آبرام پیلی، قائم مقام نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران، ۱۴دی در گفتگوی اختصاصی با صدای آمریکا، سیاست‌های آمریکا در رویارویی با اقدامات تنش‌زای جمهوری اسلامی در سال ۲۰۲۴ را تشریح کرد.
قائم مقام نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران، در گفتگو با خبرنگار صدای آمریکا گفت که تمرکز دولت بایدن در سال ۲۰۲۴، مقابله با طیف گسترده رفتارهای بی‌ثبات‌کننده ایران در سطح جهان است و هشدار داد که دولت آمریکا خطر همکاری تسلیحاتی ایران با حوثی‌ها را جدی می‌گیرد.
مشروح مصاحبه صدای آمریکا با آبرام پیلی، قائم مقام نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران:
ایالات متحده همواره درباره عدم گسترش جنگ اسرائیل و حماس به بیرون از محدوده نوار غزه هشدار داده است. روز چهارشنبه هم دوازده کشور از جمله آمریکا با صدور اولتیماتومی به حوثی‌ها از آنها خواستند که به حملات غیرقانونی‌شان به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ پایان دهند. این کشورها همچنین با یادآوری تعهدشان به قوانین بین‌المللی تاکید کردند که آسیب‌زنندگان را پاسخگو خواهند کرد. أوائل هفته هم بریتانیا هشداری مشابه صادر کرد و گزارش‌هایی مبنی بر احتمال مشارکت بریتانیا و آمریکا در عملیات علیه حوثی‌های یمن منتشر شد. آیا صدور این اولتیماتوم به معنای بی‌نتیجه ماندن ابزارهای دیپلماتیک است؟ و آیا جمهوری اسلامی ایران هم این هشدار را دریافت کرده است؟
همان طور که شما هم اشاره کردید، آمریکا قاطعانه حملات بی‌محابای حوثی‌ها را محکوم کرده است. این حملات تجارت بین‌المللی و آبراهه‌های جهانی را مورد تهدید دائمی قرار داده. به رغم ادعای حوثی‌ها که می‌گویند این حملات را مستقلا انجام داده‌اند، ما صریحا بر نقش ایران به عنوان زمینه‌ساز این حملات تاکید کرده‌ایم. ایران عامل فراهم‌کردن اطلاعات از جمله اطلاعات تاکتیکی، آموزش دادن حوثی‌ها و حمایت از آنهاست. متاسفانه ما هیچ نشانه‌ای از درخواست ایران برای توقف حملات حوثی‌ها نمی بینیم. بنابراین ما آشکارا اعلام کردیم که برای مقابله با تهدید حوثی‌ها علیه سامانه بین‌المللی همه گزینه‌ها روی میز است. ما در راستای رساندن پیام قاطع و صریح خود به حوثی‌ها و حامیانشان به همکاری با شرکای بین‌المللی خود ادامه خواهیم داد.
پس به نظر می‌رسد که پیام درباره عملکرد حوثی‌ها احتمالا به شکل غیررسمی به جمهوری اسلامی ایران ارسال شده است. درست است؟
همانطور که پیشتر اشاره شد ما به شکل علنی و خصوصی صریحا از ایران خواسته‌ایم که از تشدید تنش‌ها در منطقه خودداری کند. ما معتقدیم که ایران یا گروه‌های مورد حمایتش نباید به بهره‌برداری از شرایط کنونی پرداخته و به تنش‌زایی دست بزنند. بنابراین لازم است که ایران و تمامی طرف‌ها دست از این اقدامات بردارند و با خواسته‌های جامعه بین‌المللی همراهی کنند. تردیدی نیست که تاثیر حملات حوثی‌ها به آمریکا محدود نمی‌شود و علاوه بر اینکه کشتی‌رانی بین‌المللی در معرض تهدید قرار می‌دهد، موجب افزایش نرخ کالاها در منطقه و جهان نیز می‌شود. بنابراین این حملات فراتر از آمریکا و مشکلی بین‌المللی محسوب می‌شود و از اینرو اعضای جامعه بین‌المللی برای اقدام در این‌باره با یکدیگر همراهی می‌کنند.
آیا پیام مشابهی درباره گروه‌های نیابتی ایران در عراق هم به جمهوری اسلامی ایران ارسال شده است؟
من نمی‌توانم به پیام‌های مشخصی در این‌باره اشاره کنم ولی آنچه می‌توانم بگویم این است که ما بطورعلنی و غیرعلنی صریحا به ایران اعلام کرده‌ایم که از تنش‌زایی در منطقه پرهیز کند و اینکه ما برای حفاظت از شهروندان و منافع‌مان در منطقه، تمامی گزینه‌ها را روی میز داریم.
