لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
دوشنبه ۲۸ خرداد ۱۴۰۳ ایران ۰۰:۱۴

چالشهای پیش رو برای تعطیلی زندان گوانتانامو


با وجودی که رئیس جمهوری ایالات متحده در پی یافتن راهکارهایی برای تعطیلی زندان گوانتانامو در کوبا است، دولت اوباما از کنگره خواسته تا برای تعمیر و مراقبت از زندان گوانتانامو ٤٥٠ میلیون دلار بودجه اختصاص دهد. این بازداشتگاه یازده ساله در پایگاه دریایی ایالات متحده در کوبا ساخته شده و محل نگهداری زندانیان متهم به فعالیت های تروریستی است.

باراک اوباما در اولین دوره ریاست جمهوری خود در سال ٢٠٠٨ وعده تعطیلی بازداشتگاه گوانتانامو را داد. او و دیگر مقامات دولت وی نمایندگان کنگره را مسئول ممانعت از تعطیلی این زندان می دانند.

جرج دبلیو بوش، رئیس جمهوری وقت آمریکا در سال ٢٠٠٢ و پس از حمله های تروریستی القاعده در سپتامبر سال ٢٠٠١ بازداشتگاه گوانتانامو را تاسیس کرد تا مظنونان به فعالیت های تروریستی را در آن نگهداری کند.

از زمان گشایش این بازداشتگاه تاکنون حدود ٧٨٠ مظنون القاعده و طالبان در آن بازداشت شده اند. طی سال های گذشته بیش از ٦٠٠ مظنون آزاد و یا به کشورهای دیگر منتقل شدند و بسیاری از آن ها هنوز بدون صدور حکم رسمی و محکومیت اسیر مانده اند. در حال حاضر ١٦٦ مظنون به اقدامات تروریستی در گوانتانامو در بازداشت هستند.

پرزیدنت اوباما ماه گذشته بار دیگر تاکید کرد «وجود زندان گوانتانامو برای حفظ امنیت مردم آمریکا ضروری نیست، هزینه ای که صرف این بازداشتگاه می شود، بالا و ناکافی است و به وجهه بین المللی ما لطمه می زند و همکاری ما در زمینه مبارزه با تروریسم را با متحدمان کاهش می دهد».

انتظار می رود رئیس جمهوری بار دیگر در طی سخنرانی روز پنج شنبه خود در مورد آینده گوانتانامو صحبت کند.

یکی از دادستان های نظامی پیشین در گوانتانامو هفته گذشته دادخواستی را تسلیم کاخ سفید کرد که بیش از ٣٧٠ هزار نفر آن را امضا کرده بودند. امضاکنندگان خواهان تعطیلی فوری این بازداشتگاه در کوبا شده بودند. موریس دیویس، دادستان پیشین و سرهنگ بازنشسته نیروی هوایی گفت این زندان لکه ننگی بر پیشینه آمریکا است.

اعتصاب غذای تعداد زیادی از زندانیان گوانتانامو که هم اکنون بیش از سه ماه است ادامه دارد یکی دیگر از ابزارهای فشار روی آقای اوباما برای تعطیلی این زندان است. بسیاری از این زندانیان با تغذیه اجباری زنده نگهداشته شده اند.

علت این که رئیس جمهوری پس از گذشت چهار سال و نیم هنوز این زندان را نبسته است، چیست؟ بعضی از سرسخت ترین منتقدان آقای اوباما او را متهم کرده اند که برای اجرای وعده های خود صادق نبوده است. مدافعان او نمایندگان جمهوری خواه کنگره را مسئول چنین تاخیری می دانند و ادعا می کنند که صحبت کردن در مورد تعطیلی گوانتانامو از اجرای آن بسیار دشوارتر است.

آقای دیویس که از سال ٢٠٠٥ تا ٢٠٠٩ دادستان ارشد گوانتانامو بوده است، خاطرنشان می کند که ۵۶ درصد مظنونانی که هم اکنون در این بازداشتگاه زندانی هستند، یمنی تبار هستند و قرار بود سال پیش به کشورشان مسترد شوند. او می گوید پس از آن که یک مظنون سعی کرد روز کریستمس سال ٢٠٠٩ در هواپیمای عازم دیترویت میشیگان بمب منفجر کند، با انتقال این افراد مخالفت شد.

آقای دیویس که در حال حاضر استاد دانشکده حقوق دانشگاه هوارد در واشنگتن دی سی است، می گوید «زمانی که مشخص شد این توطئه در یمن برنامه ریزی شده بود، اسارت این زندانیان در گوانتانامو ادامه یافت».

وی می گوید بعضی از نمایندگان کنگره برای تعطیلی گوانتانامو مانع تراشی کرده اند، اما این کار هنوز غیرممکن نیست. او می گوید اتباع یمنی باید در اسرع وقت به کشورشان بازگردانده شوند و بقیه زندانی ها نیز باید به دو دسته تقسیم شوند: آن ها که باید در برابر کمیسیون نظامی و یا در دادگاه های فدرال محاکمه شوند و آن دسته که باید به کشورهایشان مسترد شوند.

بنا به گفته آقای دیویس «قانون مجوز دفاع ملی» ماده ای دارد که براساس آن وزیر دفاع از اختیار تایید مورد به مورد زندانیان برخوردار است و براساس این اختیارات او می تواند با توسل به این اصل که این افراد تهدیدی برای امنیت ایالات متحده محسوب نمی شوند و به کسی آسیبی نمی رسانند و بازگرداندن آن به کشورهایشان امن است، حکم آزادی آن ها را صادر کند.

