دیدهبان حقوق بشر روز جمعه در بیانیهای اعلام کرد مقامات جمهوری اسلامی در آستانه سالگرد کشتهشدن مهسا امینی که منجر به اعتراضات سراسری شد، سرکوب جامعه مدنی را تشدید کردهاند.
دیدهبان حقوق بشر از نمایندگان کشورهای عضو سازمان ملل متحد خواست در دیدار با نمایندگان جمهوری اسلامی در جریان نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک که روز دوشنبه ۲۷ شهریور آغاز می شود «وضعیت اسفناک فعالان مدنی» در ایران را مطرح کنند و آن را در مرکز تعامل خود قرار دهند.
دیدهبان حقوق بشر در بیانیه خود که روز جمعه ۲۴ شهریور منتشر شد نوشت: مقامات جمهوری اسلامی سرکوب مخالفان را از طریق ارعاب، دستگیری و پیگرد افزایش دادهاند.
حکومت جمهوری اسلامی در آستانه سالروز کشته شدن مهسا امینی فشارهای امنیتی علیه اقشار گستردهای از کنشگران مدنی، حقوق بشری، سیاسی، فعالان دانشجویی، فرهنگیان، و فعالان کارگری را تشدید کرده است.
همچنین از هفتهها قبل از سالگرد کشته شدن مهسا امینی فشار بر خانوادههای قربانیان جمهوری اسلامی به طرز فزایندهای افزایش یافته است، مخالفان و معترضان به بهانههای مختلف بازداشت شدهاند، و شمار زیادی از خانوادههای دادخواه به نهادهای امنیتی احضار و یا بازداشت و به زندانهای جمهوری اسلامی منتقل شدهاند.
عفو بینالملل هم دو روز پیش از این در بیانیهای با محکوم کردن مصونیت از مجازات مقامات حکومت ایران که در «سرکوب وحشیانه» اعتراضات دست دارند، بر ضرورت مقابله جامعه جهانی با آن تاکید کرد.
عفو بینالملل روز ۲۲ شهریور در بیانیهای با مروری بر «سرکوب وحشیانه» معترضان به وسیله حکومت ایران در یک سال گذشته، از «صورت نگرفتن هیچ اقدامی در جهت بازخواست و پاسخگو کردن مظنونان به انجام جرایم کیفری» انتقاد کرد و از آن به عنوان «بحران مصونیت از مجازات» نام برد.
این نهاد بینالمللی از همه دولتها خواست که تحقیقات جنایی درباره مظنونان به مسئولیت در «جنایات» از جمله فرماندهان و دیگر مقامات مافوق در حکومت جمهوری اسلامی را آغاز کرده و در صورت وجود شواهد قابلقبول اقدام به صدور قرار بازداشت بینالمللی برای این افراد کنند.
در جریان اعتراضاتی که پس از کشته شدن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت گشت ارشاد روی داد نیروهای حکومت جمهوری اسلامی بیش از ۵۰۰ تن، از جمله ۷۱ کودک، را کشته و هزاران تن را بازداشت کردند. جمهوری اسلامی تاکنون هفت تن از معترضان را نیز اعدام کرده است.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا پنجشنبه ۲۳ شهریور در کنفرانس خبری خود در پاسخ به پرسش خبرنگار بخش فارسی صدای آمریکا درباره افزایش فشار جمهوری اسلامی به خانوادههای دادخواه به ویژه پدر مهسا امینی گفت: «طبق گزارشها، رژیم ایران، چهار بار در دو هفته اخیر پدر مهسا را برای بازجویی احضار کرده است. رژیم همچنان به ارعاب بیامان، خانواده امینی و دیگر خانوادههای معترضان کشته شده ادامه میدهد.»
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا تاکید کرد: «اما رژیم نمیتواند مردم ایران را وادار به سکوت کند و آنها را بترساند. دنیا نظارهگر شرایط این خانوادهها و ارعاب مداوم روزنامهنگاران و سرکوب معترضان مسالمتآمیز است و ما همچنان با دقت هر اقدامی را که مناسب باشد برای پاسخ به آن انجام خواهیم داد.»
همزمان، کمیته حقیقتیاب شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد روز پنجشنبه با انتشار بیانیهای به مناسبت اولین سالگرد کشتهشدن مهسا (ژینا) امینی، نسبت به اوجگرفتن سرکوب دختران و زنان و «انتقامجویی» علیه معترضان و خانوادههای قربانیان ابراز «نگرانی عمیق» کرد.