«انور خوجه»، دیکتاتور پیشین کشور آلبانی از سال ١٩٤٣ تا هنگام مرگ در سال ١٩٨٥ در صدرحزب کار آلبانی حکومت این کشور را به دست داشت. شیوه حکومت و رهبری «خوجه» در طول سال ها فقر و فلاکتی بیش از همیشه برای مردم این کشور مسلمان نشین اروپایی به ارمغان آورد و هم زمان موجب انزوای همه جانبه مردم این کشور شد.
درنتیجه این دوران انزوا و دوری از دیگر جوامع اروپایی، شهروندان کشور آلبانی برای مدت ها ازآشنایی و شناخت آثار هنری و فرهنگی جهان نیز محروم شدند. آثار هنرمندانی چون«پابلو پیکاسو»، «پل کله»، «اندی وارهول»، «کاندینسکی» و دیگر هنرمندان برای مردم وبه ویژه آن دسته از شهروندان هنردوست آلبانی به کلی ناشناخته مانده بودند. زدن مهر و انگ «هنرمنحط و بورژوایی» به این گونه آثار بهترین دلیل و بهانه برای سانسور و نادیده گرفتن آثار هنرمندان مدرن اروپا و آمریکا در کشور آلبانی بوده است.
سرزمین آلبانی در سده‌های پیش از میلاد بخشی از سرزمین پهناوری به نام ایلیریا بوده‌است که نام آن برگرفته از نام تیریلیری از تیره‌های هندواروپایی است که به سامان‌های شرق شبه‌جزیره بالکان کوچ کرده بودند.
اهالی این کشورکوچک را آلبانیایی های مسلمان شیعه، یونانی ها و ایتالیایی های کاتولیک تشکیل می دهند. این کشور که در دوران جنگ دوم جهانی تحت اشغال آلمان و ایتالیا قرار داشت ، پس از یک دوران طولانی حکومت کمونیستی نهایتا در سال ١٩٩١ با فروپاشی رژیم و گزینش «سالی بریشا» از حزب دمکرات یک بار دیگر استقلال خود را به دست آورده و به کشوری آزاد و دمکراتیک تبدیل شد.
امروز آلبانی یک جمهوری پارلمانی است که اصول اساسی و بنیادی در ساختار سیاسی آن تفکیک قوای مقننه، مجریه و قضائیه می باشد. مردم قدرت واختیارات خود را از طریق ارگان های نمایندگی اعمال می کنند و این ارگان ها بر اساس آرای مخفی، آزاد به صورت سالانه و مستقیم انتخاب می شوند.
با وجود چند سالی که از رهایی شهروندان از قیدو بندهای ایدئولوژیکی رهبر پیشین «آلبانی» می گذرد، نگارخانه ملی این کشور برای نخستین بار، آثاری از هنرمندان اروپایی و آمریکایی مدرن و معاصر را به نمایش عموم گذاشته است.
«روبین شیما»، مدیر نگارخانه ملی آلبانی می گوید:«درگذشته به دلایل سیاسی و تاریخی نمایش چنین آثاری نوعی تابو محسوب می شد. تماشای این آثار به علت تسلط کمونیست ها و رژیم دیکتاتوری آن ها بر این مملکت ممنوع و زیرزمینی بود.»
این واقعه و رویداد هنری با انگیزه یادآوری همکاری های فرهنگی و هنری کشور «ایتالیا» و «آلبانی» و به همت «فرانسیسکو مارتینی» گردآوردنده ایتالیایی این آثار هنری برگزار شده است. بیش از ٧٣ اثر شاخص هنری از میان آثار هنرمندان اروپایی متعلق به فرانسیسکو مارتینی برای نمایش در نگارخانه ملی «تیرانا» به این مرکز هنری در پایتخت آلبانی وام داده شده است.
فرانسیسکو مارتینی دراطلاعیه ای خطاب به ملت آلبانی گفت:« شما از سال ١٩٩١ تا کنون در آزادی به سر می برید. امروز ضرورت ایجاب می کرد تا بخشی از آثار هنری هنرمندان ارزنده و تاثیرگذار جهان برای نمایش عمومی به اینجا آورده شوند چرا که هنر یکی از راه های گفتگو و تبادل نظر میان انسان هاست.»
در نمایشگاه حاضر، آثار هنرمندانی چون «رنه مگریت»، «مارک شاگال»، «پیت موندریان»، «فرانسیس بیکن» و نقاشان مدرن دیگر هم چنین آثاری از دوران موسوم به «باروک» ایتالیا به نمایش گذاشته شده است. یکی از تابلوهای به نمایش درآمده از آثار «پل کله» هنرمند آمریکایی به مبلغ ٢ میلیون یورو ارزیابی شده است. فرانسیسکو مارتینی، صاحب این آثار گفته است که او کوچکترین نگرانی از نظر امنیتی در رابطه با این تابلو ها ندارد.
روبین شیما مدیر نگارخانه می گوید:« این نمایشگاه یک رویداد فرهنگی و هنری بی سابقه و فراموش نشدنی برای مردم هنردوست آلبانی به شمار می آید. زیرا این آثار اصیل هنری بدون هرگونه تفسیر و محدودیتی به نمایش گذاشته شده است و فرصتی است تا تماشاگران این نمایشگاه با آزادی فکری کامل از آن دیدار کنند.»
ژانی کاکو، معمار و یکی از بازدیدکنندگان از نمایشگاه می گوید:«کشور آلبانی برای بیش از ٥٠ سال در انزوای کامل به سر می برد. ما فقط می توانستیم از سبک رئالیزم سوسیالیستی مسکو پیروی کنیم. هنرهای موجود در این کشور تابع ایدئولوژی و سیاست حاکم بود و همه چیز می بایست در خدمت این حزب حاکم قرار بگیرد. اما خوشبختانه امروز مردم می توانند آزادنه در هوایی تازه با دیگر مردم جهان ارتباط برقرار کنند. بی آن که نگران مراقبت و تعقیب و مجازات باشند.»
