چندی پیش پاریس میزبان کنسرت بزرگی بود با عنوان راه ابریشم، صدای صلح.
این برنامه را به صورت مشترک گروه کُر بهار و ارکستر فیلارمونیک پاریس شرقی برگزار کردند و بیش از یکصد هنرمند ایرانی و غیر ایرانی در آن شرکت داشتند. اجرای این کنسرت با واکنش های مثبتی همراه بود و با استقبال زیاد هنردوستان مواجه شد.
بهنود مکری با آرش فولادوند سرپرست گروه کر بهار و رهبر ارکستر فیلارمونیک پاریس شرقی که در تلویزیون بخش فارسی صدای آمریکا پخش شد گفتگو کرد.
به شما سلام می کنم، سپاسگزارم از اینکه در این گفتگو شرکت می کنید.
سلام، تشکر می کنم از فرصتی که به من دادید.
درباره گروه کر بهار توضیح دهید، چه زمانی تأسیس شد، اعضای گروه بهار چه کسانی هستند؟
گروه کر بهار در ابتدا با تعدادی از دانشجوهای رشته های مختلف شروع شد. من دانشجوی کنسرواتوار ملی موسیقی فرانسه بودم و می خواستم آهنگ هایی را که ساخته ام اجرا کنند، این آهنگ ها آثار فلکلور ایرانی بود که با هارمونیزاسیون موسیقی غربی تنظیم شده بود.
با مرور زمان این هشت نفر شد دوازده نفر، شانزده نفر، چهل نفر نفر و در حال حاضر گروه کر بهار با بیش از ۷۰ نفر عضو یکی از بزرگترین و موفق ترین گروه های کر ایرانی خارج از کشور محسوب می شود. اعضای گره از اقشار مختلف اجتماعی هستد، از جراح و متخصص قلب و استاد دانشگاه گرفته تا مغازه دار، تاجر و یا دانشجو، این عزیزان عاشق فرهنگ و هنر ایران زمین هستند به همین دلیل مایل هستند بخشی از این جریان هنری باشند.
ارکستر فیلارمونیک پاریس شرقی چطور شکل گرفت، چه هدفی از تشکیل این گروه داشتید؟
درست مانند گروه کر بهار، من دانشجوی رهبری و ارکستراسیون بودم و نیاز داشتم که یک گروه ارکستر آثارم را اجرا کنند. در آن زمان دانشجوی رشته مهندسی هم بودم، بر همین اساس از دانشگاه های پاریس شرقی درخواست کردم که تعدادی از دانشجوهای رشته های مهندسی را که قادر به نواختن سازهای موسیقی هستند دراختیارم قرار دهند تا ارکستر کوچکی بنام ارکستر دانشگاه های پاریس شرقی راه اندازی کنیم.
طی هشت سال گذشته دانشجوهای مهندسی ارکستر رفتند و جای آنها را دانشجوهای رشته موسیقی و حتی دیپلمه های رشته موسیقی و سازها از کنسرواتورهای ملی موسیقی فرانسه و یا دانشگاه های موسیقی پاریس پر کردند.
چه ملاکی برای انتخاب هنرمندان دارید، اعضای این گروه ایرانی هستند و یا غیر ایرانی، چه ویژگی هایی در گزینش آنها مطرح است ؟
برای گروه کر بچه های ما قبلا فقط ایرانی بودند و اکثرا موسیقی را در همین گروه از پایه یاد می گرفتند، ولی برای گروه ارکستر سعی کردم دانشجوهای رشته موسیقی را انتخاب کنم. در حال حاضر محدودیت هایی را برای عضویت در گروه درنظر گرفتیم، یعنی متقاضیان باید دانشجوی رشته موسیقی در دو سال آخر دانشگاه باشند و یا اینکه دیپلم موسیقی در ساز و یا رشته تخصصی خود داشته باشند.
