لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۱۴:۴۴

ریاست جمهوری احمدی نژاد و تورم حاد


افزایش نرخ تورم به روایت بانک مرکزی ایران
افزایش نرخ تورم به روایت بانک مرکزی ایران
تورم شاخص معتبر دیگری است که می توان بر اساس آن و در آستانه انتخابات در ایران، کارنامه اقتصادی دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد را ارزیابی کرد .

به طور کلی، مقایسه مقطعی و زمانی قیمت ها نشانگر این واقعیت است که عملکرد اقتصادی ۳۴ ساله جمهوری اسلامی ایران به شدت تورم زا بوده است. اما میزان تورم به ویژه در آخرین ماه های دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد به تورم حاد مبدل گشته است، یعنی تورمی که ظرف یک ماه در بعضی سطوح ۵۰ درصد رشد داشته است.

اقتصاددانان تورم معتدل، یعنی تورمی بین دو تا سه درصد را، نمودار يک اقتصاد سالم می دانند، ولی تورمهای شدید را بیماری اقتصادی توصیف کرده اند.

اقدامات و برنامه های اقتصادی جمهوری اسلامی همواره در راستای افزایش شدید تورم در ایران بوده است. اما در دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد، به ویژه در ماه های اخیر، به گفته «استیو هنک»، اقتصاد دان مشهور و متخصص در سیاست های پولی، در ایران تورمی به نام «تورم حاد» شکل گرفته، که عمدتاً ناشی از سقوط ارزش برابری ریال است. تورم حاد در یک کشور زمانی آغاز می شود که در یک ماه رشد تورم در آن کشور بیش از ۵۰ درصد باشد، و زمانی پایان مییابد که پس از آن تورم به مدت یکسال سیر نزولی داشته باشد.

در دوره تورم حاد مردم بیش از هر زمان دیگر اعتماد خود را از پول رایج از دست داده، و نگران هستند که تورم حاد و سقوط ارزش پول، دارائی هایشان را به نابودی بکشاند. از این رو، برای مقابله با تورم، آنها شروع به تبدیل دارائی هایشا ن به ارزهای با ثبات، مانند دلار آمريکا، املاک، و فلزات گرانبها از جمله طلا می کنند. این گونه واکنش مردم برای حفظ اموالشان، سقوط پول ملی را شدیدتر می سازد.
سیاست های ارزی دولت احمدی نژاد، و در نتیجه، افزایش تقاضا و کاهش بی رویه عرضه ارزهای خارجی، یکی از عوامل عمده ایجاد تورم حاد در کشور بوده است.
انتظار بالارفتن بیشتر ارزش برابری ارزهای خارجی، فلزات قیمتی، از جمله طلا و نقره میزان تقاضا را بالا برده، و باعث بالا رفتن به رویه قيمت آنها شده است.

واقعیت این است که تفاوت فاحش نرخ تورم در غرب و ایران باعث روند نزولی کاهش ارزش برابری ریال شده است. واقعیت دیگر آن است که ارزش واقعی ریال به مراتب پائین تر آن چیزی است که دولت ادعا می کند.

بی ثباتی بازار ارز و سقوط ارزش ریال قیمت های را به شدت افزایش داده و در نتیجه، مصرف کنندگان ایرانی را دچار سرگیجه، بی اعتمادی، و ترس از کاهش بیشتر ارزش ریال کرده، که در مجموع کشور را به «تورم حاد» دچار ساخته است.
برای برون رفت از تورم حاد، اقتصاددانان راه حلهایی، از جمله فرار از پول رایج و دلاری کردن دارائی ها و یا مطابقت هماهنگ شده با یک ارز خارجی معتبر مانند دلار و یا «یورو» را پیشنهاد کرده اند، که هیچکدام از این راهکارها در سیاست ارزی دولت مشاهده نمی شوند. دولت احمدی نژاد همچنان به سیستم پیچیده یارانه ها، چاپ و تزریق بی رویه اسکناس، کنترل شدید سرمایه و نظام ارزی خود ادامه می دهد که شدیداً تورم زا هستند، و باعث سقوط بیشتر ارزش برابری ریال میشوند. بانک مرکزی ایران مدتهاست که گزارش آماری از میزان چاپ اسکناس منتشر نکرده است.