اما آقای دیویس معتقد است کاخ سفید به دلیل نگرانی و هراس از آزادی زندانیان و سلاح به دست گرفتن آن ها علیه ایالات متحده از این اقدام خودداری کرده است.

او می افزاید «اگر ٨٦ زندانی را که رفع اتهام شده اند به کشورهایشان بازگردانید، یکی از افراد این گروه به هر حال در آینده دست به یک کار ابلهانه خواهند زد و رئیس جمهوری تمایل ندارد این اتفاقات به نام او ثبت شوند».

«بنیاد آمریکای نوین» اخیراً پژوهشی در مورد زندانیان پیشین گوانتانامو منتشر کرد تا در مورد تعداد افرادی که پس از آزادی دست به سلاح برده اند تحقیق کند. براساس یافته های این تحقیق حدود هشت و نیم درصد به «کارزار جنگ» بازگشتند.

سرهنگ دیویس می گوید بازداشت این افراد بدون حکم محکومیت برای آن ها کافی نیست «از نظر من این راهکار جایگزین خوبی نیست و اساساً با معیارها و بنیان اصول اخلاقی آمریکا مغایرت دارد، نمی توان ١٨٦ نفر را تا آخر عمر اسیر کرد چرا که این شانس وجود دارد که احتمالاً از هشت و نیم درصد آن ها کار حماقت آمیزی سرخواهد زد».

آقای دیویس خاطرنشان می کند نگهداری هر زندانی در گوانتانامو سالانه بین ٨٠٠ تا ٩٠٠ هزار دلار هزینه در بر دارد و این در حالی است که قرار دادن آن ها در زندان هایی با حداکثر تدابیر امنیتی، فقط برای هر زندانی ٣٢ هزار دلار در سال هزینه خواهد داشت.

آلبرتو آر گونزالس، دادستان پیشین ایالات متحده در دوران دولت بوش می گوید دلایل محکمی برای عدم تعطیلی گوانتانامو وجود دارند.

او می گوید «مشکل ایالات متحده این است که در حال حاضر هیچ جایگزین مناسبی وجود ندارد و چون هنوز نیاز به بازداشت دشمنان ستیزه جو در جایی وجود دارد ما به فعال بودن گوانتانامو نیاز خواهیم داشت».

آقای گونزالس با انتقال زندانیان به بازداشتگاه های ایالات متحده نیز مخالف است.

او می گوید «من تصور می کنم که توانایی فراهم آوردن امنیت و توانایی امنیت مردم مناطق مختلف را داریم اما واقعیت مسئله این است که اگر این زندانیان را به زندان های با حداکثر تدابیر امنیتی منتقل کنیم، این بازداشتگاه ها به نماد بعدی سرکوب آمریکا بدل خواهد شد چون به نظر من دشمن نشان داده است که برای جلب نیروهای جدید از هر حربه ای بهره خواهد جست».

آقای گونزالس با محاکمه زندانیان به اتهام ارتکاب به اقدامات تروریستی نیز مخالف است.

او یادآوری می کند «به محض این که این افراد را به ایالات متحده منتقل کنیم، آن ها راهکارها و برنامه های برای به چالش کشیدن قانون اساسی کشور را مطرح خواهند کرد و این احتمال وجود دارد که تروریست ها ایالات متحده را با هر نوع دادرسی جزایی به پای میز محاکمه بکشانند».

آقای گونزالس با ادعای آقای اوباما در این زمینه که گوانتانامو به جایگاه و وجهه بین المللی ایالات متحده و به تلاش های ضدتروریسم کشور لطمه می زند، موافق نیست.
وی خاطرنشان می کند «یکی از دلایل مردم برای نگرانی در مورد تعطیلی گوانتانامو این است که با این ایده مخالفند که کشوری باید بتواند افرادی را به صورت نامحدود و بدون محکومیت بازداشت و اسیر کند و این به طور قطع نقض سنت دیرینه و طولانی قانون بین الملل است که براساس قوانین جنگ، کشورها می توانند اسرایی را که به هنگام دوران خصومت و جنگ بازداشت کرده اند با تداوم خصومت ها به طور نامحدود در بازداشت نگهدارند».

او همچنین معتقد است وجهه منفی که گفته می شود گوانتانامو به وجود می آورد، براساس دیدگاه های قدیمی مطرح شده اند.

او یادآوری می کند شرایط نگهداری زندانیان در این بازداشتگاه، به همان خوبی سایر زندانهای ایالات متحده است، اگر نگوییم از آن ها بهتر است.

او در نهایت می گوید «زمانی که جنگ علیه تروریسم آغاز شد، پرزیدنت بوش اعلام کرد که اولویت اول ما ممانعت از حمله ای دیگر و پیشگیری از کشته شدن مردم است و به پای میز محاکمه کشیدن این افراد در اولویت دوم خواهد بود. او متوجه بود که برخی از اقداماتی که ما اتخاذ کرده بودیم و موفق شدیم از جان مردم آمریکا محافظت کنیم، برای دادستان هایی که می خواهند بعدها این افراد را محاکمه کنند، چالش های بیشتری را پدید خواهند آورد».
XS
SM
MD
LG