امسال افتخار همکاری با مهرداد بران را داشتیم، او یکی از چهره های برجسته موسیقی ایران است و بعنوان رهبر دوم ارکستر با مجموعه ما همکاری کرد. مهرداد عزیز شناخت دقیق، تخصصی و کاملی نسبت به موسیقی ملی کشورمان دارند و نقش مهمی در انتخاب هنرمندان ویا تنظیم و اجرای آثار گروه داشتند.
در باره آثار گروه توضیح دهید، چه قطعاتی را اجرا می کنید، چه سلیقه ای در گزینش آثارتان دارید؟
متاسفانه ما از کشورمان دور هستیم، دسترسی به آرشیو نوشتاری موسیقی ارکسترال ایرانی نداریم، پس دو راه هست: یکی اینکه این آثار موجود را بازنویسی کنیم، در واقع دیکته ارکسترال کنیم. به سراغ موسیقی فولکلور ایرانی می رویم و آنها را با تنظیم جدید و هارمونیزاسیون و ارکستراسیون جدید ارائه می کنیم، مثل آهنگ بوی جوی مولیان، دختر بویر احمدی و ...
راه دوم این است که خودمان آهنگ سازی کنیم و آثار تولیدی گروه را اجرا کنیم. خدمتتان عرض کردم که مهرداد بران سابقه درخشانی در آهنگ سازی ملی کشورمان دارند، مانند آهنگ "رود" با شعر سعید سلطانپور، خون ارغوان ها (اولین آرنجمنت در دوره انقلاب که با تیراژ میلیونی پخش شد) و "سر اومد زمستون" که باز در همان کاست آهنگ های کوهستان در زمان انقلاب منتشر شدند، از نظرات و مشورت های ایشان در تولید آثار جدید بسیار استفاده کردیم.
در این چهارچوب می توانم به آهنگ هایی که خودم ساختم اشاره کنم، آثاری چون "شکوه اتحاد" و یا "تقدیم به زنان" که با استقبال مناسبی همراه شد، یا مانند آهنگ های جدیدی که با استفاده از اشعار حافظ و سعدی میسازم مانند آهنگ "دیدی ای دل" که بسیار موفق بود.
غیر از اشعار فارسی که در گروه اجرا می کنید، عملکرد شما چه تفاوت هایی با گروه های دیگر دارد، با چه چالش هایی مواجه هستید؟
گروه های کر مختلفی در پاریس هستند، هر گروه به دلیلی تشکیل می شود و عملکرد خاصی دارد، مثل گروه کر ارتش، گروه کر دانشجویان دانشگاه ها، گروه کر رادیو فرانسه و ... . معمولا قاعده کار بین شکل هست که در ابتدا گروه کر تشکیل می شود، ارکستری وجود دارد، و آهنگ ها انتخاب شده اند، در انتها فقط از رهبر گروه تقاضا می شود که با چند جلسه تمرین گروه را هماهنگ کرده و برنامه را به روی صحنه ببرد.
ولی شرایط کاری ما کاملا متفاوت است، اول باید گروه کر را بسازیم، باید هر سال با تبلیغات زیاد در پاریس از مردم بخواهیم که در آزمون ورودی گروه شرکت کنند. نود درصد این عزیزان هیچ آشنایی با موسیقی ندارند. باید از پایه شروع کرد، گام به گام نت خوانی یاد بگیرند، ریتم و صدا سازی یاد بگیرند، بعد از دو سال آموزش اگر در آزمون نهایی قبول شدند به عضویت گروه پذیرفته می شوند.
ولی در رابطه با ارکستر اینطور نیست، ارکستر فیلارمونیک پاریس شرقی یک ارکستر حرفه ای است. با این حال اعضای ارکستر مرتب تغییر می کنند و باید اعضای جدیدی را جایگزین آنها کنیم. برای مثال در اجرای کنسرت، بیست و هشت نوازنده ویولون داریم، ولی شش ماه بعد و یا یکسال بعد فقط چهارده نفر هنوز در گروه هستند. دلیلش این است که گروهی از این هنرمندان به شهرهای دیگری مهاجرت می کنند، یا اینکه به دلایل متفاوتی امکان حضور در کنسرت نهایی را ندارند.
