سازمان «دیده بان حقوق بشر» بیست و یکمین گزارش سالانه خود را از موارد نقض حقوق بشر در ۹۰ کشور دنیا منتشر کرده است. در بخش مربوط به ایران، مواردی همچون شکنجه زندانیان، اعدام های گسترده، برخورد با مدافعان حقوق بشر، نقض حقوق اقلیت ها، و محدودیت آزادی بیان و اجتماعات مطرح شده اند. در این گزارش آمده که روزنامه نگاران منتقدی چون عیسی سحرخیز و هنگامه شهیدی، با اتهامات تبلیغ علیه نظام و توهین به مقامات، حکم های طولانی زندان گرفته اند. روحانیون مخالف دولت از جمله آیت الله العظمی یوسف صانعی و حجت الاسلام مهدی کروبی مورد حمله نیروهای بسیج و لباس شخصی قرار گرفته اند، آیت الله منتظری تا پیش از فوت اش سالها در حصر خانگی تحت نظر بود، و آیت الله کاظمینی بروجردی به حکم دادگاه ویژه روحانیت از چهار سال پیش در زندان به سر می برد.
گزارش دیده بان حقوق بشر تصریح کرده که نگرانی های بین المللی درباره برنامه هسته ای ایران، وضعیت بحرانی حقوق بشر در این کشور را تحت الشعاع قرار داده است. فراز صانعی، پژوهشگر مسائل ایران در دیده بان حقوق بشر می گوید سازمان های مدافع حقوق بشر سعی می کنند توجه جامعه بین الملل را به نقض حقوق بشر در ایران جلب کنند. او می گوید تحریم های ایالات متحده علیه هشت مقام عالی رتبه جمهوری اسلامی که در سرکوب معترضان به نتایج انتخابات ریاست جمهوری دست داشته اند، قدمی مثبت در این راه است و «امیدواریم کشورهای اتحادیه اروپا هم به دنبال دولت آمریکا، تحریم های حقوق بشری را علیه مقامات عالی رتبه ایران اعمال کنند». صانعی همچنین بر لزوم انتخاب یک نماینده ویژه در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد برای بررسی دائمی مسائل ایران، تاکید می کند.
اعدام، از دیگر مسائلی ست که دیده بان حقوق بشر مطرح کرده است. بنا بر این گزارش در حال حاضر ایران بالاترین آمار اعدام نوجوانان را در دنیا دارد و بیش از صد نوجوان دیگر هم اکنون در صف اعدام هستند. دیده بان حقوق بشر همچنین از اعدام فعالین سیاسی، محاکمه آنها در دادگاه های غیرمنصفانه و عدم دسترسی شان به وکیل انتقاد کرده است.
فراز صانعی می گوید موج گسترده اعدام ها، یادآور سالهای دهه ۱۳۶۰ است، «در تابستان سال ۱۳۶۷ یعنی ۱۹۸۸ میلادی، هزاران زندانی سیاسی در سراسر ایران در زندان های تهران، مشهد، شیراز، و اصفهان، به خاطر عقاید سیاسی شان اعدام شدند» و می افزاید که به نظر می رسد جمهوری اسلامی می خواهد به جامعه مدنی ایران پیام بدهد که «حق اعتراض ندارید و هر کس اگر با گروه های سیاسی ضد جمهوری اسلامی رابطه داشته یا عقاید متفاوتی داشته باشد، زندانی و یا اعدام می شود».
در بخشی دیگر از این گزارش آمده که مقامات ایران، زندانیان سیاسی دستگیر شده در جریانات پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری را مرتبا شکنجه کرده اند تا آنها را وادار به اعتراف کنند. این گزارش به نامه عبدالله مومنی، فعال دانشجویی، اشاره کرده که خطاب به آیت الله خامنه ای به شرح جزییات شکنجه هایش پرداخته است. دیده بان حقوق بشر می افزاید در ایران همچنان صدها نفر از وکلا، مدافعان حقوق بشر، فعالان سیاسی و مدنی، و خبرنگاران در زندان به سر می برند. گزارش این سازمان همچنین ایران را به نقض حقوق اقلیت های مذهبی چون بهائیان و سنی ها، و اقلیت های قومی مانند عرب ها و کردها متهم کرده است.
جمعه ۳۱ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۱۵:۴۷
