در مجموعه پرسش و پاسخی که به تازگی به منظور «شفافسازی و برطرف کردن ابهامات احتمالی» شیوهنامه شناسایی «استعدادهای برتر» به منظور «جذب در دستگاههای اجرایی» تصویب و منتشر شده، «نخبه» به فردی اطلاق شده که «برجستگی و کارآمدی»اش در «چارچوب ارزشهای اسلامی» باشد.
در متن ابلاغ شده ۵۵ پرسش و پاسخ به منظور «شفاف سازی» شیوهنامه «جذب نخبگان و استعدادهای برتر در دستگاههای اجرایی» تنظیم و تصویب شده که در پرسش اول و در پاسخ به «نخبه کیست» آمده است: «واژه نخبه به فردی برجسته و کارآمد اطلاق میشود که در خلق و گسترش علم، فناوری، هنر، ادب، فرهنگ و مدیریت کشور در چارچوب ارزشهای اسلامی اثرگذاری بارز داشته باشد.»
پیش از این و در متن شیوه نامه که در تیرماه سال گذشته توسط «شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی» سازمان اداری و استخدامی کشور تصویب و ابلاغ شده بود، داشتن «روحیه جهادی» یکی از شاخصهای «شایستگیهای عمومی» نخبگان مورد نظر تعریف شده بود.
طبق این شیوهنامه متقاضیان بهرهمندی از این امکان، پس از بارگذاری مدارک خود، توسط «کارگروههای شناسایی» در هر استانی غربال میشوند و در صورت انتخاب به «کانونهای ارزیابی» دعوت میشوند تا با آنها مصاحبه انجام شود.
در صورت تایید شدن توسط کانونهای ارزیابی اطلاعات پرونده این افراد جهت اقدام به سازمان امور اداری و استخدامی کشور ارسال میشود.
از جمله نکات جالب توجه در «امتیازبندی» این شیوهنامه و پرسش و پاسخهای مرتبط با آن این است که برای رتبههای آزمون ورودی «دانشگاه آزاد اسلامی» امتیازی در نظر گرفته نشده است. پیش از اینکه آزمون ورود به دانشگاهها در ایران مشترک شود، آزمون جداگانهای برای ورود به دانشگاه آزاد اسلامی برگزار میشد که ظاهرا از نگاه تدوین کنندگان شیوهنامه «جذب نخبگان» فاقد «ارزش علمی» تشخیص داده شده و امتیازی برای کسب رتبههای بالا در آن منظور نشده است.
پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ حاکم شدن سیستم «گزینش» برای جذب و استخدام نیروی کار در دستگاههای اداری کشور به یکی از مبانی اعمال تبعیض ایدئولوژیک تبدیل شد که با گذشت بیش از چهار دهه همچنان برقرار است.
سیاستها و شیوهنامههایی که برای «جذب نخبگان» در سال گذشته و دیروز منتشر شده، نیز تداوم همان روش است. بهگونهای که نخبه «در چارچوب ارزشهای اسلامی» تعریف میشود و روند و شاخصهای ارزیابی شایستگیهایش نیز بهشکلی تدوین شده که همچنان «تعهد» بر «تخصص» اولویت دارد.