چنانچه با سقوط ارزش برابری ریال مقابله نشود، این امر آغازی برای فروپاشی کامل اقتصادی ایران خواهد شد. و این در حالی است که دولت احمدی نژاد به جای مقابله با چالش سقوط دلار و تورم حاد، سکوت سیاسی اختیار کرده، و با سیاست های اقتصادی نابسامان، واردات و ریخت و پاشهای مالی بی رویه، زمینه و شرایط را برای فروپاشی کامل اقتصادی فراهم تر ساخته است. جمشید اسدی، پژوهشگر، و استاد رشته اقتصاد می گوید: که دولت احمدی نژاد از چند نرخی بودن ارز به نفع خود استفاده می کند. دولت و سوداگران «خودی» وابسته به دولت به عنوان یک شخص ثالث وارد بازار می شوند، از تفاوت نرخ بازار آزاد و نرخ رسمی ارزی سوء استفاده کرده، و ارزهای خود را به قیمتی بالا به فروش می رساند، تا بخشی از مشکلات مالی خود را بر طرف سازد. او می گوید که به همین دلیل است که دولت تا کنون هیچ راهکاری برای حل بحران تورم و سقوط دلار ارائه نداده است.

هدف مندی یارانه ها که بگفته هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهوری پیشین، یکی از آرزوهای اقتصادی اعانه ای و گداپرور و یا بقول علی لاریجانی، رئیس مجلس، «اقتصاد رابین هودی» دولت احمدی نژاد بوده است، نه تنها بمورد اجرا در نیامد، بلکه در آستانه انتخابات به حذف یارانه، و پرداخت نقدی انجامید. همچنین با توجه به افزایش شدید قیمت ها دولت احمدی نژاد دست به افزایش ۲۰ تا ۲۵ درصد حقوق کارمندان و بازنشستگان زده است که هرگز جوابگوی تورم ۵۰ درصدی حاد حاکم بر جامعه ایران نیست.

افزایش شدید قیمت ها نه تنها باعث تورم افسار گسیخته و حاد در کشور شده، بلکه علت رشد یکباره شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران گردیده است.
احمدی نژاد چاپ و تزریق بی رویه اسکناس در اقتصاد کشور، حذف و نقدی کردن یارانه ها و تفاوت نرخ دو درصدی تورم در غرب با نرخ دو رقمی تورم در ایران را عامل سقوط دلار و تورم حاد نمی داند. او در یک گفتگوی تلویزیونی گفت که وی هیچ دلیل منطقی و اقتصادی بین هدفمندی و افزایش قیمت برابری ارز نمیبیند. ولی در همان گفتگوی تلویزیونی، احمدی نژاد، با توجه به آنکه ۸۰ درصد ارزهای خارجی در بازار ارزی ایران را دولت عرضه می کند، می گوید: که افزایش قيمت برابری ریال بستگی به میزان تقاضای ارز در بازار و چگونگی عرضه آن دارد، که نشان میدهد دولت در افزایش قیمت ارزهای خارجی مستقیماً دست داشته است. اظهارات متضاد تلویزیونی احمدی نژاد سخن پیشین وی را تأیید و بیاد میاورد که گفته است « خدا را شکر که از اقتصادی هیچ چیز نمی دانم.»

محمود احمدی نژاد زمانی پست ریاست جمهوری را ترک می کند که ایران بحرانی ترین و فاجعه بار ترین دوران تورمی خود را می گذراند. و افزایش شدید قيمت ها در ايران تورم حاد ایجاد کرده است. تورمی که چنانچه با آن مقابله نشود، بگفته برخی از اقتصاددانان آغازی برای فروپاشی کامل اقتصادی ایران را فراهم خواهد ساخت.
XS
SM
MD
LG