‌المللی دسترسی مرتب به مراکز هسته‌ای ایران خواهند داشت و ایران نمی‌تواند تاسیسات جدیدی برای غنی‌سازی اورانیوم بسازد.
جیمز اکتون تحلیلگر سیاست‌های هسته‌ای در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی، بر این عقیده است که این توافق در واقع نگرانی‌های منتقدان شامل اعضای کنگره و نگرانی‌های برخی از متحدان آمریکا را کاهش خواهد داد.
او گفت :«به نظر من، سوالی که با آن روبرو هستیم این نیست که آیا توافق کامل است یانه، این است که آیا برای امنیت اسرائیل یا امنیت عربستان سعودی بهتر است؟ به نظر من با توجه به معیارها، این توافق بدون تردید برای امنیت اسرائیل بهتر است.»
با این حال، جیمز اکتون گفت که هنوز چالش‌های بسیاری بر سر راه توافق نهایی وجود دارد و به نظر او شانس موفقیت در حصول توافق جامع نهایی حدود ۶۵ درصد است.
در ازای پیروی تهران از این توافق، از تحریم‌ها علیه ایران کاسته خواهد شد. اما، به عقیده جان بولتون سفیر پیشین آمریکا در سازمان ملل، کاهش تحریم ها ارزش معاملاتی چندانی در روند مذاکرات نخواهد داشت. جان بولتون در این مورد گفت: «تحریم‌ها دلیلی بود که ایران را به میز مذاکرات کشاند تا از آنها خلاص شود. چه انتظار دیگری داشتید؟ اما تحریم‌ها باعث نشد ایران به جز امتیازهای جزیی و تعهدات هسته‌ای که می‌تواند به راحتی نقض شود، امتیاز دیگری بدهد.»
در عین حال، کلسی دیون پورت، کارشناس منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای اما گفت که آنقدر نگران آن نیست که آیا مذاکرات به توافق جامع منجر خواهد شد یا نه، بلکه نگران این است که آیا مخالفان توافق موفق خواهند شد روند مذاکرات را متوقف کنندو آن را از مسیر خارج سازند.