ایران علاوه تامین تسلیحات حوثی‌ها، به فراهم‌کردن تسلیحاتی از جمله پهپاد برای روسیه در جنگ با اوکراین دست زده است. به‌تازگی هم اخباری درباره قصد روسیه برای خرید موشک‌های کوتاه‌برد از جمهوری اسلامی ایران مطرح شده که این موضوع می‌تواند موجب طولانی‌ترشدن جنگ روسیه با اوکراین شود. درحالی‌که هر دو کشور ایران و روسیه مورد تحریم‌های آمریکا و اروپا قرار دارند ولی به نظر نمی‌رسد که این تحریم‌ها مانعی برای این دو کشور ایجاد کرده باشد. دولت آمریکا در این باره چه خواهد کرد؟
ما اقدام ایران در حمایت از حوثی‌ها و روسیه را آشکارا محکوم کرده‌ایم. ما همچنین درباره گسترش روابط ایران و روسیه بویژه در حوزه تسلیحاتی ابراز نگرانی جدی کرده‌ایم. ما شاهد مطرود شدن هرچه بیشتر این دو کشور در صحنه بین‌المللی پس از تشدید روابط نظامی میان آنها هستیم. ما نگرانی‌های خود در این‌باره را به وضوح اعلام کرده‌ایم. راهکارهای دیپلماتیک و تحریم‌ها از جمله ابزاری هستند که آمریکا راسا یا با همکاری متحدانش برای مقابله با انتقال تسلیحات و کمک‌های دیگر (ایران) از آنها بهره گرفته است. ولی این تنها یکی از گزینه‌های روی میز به شمار می‌آید. ما در حال حاضر راسا و با مشارکت کشورهای دیگر از ابزار دیگری هم برای جلوگیری از انتقال سلاح استفاده می‌کنیم. بنابراین این تهدید در قالب تامین تسلیحاتی برای حوثی‌ها، برای گروه‌های دیگرمنطقه یا روسیه، از نظر ما بسیار جدی تلقی می‌شود و ما به فعالیت در این‌باره در سال جاری میلادی ادامه خواهیم داد.
سال ۲۰۲۴ در ایران با افزایش شمار اعدام‌ها آغاز شد. البته افزایش شمار اعدام‌ها و سرکوب حق آزادی بیان مردم بطور کلی در ایران رو به افزایش گذاشته است. دگراندیشان پس از آزادی از زندان بار دیگر به اتهامات متفاوت احضار شده و بار دیگر روانه زندان شده‌اند. قانون مهسا که در کنگره آمریکا تصویب شده به حقوق بشر می‌پردازد و مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی از جمله علی خامنه‌ای را به دلیل نقض حقوق بشر هدف قرار می‌دهد. به طور کلی دولت آمریکا چه اقدامی درباره وضعیت حقوق بشر در ایران انجام می‌دهد و آیا در راستای ترغیب کنگره آمریکا به اجرایی‌کردن این لایحه و کمک دولت آمریکا به دفاع از حقوق بشر ایرانیان گام برخواهد داشت؟
آن چه می‌توانم بگویم این‌است که حقوق بشر اولویت اصلی دولت بایدن است. همان طور که شما به‌درستی توصیف کردید، سال ۲۰۲۳ و شروع سال ۲۰۲۴ برای مردم ایران بسیار وحشتناک بود. ما این را می فهمیم. به‌خاطر ادامه سرکوب وحشیانه رژیم ایران علیه مردم خودش، مردم ایران رنج می‌کشند. ما در سال گذشته و صادقانه بگویم که حتی قبل از مرگ غم‌انگیز مهسا امینی و اعتراضات متعاقب آن، بسیار سخت کار کردیم تا کانون توجهات را به آنچه در ایران می‌گذرد، بچرخانیم . و من فکر می کنم که جهان واقعاً با ادامه حملات رژیم ایران به مردم خود بیدار شده است. بنابراین در سال ۲۰۲۴، ما به تلاش‌های خود در کنار جامعه بین المللی ادامه خواهیم داد تا صدای مردم ایران را بالا ببریم و اطمینان حاصل کنیم که آنها از طریق ارائه ابزارهای بی سابقه برای دور زدن فیلترینگ با جهان از جمله با شما از طریق اینترنت در ارتباط هستند. ما برای پاسخگو کردن رژیم ایران، ابزارهای مختلفی داریم. از جمله تحریم‌هایی را انجام داده ایم که واقعاً توجه رژیم ایران را به خود جلب کرده است. ما همچنین از به‌طور چندجانبه کار کرده ایم تا رژیم ایران را پاسخگو کنیم و می‌دانیم که آنها این کار را نمی‌پسندند. ما می دانیم که رژیم ایران دوست ندارد در صحنه بین المللی به عنوان یک واپسگرا دیده شوند و وقتی صحبت از حقوق بشر به‌میان می‌آید آنها واقعاً چنین هستند. بنابراین ما به کار بر روی همه این خطوط تلاش خواهیم کرد. ما می‌دانیم که این یک روند مداوم است و می‌دانیم که باید کارهای بیشتری انجام شود، اما مطمئناً امسال تمرکز من روی موضوع حقوق بشر هم خواهد بود.
