وزیر امور خارجه ایران، رقابتهای کشورها در منطقه خاورمیانه را از عوامل به نتیجه نرسیدن مسائلی چون مذاکرات هستهای ایران دانست.
محمد جواد ظریف در سخنرانی خود در نشست مشترک دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی و موسسه شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا در تهران، بحرانهای پی در پی در خاورمیانه را ناشی از رقابتهای ژئوپولوتیکی دانست که موجب شده است مسائلی چون بحران سوریه و موضوع هستهای ایران به نتیجه نرسد.
ظریف با بیان اینکه طرف مذاکره ایران در گفت و گوهای هستهای به این نتیجه رسیده است که مساله هستهای باید حل و فصل شود گفت: «کسانی که در این موضوع منافعی دارند تلاش دارند تا این بحران ساختگی ادامه یابد؛ بحرانی که از سوی برخی از بازیگران در منطقه تبلیغ شده تا پوششی را برای توجیه اهداف استراتژیک کوتاه مدت آنها در منطقه ایجاد کند.»
تاثیر نقش ایران در عراق و سوریه بر مذاکرات اتمی، از هنگام تلاش ایالات متحده برای ایجاد یک اتحاد علیه گروه شبه نظامی خلافت اسلامی(داعش)، مطرح شد. منابع دیپلماتیک در آخرین دور مذاکرات اتمی ایران و ۱+۵ در نیویورک از تمایل ایران به نقش آفرینی در حل بحران داعش در مقابل نرمش غرب در پرونده هستهای خبر داده بودند. این در حالی است که دولت ایالات متحده اعلام کرد در مذاکرات اتمی با ایران، بر سر بحران داعش معامله نمیکند.
با این وجود به نظر میرسد منظور آقای ظریف از این گفته که بازیگران منطقهای مایل هستند بحران اتمی ایران ادامه داشته باشد، اشاره به عربستان و متحدان این کشور دارد. به دنبال اوج گیری توسعه هستهای ایران در دوره ریاست جمهوری محمود احمدینژاد، عربستان و برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس، نسبت به برنامه هستهای ایران به شدت ابراز نگرانی کردند. در پی بحران داخلی سوریه نیز ایران و عربستان در دو جبهه متقابل به تقویت نیروهای مورد حمایت خود در سوریه پرداختند. عربستان و برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس هم اکنون متحد کشورهای غربی در نبرد با داعش در عراق و سوریه هستند اما ایران این اتحاد را ناکارآمد میداند و میگوید این کشورها در قدرت گرفتن داعش نقش داشتهاند.
این نخستین بار است که وزیر امور خارجه ایران از تاثیر منفی بحرانهای خاورمیانه در حل و فصل پرونده اتمی ایران میگوید. محمد جواد ظریف در ادامه گفت: «کشورهای طرف مذاکره با ایران باید واقعیتها درباره مساله هسته ای ایران را بپذیرند و شرایط با ۱۰ سال پیش متفاوت است و نمی توان به گذشته بازگشت.»
اظهارات آقای ظریف در حالی است که مقامات دولت ایالات متحده بارها اعلام کردهاند با وجود اینکه تهران میتواند نقش مثبتی در حل بحران داعش در عراق و سوریه داشته باشد، به دلیل حمایت ایران از دولت بشار اسد و قرار داشتن در مذاکرات هستهای با تهران، ایالات متحده مایل نیست برای مبارزه با داعش از ایران کمک بگیرد.
ایران و قدرتهای جهانی در حالی برای انجام یک دور دیگر از مذاکرات اتمی آماده میشوند که بر سر تعداد سانتریفیوژهای ایران و نحوه لغو تحریمها، اختلاف نظر دارند.