گزارش رسانهها از بحران فرونشست در ایران حکایت از آن دارد که خطر فرونشست در کمین ۵۶ هزار کیلومتر مربع از مساحت کشور بوده و در این محدوده ۸ فرودگاه کشور، ۵۴ ایستگاه راهآهن، ۲۵ ایستگاه مترو و ۱۴میلیون نفر در خطر فرونشست زمین قرار گرفتهاند.
وبسایت «دیدهبان ایران» در گزارشی پیرامون این موضوع نوشت: «هیولایی به نام فرونشست در حال بلعیدن ایران است.»
نویسنده گزارش سعی کرده تا تصویری واضح از آنچه در پهنه جغرافیای ایران میگذرد ارائه داده و خطرات را برشمرد. در بخشی از این مطلب آمده که براساس گزارشی رسمی که سازمان حفاظت محیط زیست در اختیار «دیدهبان ایران» قرار داده است: «در حال حاضر ۲۵۶ شهر از ۴۲۹ شهر ایران درگیر مساله فرونشست هستند.»
در این گزارش تاکید شده که هشت شهرستان شامل کرمان، رفسنجان، و سیرجان در استان کرمان، مرودشت در استان فارس، نیشابور در استان خراسان رضوی، بوئینزهرا در استان قزوین و گنبد کاووس و آققلا در استان گلستان فرونشستی بهوسعت بیش از یکهزار کیلومترمربع را تجربه میکنند.
در بخشی از گزارش به آسیب فرونشست به زیرساختها اشاره و نوشته شده است: «خطوط مترو، بزرگراهها، جادههای اصلی، خطوط راهآهن و جادههای کامیونرو از جمله زیرساختهایی هستند که در معرض آسیب از فرونشست قرار دارند.»
برهمین اساس اعلام شده که حدود ۱۵ درصد خطوط ریلی، معادل یکهزار و ۳۸۰ کیلومتر درگیر فرونشست بوده و هشت فرودگاه بزرگ و متوسط شامل فرودگاه بینالمللی تهران با بیش از ۸ میلیون مسافر در سال، فرودگاههای بینالمللی اصفهان و ارومیه و نیز فرودگاههای کرمان، گرگان و شهرکرد با خطر آسیب زیرساختی از فرونشست روبهرو هستند.
در این گزارش تاکید شده است: «حدود ۱۴ میلیون نفر، یعنی یکپنجم جمعیت فعلی ایران، متاثر از فرونشست شدید هستند.»
گزارش سازمان حفاظت محیط زیست نیز تاکید دارد که بیشاز سههزار کیلومتر مربع شاهد فرونشست بیشاز ۱۰ سانتیمتر در سال است. این عارضه در برخی نقاط به ۳۵ سانتیمتر در سال نیز میرسد.
گزارشها نشان میدهد که بر خلاف باور عموم مردم، فرونشست به استانهای شمالی و سرسبز نیز رسیده است. در همین رابطه علی بیتالهی، زمینشناس ایرانی و صاحبنظر مخاطرات زمین، ضمن هشدار نسبت به «تبعات برداشت نامتعارف آب از چاهها و سفرههای زیرزمینی در استان مازندران» طی سالهای اخیر، از فرونشست زمین به میزان قابل توجه در شرق این استان خبر داده است.
در همین راستا روزنامه «دنیای اقتصاد» نیز در شماره چهاردهم دی ماه خود با انتشار تصویری نوشته است که بر اساس آخرین پردازشهای انجام شده توسط «سازمان نقشه برداری کشور» در استان مازندران، مناطقی به وسعت تقریبی ۴۱۰۰ کیلومتر مربع در شرق استان مازندران و در نواحی شهری و اطراف «گلوگاه، بهشهر، نکا، سورک، ساری، جویبار ،بابلسر، کیاکلا، قائم شهر، بابل، فریدونکنار، محمودآباد و آمل» دچار فرونشست زمین است.
دنیای اقتصاد پیشتر نیز در شماره ۲۳ آذرماه خود به وقوع فرونشست در اصفهان پرداخته و نوشته بود: «ترک بر سازههای تاریخی اصفهان، نهتنها از وقوع یک فاجعه در میراث باستانی و تاریخ ایران خبر میدهد بلکه از وقوع حادثهای هولناک در بستر اکوسیستمی سرزمین حکایت میکند. حادثهای که از بین رفتن حیات در فلات مرکزی ایران را هشدار میدهد.»
مهرماه سال جاری نیز سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه هماکنون ۴۲۲ دشت کشور به دلیل برداشتهای بیرویه در فهرست ممنوعه و ممنوعه بحرانی قرار گرفته اعلام کرده بود: ۳۵۹ دشت نیز با خطر فرونشست روبرو شدهاند.
به عقیده شماری از کارشناسان منتقد، سیاستهای نادرست، عدم برنامهریزی مناسب و سوءمدیریت جمهوری اسلامی در حوزه آب، از عوامل مهم فرونشست زمین و بحران زیست محیطی در ایران هستند.