به همین دلیل باید مرتب در تکاپو بود و با شبکه گسترده ای از هنرمندان در ارتباط باشیم تا بتوانیم در اسرع وقت نوازندگان جایگزین را پیدا کنیم، کار بسیار دشواری است.
الان مدتی است که در عرصه موسیقی فعالیت میکنید، در رابطه با پروژه های خود توضیح دهید، چه فعالیت هایی داشتید؟
پروژه دو سالانه صدای صلح را در جریان دو کنسرت بزرگ اجرا کردیم، برنامه بسیار موفقی بود. پروژه دوسالانه فعلی راه ابریشم، صدای صلح است که اولین کنسرت را برگزار کردیم و در تهیه و تدارک کنسرت دوم هستیم که در سال دو هزار و شانزده اجرا خواهد شد.
پروژه بعدی راه ابریشم است و ترجیح میدم در این رابطه توضیح بیشتری ندهم، ولی این برنامه همزمان است با ده سالگی انجمن و گروه کر بهار و تلاش می کنیم تا به بهترین نحوی برگزار شود.
هزینه فعالیت های گروه چطور تأمین می شود، بودجه لازم را چگونه فراهم می کنید، آیا پشتیبان و یا حامی مالی دارید؟
سوأل خوبی است، بسیاری از تماشاگران پس از شرکت در کنسرت های بزرگی که داشتیم، همین پرسش را مطرح کردند، عده ای هم تصور می کنند این برنامه های حرفه ای و منظم به دلیل توانایی مالی و بودجه های هنگفتی است که داریم.
ما به هیچ گروه سیاسی، قومی و یا مذهبی وابسته نیستیم. در اساسنامه انجمن بهار به صورت مشخص اشاره شده که انجمن تحت حمایت هیچ گروه و نهادی نیست و نخواهد بود، مفتخریم که توانستیم در تمامی این سال ها استقلال خود را حفظ کنیم.
تنها و تنها حامی ما مردم هستند، هزینه برنامه ها از طریق ثبت نام هنرجویان گروه کر و فروش بلیط کنسرت ها تامین می شود. ما وقت و انرژی زیادی را صرف برنامه ریزی می کنیم و خوشبختانه مدیریت خوبی در اجرای پروژه های خود داشتیم، در حد ممکن از هزینه های اضافی کاستیم و با بودجه کم و حداقل امکانات کار کردیم تا استقلال خود را حفظ کنیم. تا زمانی که مردم از فعالیت های گروه حمایت کنند نیازی به هیچ پشتیبان و حامی مالی نداریم، باید از تمانی عزیزانی که دراین هشت سال با ما همراه بودند تشکر کنم.
به کنسرت راه ابریشم، صدای صلح بپردازیم، آخرین برنامه ای است که در شهر پاریس برگزار کردید، چه مجموعه ای از آثار خود را اجرا کردید؟
معمولا در هر کنسرت بین ده تا پانزده آهنگ اجرا می کنیم، سعی می کنیم حداکثر سه تا از این آهنگ ها از کنسرت ها و برنامه های قبلی باشد. آثار اجرایی گروه از آهنگ ها یا تصنیف های فلکلور ایرانی انتخاب می شوند، سعی می کنیم تنظیم تازه ای داشته باشیم و یا تنظیم های خوب گذشته را دیکته کنیم.
در عین حال با استفاده از اشعار حافظ و سعدی و سایر شعرای نامدار ایرانی آهنگ های جدیدی هم می سازیم، در این کنسرت اخیر هم چنین مجموعه را اجرا کردیم.
در برگزاری این کنسرت چه نکاتی را درنظر گرفتید، با چه چالش هایی مواجه شدید؟
کنسرت ها از لحاظ سازماندهی و اجرا بسیار پیچیده است، اجرای برنامه با شرکت بیش از صد هنرمند روی صحنه کار ساده ای نیست. خوشبختانه برنامه ریزی خوبی در بخش اداری داشتیم و تهیه و تدارکات کنسرت به خوبی انجام شد.
