رافائل گروسی، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز دوشنبه ۱۴ اسفند در جلسه شورای حکام با ارائه گزارشی موارد نگرانی این نهاد نظارتی سازمان ملل متحد در رابطه با فعالیتهای هستهای ایران را مطرح برشمرد.
گروسی در جلسه شورای حکام گفت که «اگر چه سطح اورانیوم غنیشده تا ۶۰ درصد اندکی کاهش یافته» مجموع ذخایر اورانیوم غنیشده ایران همچنان رو به افزایش است.
گروسی در این سخنان با ابراز «تاسف عمیق» از این که جمهوری اسلامی ایران هنوز تصمیم خود در مورد ممنوعیت فعالیت «چندین بازرس باتجربه آژانس» را تغییر نداده است، تاکید کرد که حکومت ایران سه سال است اجرای پروتکل الحاقی را متوقف و دسترسی آژانس را محدود کرده است.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنین با اشاره به فقدان هرگونه پیشرفت در «حل و فصل مسائل پادمانی» باقیمانده، تاکید کرد که جمهوری اسلامی «توضیحات فنی معتبری» را برای وجود «ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در ورامین و تورقوزآباد» ارائه نکرده است.
گروسی از «عدم تطابق در تراز مواد هستهای» جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی دیگر از موارد نگرانی که مستلزم بررسی بیشتر توسط آژانس است، یاد کرد و حل و فصل «مسائل پادمانی باقیمانده ناشی از تعهدات ایران ذیل توافقنامه پادمان جامع» را پیشنیازی برای این که آژانس بتواند اطمینان دهد که «برنامه هستهای ایران منحصراً صلحآمیز است» دانست.
او گفت: «تنها از طریق تعامل سازنده و معنادار میتوان به همه این نگرانیها رسیدگی کرد و بار دیگر از ایران میخواهم که به طور کامل و بدون ابهام با آژانس همکاری کند.»
دیپلماتها میگویند نشست سه ماهه بخش اصلی سیاستگذاری آژانس بین المللی انرژی اتمی (شورای حکام) روز دوشنبه در حالی آغاز شد که قدرتهای غربی دوباره تصمیم گرفتند که به طور جدی با جمهوری اسلامی ایران به دلیل قصور در همکاری با آژانس مقابله نکنند.
به گزارش رویترز، بیش از یک سال است که شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی که ۳۵ کشور عضو دارد قطعنامهای را تصویب کرده است که به حکومت ایران دستور میدهد با تحقیقات آژانس در مورد ذرات اورانیوم کشفشده در سایتهایی که ماهیت آنها از پیش اعلام نشده بود همکاری کند. آژانس آن زمان گفته بود چنین همکاری برای توضیح رد ذرات کشف شده اورانیوم «ضروری و فوری» است.
از آن زمان، تعداد سایتهای اعلامنشده مورد سوال آژانس از سه به دو کاهش یافته است، اما فهرست مشکلات بین آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ایران افزایش یافته است.
جمهوری اسلامی ایران به طور کامل به توافق نصب دوباره دوربینهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی در برخی سایتهای هستهای عمل نکرده است و در شهریور نیز برخی از مهمترین و باتجربهترین بازرسان آژانس را از فعالیت در ایران ممنوع کرد.
دیپلماتها میگویند که با ادامه حمله نظامی اسرائیل به غزه در پاسخ به حملات ناگهانی ۱۵ شهریور (۷ اکتبر) حماس به جنوب اسرائيل و تشدید تنشها در سراسر خاورمیانه، آمریکا نمیخواهد با فشار آوردن برای صدور قطعنامهای علیه جمهوری اسلامی ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی خطر تشدید تنش دیپلماتیک بیشتر با ایران را افزایش دهد.
یک دیپلمات غربی با استناد به عوامل مختلف گفت: «اگر شما در حال حاضر یک قطعنامه (در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی) صادر کنید... انجام هر کاری که ممکن است فرستادن علامت اشتباهی تلقی شود و ماشه یک اشتباه محاسباتی را بکشد، بسیار خطرناک است.»
به گزارش رویترز دیپلماتها گفتند: «منطقه در این وضعیت اوج تنش قرار دارد، آتشبس یا قطعنامهای در مورد غزه ندارید، ما چشمانداز هیچ نوع راه حل هستهای را نداریم و... آمریکا در حال رفتن به سوی انتخابات ریاست جمهوری است.»
دیپلماتها پیش از نشست شورای حکام گفته بودند که سه قدرت اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) که آخرین قطعنامه را به طور مشترک با آمریکا ارائه کرده بودند و معمولا نیز با هماهنگی واشنگتن عمل میکنند تلاش میکردند یک قطعنامه صادر شود و متنی را تهیه کرده بودند. اما، دیپلماتها گفتهاند که واشنگتن چندین ماه است که با جستجوی راهحلی علیه جمهوری اسلامی ایران، دستکم تا حدی به دلیل انتخابات آتی ریاستجمهوری آمریکا در ماه نوامبر، مخالفت کرده است، و باز هم بیمیلترین قدرت در میان چهار قدرت در این خصوص بود.
آمریکا و آن سه کشور اروپایی در مورد مسائل مختلف هستهای ایران مانند ذخایر رو به افزایش اورانیوم غنی شده که در صورت غنیسازی بیشتر، برای سوخت چندین بمب هستهای کافی است، به شدت از ایران انتقاد کردهاند. دولت ایران میگوید قصد ندارد بمب هستهای بسازد.