لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۳ مهر ۱۴۰۳ ایران ۱۵:۵۱

هفدهم دی، سالروز کشف حجاب


هفدهم دی، سالروز کشف حجاب
هفدهم دی، سالروز کشف حجاب

اگرچه کشف حجاب به صورت رسمی در ایران به فرمان رضا شاه صورت گرفت اما با آشنایی ایرانیان با غرب و تجددگرایی، زمینه های آن به دوران قاجار و به ویژه در زمان ناصرالدین شاه و نیز در محافل روشنفکران به وجود آمد. طاهره قره العین، نخستین زنی است که در این دوران بدون حجاب در جمع مردان حضور یافت. هرچند بهت ناشی از آن بعضی مریدان مرد او را به خودکشی واداشت.

رضاشاه که ارزش های سنتی و قوانین مذهبی حاکم بر جامعه ایران را مانع مهم بر سر راه مدرن سازی می دانست، پس از تنها سفر خارجی خود به ترکیه و آشنایی نزدیک با اصلاحات آتاتورک در دوازدهم خرداد ۱۳۱۳، به شدت تحت تاثیر پیشرفت ترکها به ویژه در زمینه تربیت دختران و زنان قرار گرفت.

ایجاد نظام آموزشی و مدارس مدرن دخترانه و تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ و تصویب بخشنامه کشف حجاب زنان که در اول دی ماه ۱۳۱۴ برای اجرا به سراسر ایران ارسال شد، گام های اصلی رضاشاه برای مدرنیزه کردن جامعه ایرانی بود. رضاشاه روز هفدهم دی ماه همان سال در جشن فارغ التحصیلی دانشجویان دختر دانشسرای عالی همراه با ملکه و دختر بزرگش که برای اولین بار بدون حجاب بودند، حضور یافت و طی نطقی کشف حجاب و پیشرفت زنان را هم عنان شمرد و گفت: «شما خواهران و دختران من، حالا که وارد جامعه شده اید و برای پیشرفت خود و کشورتان قدم برداشته اید، باید بدانید که وظیفه شماست که برای کشورتان کار کنید و سعادت آینده در دست شماست. »
به این ترتیب راه ورورد زنان به قسمت های شهرنشین جامعه ایران به اجتماع باز شد. با این حال، اجباری شدن بی حجابی سبب شد، بسیاری از زنان سال ها از خانه خود بیرون نروند. این امر همچنین با اعتراض علمای مذهبی روبه رو شد که در همان ابتدا سرکوب شد. پس از سقوط رضا شاه در سال ۱۳۲۰ و باز شدن نسبی فضای جامعه، قانون منع حجاب جای خود را به حجاب اختیاری داد و حجاب تبدیل به نشانه فقر یا تعلق به اقشار مذهبی و سنتی شد.

در این دوران حضور زنان بی حجاب در عرصه اجتماعی و آموزشی گشترش و جنبه عادی یافت. با این حال در دهه آخر دوران محمدرضا شاه، با پا گرفتن سازمان های سیاسی مذهبی مخالف، به ویژه در میان دختران هوادار این سازمان ها، کاربردی نمایان یافت. امری که در دوران انقلاب بهمن شدت یافت. تا جایی که در جریان انقلاب نه تنها زنان چادری حضوری گشترده داشتند بلکه زنان بی حجاب نیز به نشانه مخالفت با شاه چادر به سرکردند.

با پا گرفتن حکومت اسلامی و آغاز طرح بازگشت به حجاب و اجباری شدن آن همراه با بازگشت به قوانین تبعیزآمیز جنسیتی، برخی از جمعیت های زنان دست به اعتراض زدند. امری که با خشونت نیروهای سرکوبگر بی نام روبه رو شد. اجباری مردن حجاب در سال ۱۳۵۸ با بخشنامه نخست وزیری از ادارت دولتی آغاز شد و در پی آن همه عرصه های فعالیت زنان در بیرون از خانه را در برگفت. زنان ایران هم، در مقابل برای تغییرچنین قوانین تبعیض آمیزی همچنان به مبارزات خود ادامه می دهند و دست از پا ننشستند.

XS
SM
MD
LG