هر چند که عقد قرارداد با کلیسا، مدیریت تالار، پذیرایی از مدعوین و یا گرفتن بیمه برای برنامه ای هزار نفره در شهری مثل پاریس خیلی دشوار بود، یک گروه چهل نفره از دوستان ما یک سال درگیر این ماجراها بودند.
اولین آهنگ توسط گروه ارکستر اجرا می شد و اعضای گروه کر در صحنه نبودند، آنها باید بعد از پایان اولین آهنگ به ارکستر ملحق می شدند، ورود همین اعضای گروه کر هفتاد نفره به صحنه یکی از دشوارترین بخش های برنامه بود، چون باید خیلی مرتب و منظم و با ترتیب خاصی وارد می شدند، پیش از کنسرت بارها و بارها تمرین کردیم تا بتوانیم این قسمت را به خوبی اجرا کنیم.
استقبال از کنسرت چطور بود، چه بازتابی داشت، از نتیجه کار راضی هستید؟
معمولا بعد از یک سال تمرینات سخت و فشرده، کنسرت نهایی فقط یک شب اجرا می شود، این نخستین باری بود که کنسرت پایانی در دوشب متوالی برگزار شد. هر دو اجرا با استقبال مناسبی از سوی تماشاگران همراه شد و سالن کاملا پر بود. بسیاری از حضار مدت زیادی پس از پایان کنسرت هم در سالن ماندند و با اعضای گروه صحبت می کردند، یک محیط گرم و دوستانه ای بود و خلاصه همه از شرکت در چنین شب باشکوهی لذت بردیم.
گویا از قطعاتی که در این کنسرت اجرا کردید آلبومی هم منتشر شده، درباره این آلبوم توضیح دهید ؟
راه ابریشم، صدای صلح دومین آلبوم ارکستر فیلارمونیک پارس شرقی است که منتشر شده، این آلبوم را از طریق وبسایت گروه و سایر مراکز فروش اینترنتی موسیقی توزیع کردیم، تا اینجا با استقبال خوبی مواجه شده و از نتیجه کار راضی هستیم. زحمت زیادی برای تولید آلبوم کشیدیم، بعد از ضبط استودیویی مدت ها روی صداها کار کردیم تا با بهترین کیفیت ممکن ارائه شود.
چه برنامه هایی برای آینده دارید؟ آیا امکان این هست که فعالیت های خو را خارج از فرانسه هم ادامه دهید؟
مسافرت یک گروه کر و ارکستر از کشوری به کشور دیگر بسیار سخت و دشوار است، یعنی با توجه به هزینه های موجود می توان گفت غیرممکن است. ما در حال بررسی روش دیگری هستیم، تلاش می کنیم به سایر ایرانیان ساکن اروپا کمک کنیم تا گروه های کر خود را تشکیل دهند.
در صورت موفقیت چنین روشی، این امکان را خواهیم داشت تا کنسرت های خود را با همراهی اعضای این گروه ها در شهرهای مختلف اروپایی ترتیب دهیم. به این شکل از بخش عمده ای از هزینه ها کاسته شده و قادر خواهیم بود با همکاری گروه های محلی کنسرت های خود را برگزار کنیم، در حال حاضر با دو گروه ایرانی در منچستر و لندن در تماس هستیم.
از تمام هنرمندان ایرانی که مایل هستند در این چهارچوب با گروه کر بهار همکاری کنند دعوت می کنم با ما تماس بگیرند، ما با آغوش باز پذیرای آنها هستیم و تجریبات خود را در اختیار آنها خواهیم گذاشت.
همه ما برای سربلندی و افتخار کشورمان تلاش می کنیم، سعی می کنیم فارغ از هر تفکر سیاسی، باور مذهبی و یا تعلقات قومی دور هم جمع شویم و برای حفظ و گسترش فرهنگ و هنر ایران زمین آواز بخوانیم.
از شرکت شما در این گفتگو سپاسگزارم، با آزوری موفقیت در ادامه برنامه و پروژه هایی که در پیش دارید.
خیلی متشکرم که از من برای شرکت در این گفتگو دعوت کردید، از طرف خود و تمامی همکارانم از شما سپاسگزارم.