توافق موقتی که در ماه نوامبر میان ایران و قدرت های غربی بر سر برنامه اتمی تهران، در ژنو امضا شد، روز دوشنبه اجرایی می شود. این یکی از نقاط عطف درباره سرنوشت برنامه اتمی تهران به شمار می رود که غرب به آن مشکوک است و می گوید برای تولید سلاح است و ایران تاکید دارد که صلح آمیز است.
به موجب توافق موقت میان ایران و شش کشور قدرتمند جهان (۵+۱)، ایران غنی سازی اورانیوم با غلظت بالا را برای شش ماه متوقف می کند. در عوض، غرب پاره ای از تحریم های اقتصادی علیه ایران به ارزش تقریبی هفت میلیارد دلار را تعلیق می کند.
مارک فیتزپاتریک، از موسسه بین المللی تحقیقات استراتژیک می گوید از آنجا که ایران خواستار پیشرفت توافق است، بنابراین به بازرسان بین المللی اجازه بازدید از تاسیسات اتمی را می دهد. آقای فیتزپاتریک می گوید: «کارمندان آژانس بین المللی انرژی اتمی در ایران، تقریبا هر روزه می توانند به تاسیسات اتمی بروند، سانتریفیوژها را بشمارند، و دقیقا برآورد کنند که آیا ایران وظایف تعیین شده در توافقنامه ژنو را به جا می آورد یا نه.
این کارشناس می گوید که توافقنامه ژنو برنامه اتمی ایران را حذف نمی کند یا حتی موجب عقب نشینی آن نمی شود، بلکه در واقع وضعیت فعلی آن را متوقف می سازد.
مارک فیتزپاتریک می گوید: «برنامه اتمی ایران در وضعیت فعلی اش می تواند وارد مرحله تسلیحاتی شود. ممکن است ظرف سه ماه، چهار ماه، یا شش ماه به این راه برود. آنچه که این توافق می کند این است که دست کم این بازه زمانی را متوقف می سازد و به این ترتیب این مرحله زمانی کوتاه تر نمی شود.»
مخالفان توافق با ایران، از حمله اسرائیل، دولت های غربی را ترغیب می کنند مادامی که ایران برنامه اتمی اش را برنچیده، تحریم ها را تسهیل نکنند.
نورمان لامونت، قانونگذار مجلس بریتانیا که به تازگی از سفری به تهران با هدف احیای مناسبات دیپلماتیک میان ایران و بریتانیا بازگشته، معتقد است که غرب در این میان دست بالا را دارد.
آقای لامونت می گوید: «گمان نمی کنم غرب از چیزی کوتاه آمده باشد که نتوان آن را بازگرداند.»
روابط میان ایران وغرب از زمان آغاز ریاست جمهوری حسن روحانی در ایران بهبود یافته، اما بسیاری از تحلیلگران تاکید دارند که قدرت در ایران منحصرا در دست آیت الله خامنه ای است و اوست که درباره هرگونه توافقی با غرب، تصمیم نهایی را می گیرد.
دیگرانی از جمله آقای لامونت با این تحلیل مخالفند: «آدم باید از خودش بپرسد آیا حقیقتا قدرت در دست دولت است؟ در ایران چندین هسته قدرت وجود دارد. اما به اعتقاد من این هسته ها تصمیم گرفتند که توافق کنند و به نظر من قدرت این کار را نیز در اختیار دارند.»
مارک فیترپاتریک نیز پنجره گشوده شده در سایه توافقنامه را حیاتی قلمداد می کند: «هدف این شش ماه تلاش برای توافقی جامع است که جهان را مطمئن سازد ایران نخواهد توانست سلاح اتمی بسازد.»
برخی قانونگذاران آمریکایی خواستار اعمال تحریم های بیشتر بر ایران بر سر برنامه اتمی تهران هستند اما تحلیلگران می گویند چنین اقدامی احتمالا توافق موقت را خدشه دار می سازد.»
به موجب توافق موقت میان ایران و شش کشور قدرتمند جهان (۵+۱)، ایران غنی سازی اورانیوم با غلظت بالا را برای شش ماه متوقف می کند. در عوض، غرب پاره ای از تحریم های اقتصادی علیه ایران به ارزش تقریبی هفت میلیارد دلار را تعلیق می کند.
مارک فیتزپاتریک، از موسسه بین المللی تحقیقات استراتژیک می گوید از آنجا که ایران خواستار پیشرفت توافق است، بنابراین به بازرسان بین المللی اجازه بازدید از تاسیسات اتمی را می دهد. آقای فیتزپاتریک می گوید: «کارمندان آژانس بین المللی انرژی اتمی در ایران، تقریبا هر روزه می توانند به تاسیسات اتمی بروند، سانتریفیوژها را بشمارند، و دقیقا برآورد کنند که آیا ایران وظایف تعیین شده در توافقنامه ژنو را به جا می آورد یا نه.
این کارشناس می گوید که توافقنامه ژنو برنامه اتمی ایران را حذف نمی کند یا حتی موجب عقب نشینی آن نمی شود، بلکه در واقع وضعیت فعلی آن را متوقف می سازد.
مارک فیتزپاتریک می گوید: «برنامه اتمی ایران در وضعیت فعلی اش می تواند وارد مرحله تسلیحاتی شود. ممکن است ظرف سه ماه، چهار ماه، یا شش ماه به این راه برود. آنچه که این توافق می کند این است که دست کم این بازه زمانی را متوقف می سازد و به این ترتیب این مرحله زمانی کوتاه تر نمی شود.»
مخالفان توافق با ایران، از حمله اسرائیل، دولت های غربی را ترغیب می کنند مادامی که ایران برنامه اتمی اش را برنچیده، تحریم ها را تسهیل نکنند.
نورمان لامونت، قانونگذار مجلس بریتانیا که به تازگی از سفری به تهران با هدف احیای مناسبات دیپلماتیک میان ایران و بریتانیا بازگشته، معتقد است که غرب در این میان دست بالا را دارد.
آقای لامونت می گوید: «گمان نمی کنم غرب از چیزی کوتاه آمده باشد که نتوان آن را بازگرداند.»
روابط میان ایران وغرب از زمان آغاز ریاست جمهوری حسن روحانی در ایران بهبود یافته، اما بسیاری از تحلیلگران تاکید دارند که قدرت در ایران منحصرا در دست آیت الله خامنه ای است و اوست که درباره هرگونه توافقی با غرب، تصمیم نهایی را می گیرد.
دیگرانی از جمله آقای لامونت با این تحلیل مخالفند: «آدم باید از خودش بپرسد آیا حقیقتا قدرت در دست دولت است؟ در ایران چندین هسته قدرت وجود دارد. اما به اعتقاد من این هسته ها تصمیم گرفتند که توافق کنند و به نظر من قدرت این کار را نیز در اختیار دارند.»
مارک فیترپاتریک نیز پنجره گشوده شده در سایه توافقنامه را حیاتی قلمداد می کند: «هدف این شش ماه تلاش برای توافقی جامع است که جهان را مطمئن سازد ایران نخواهد توانست سلاح اتمی بسازد.»
برخی قانونگذاران آمریکایی خواستار اعمال تحریم های بیشتر بر ایران بر سر برنامه اتمی تهران هستند اما تحلیلگران می گویند چنین اقدامی احتمالا توافق موقت را خدشه دار می سازد.»