همه مذاکرات و تلاش‌های دیپلماتیک درباره برنامه هسته ای ایران تا حدی در سال ۲۰۲۳ متوقف شد. اکنون گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید که جمهوری اسلامی ایران سرعت و میزان تولید اورانیوم با غنای ۶۰ درصد را بار دیگر افزایش داده است، به علاوه این واقعیت که سانتریفیوژها را به سمتی برده است که سطح اورانیوم در حال تولید را پیشرفته‌تر کند. پس از آن گزارش، ایالات متحده و سه کشور بریتانیا، فرانسه، و آلمان «ای-٣»، بیانیه ای صادر کردند و گفتند که هنوز از تلاش دیپلماتیک استقبال می‌کنند. سوال من درباره این تلاش دیپلماتیک است. آیا این تلاش‌ها در چارچوب برجام خواهد بود یا برجام کاملاً مرده است؟ و آیا به دنبال توافق رسمی یا هر اقدامی که جلوی پیشرفت ایران در برنامه هسته ای را بگیرد، هستید؟
ما همچنان در مورد نگرانی‌های خود از برنامه هسته ای ایران کاملاً شفاف بوده‌ایم و همانطور که شما به «ای-۳» و جامعه بین الملل اشاره کردید، ما مرتب نگرانی‌های مداوم خود را در مورد پیشرفت های برنامه هسته ای اعلام کرده ایم. از همان روز اول، رئیس جمهور و وزیر امور خارجه به‌وضوح اعلام کردند که ما هرگز اجازه نخواهیم داد ایران به سلاح هسته ای دست یابد. ما خیلی واضح گفته ایم که همه گزینه‌ها روی میز باقی می‌مانند تا ایران به سلاح هسته ای دست پیدا نکند. در عین حال، ما همچنان تاکید کرده‌ایم که فکر می‌کنیم دیپلماسی بهترین راه برای دستیابی به یک راه‌حل بلندمدت پایدار و موثر برای این مشکل است. اما صادقانه بگویم؛ وقتی به آن چه ایران در حال حاضر انجام می‌دهد نگاه می‌کنید، وقتی به سراسر منطقه و موضوعات مختلف نگاه می‌کنید، در می‌یابید ایران در حال افزایش تشنج همه جانبه است. بنابراین صادقانه بگویم، ما در حال حاضر با این نوع تعامل فاصله داریم. و ایران نشانه ای از خود به عنوان جدی بودن در پاسخ به ملاحظات و نگرانی‌های ما، و نگرانی‌های جامعه بین الملل، در مورد پیشرفته کردن برنامه هسته ای نشان نداده است.
بنابراین هنوز در حال حاضر دولت بایدن قصد دارد تمرکزش را برای نظارت بر اوضاع منطقه و نحوه درگیری ایران در آن جا ادامه دهد.
ما اکنون تمرکزمان را روی طیف گسترده رفتارهای بی‌ثبات‌کننده ایران گذاشته ایم، از سرکوب وحشیانه حقوق بشر تا پیشبرد برنامه هسته‌ای تا حمایتش از تروریسم و ارائه تسلیحات به روسیه. در اصل حوزه تمرکز ما در این مورد، در سراسر جهان است. رویکرد سیاست ما در سال ۲۰۲۴ با همه این فعالیت‌های بی ثبات کننده مقابله می‌کند، اما وقتی نوبت به برنامه هسته‌ای می‌رسد، ما همچنان از ایران می‌خواهیم نشان دهد که در تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جدی است و در مقابل جامعه جهانی که نگران برنامه هسته ای ایران هستند، پاسخگو است.
