سی و دومین اثر سینمایی کلینت ایستوود، بازیگر و کارگردان برنده جایزه اسکار، به نام «زندگی پس از مرگ» که در جشنواره فیلم تورنتو به نمایش گذاشته خواهد شد، نگاهی است به آدم هایی که با دنیای آن سوی مرگ تماس برقرار کرده اند.
در یک صبح مه آلود بر فراز آسمان شهر ساحلی «کارمل»، شهرک کوچکی در مناطق شمالی ایالت کالیفرنیا، کلینت ایستوود ٨٠ ساله در حالی که پشت فرمان یک هلی کوپتر خصوصی نشسته، آن را به سوی زمین هدایت می کند. به نظر می رسد که این بازیگر و کارگردان توانا، هنوز هم چه در هنر فیلمسازی و چه در پرواز در کنترل کامل قرار دارد.
کلینت ایستوود به محض پیاده شدن از هلی کوپتر به خبرنگاران می گوید: «از شاستا (شهری در نزدیکی کارمل) آمده ام اما وزش باد حرکت مرا کند تر از معمول کرد.» دقایقی بعد این اسطوره هالیوود در حالی که دست هایش را توی جیب های شلوارش کرده بود با همان خونسردی و آرامش همیشگی به راه افتاد. مثل مردی که هیچ عجله ای برای انجام هیچ کاری ندارد! درحالی که همه می دانند این شخصیت پر جاذبه جهان سینما همواره گوش به تیک تاک ساعتی درونی دارد که او را با بی قراری به دنبال ساختن فیلم بعدی می کشاند.
یکشنبه آینده، تازه ترین فیلم کلینت ایستوود به نام «زندگی پس از مرگ» Hereafter در سی و پنجمین جشنواره بین المللی فیلم تورنتو به نمایش گذاشته خواهد شد. این ششمین فیلم ایستوود در مدتی کم تر از چهار سال است. تهیه این فیلم در چهار کشور مختلف جریان داشته است و نخستین فیلمی است که در آن این کارگردان از جلوه های ویژه و دیجیتالی برای بیان موضوع استفاده کرده است. این فیلم تازه هم چنین درامی است که به صورت شگفت انگیزی ازجنبه های روحانی و نه فقط ماوراء الطبیعه برخوردار است.
ایستوود که به نظر نمی رسد به این زودی ها خیال بازنشستگی داشته باشد می گوید: «من در سن و سالی هستم که دیگر هیچ علاقه ای به انجام دوباره کارهایی که قبلا کرده ام ندارم. این یکی از دلایل اصلی است که من از فیلم های وسترن فاصله گرفته ام.»
ایستوود که حرفه بازیگری خود را با ایفای نقش هایی شبیه به «جان وین» نسل دومی آغاز کرد، امروز به نظرمی رسد به مقامی در حد شخصیت هنری «جان فورد»، کارگردان قدیمی و برجسته آمریکایی، رسیده است. او در رابطه با فیلم تازه «زندگی پس از مرگ» می گوید: «این سئوال که پس از مرگ چه اتفاقی برای انسان می افتد، سئوالی است که اغلب ما از خود پرسیده ایم. اما وقتی من فیلمنامه پیتر مورگان را خواندم به قدری آن را هوشمندانه یافتم که فورا فکر کردم من باید این فیلم را بسازم!»
«زندگی پس از مرگ» که از آخرین هفته ماه اکتبر در سینماهای آمریکا و جهان بر روی پرده خواهد آمد، فیلمی است که از چند داستان مختلف و جداگانه تشکیل شده است و درباره افراد ستم کشیده ای است که دنیای پس از مرگ را مورد سئوال قرار می دهند. یک احضارکننده روح اهل سن فرانسیسکو که نقش او را «مت دیمون» ایفا می کند، یک نوجوان اهل لندن با بازی «فرانکی مک لارن» که از مرگ برادر دو قلویش رنج می کشد و یک زن روزنامه نگار جوان با بازی هنرمند بلژیکی «سسیل دوفرانس»، که در جریان «سونامی» غرق می شود اما به صورت اعجاز انگیزی زندگی دوباره ای یافته و می تواند درباره تجربیات خود از جهان پس از مرگ سخن بگوید.
فیلم «زندگی پس از مرگ» در لندن، پاریس، هاوایی و سن فرانسیسکو فیلم برداری شده است و فیلمنامه نویس آن «مورگان» نیز پیش از این ها دو فیلمنامه موفق «کوئین» و «فراست نیکسون» را نوشته است. داستان فیلم در زمینه وقایع معاصر از جمله فجایعی چون «سونامی» و حملات تروریستی در قطارهای زیر زمینی لندن نوشته شده است. اما کلینت ایستوود معتقد است اصل داستان در حول و حوش یک سئوال اساسی اما ساده موج می زند که می پرسد: «پس از مرگ چه اتفاقی برای انسان می افتد؟»
فیلم از سویی این تصور را در افراد به وجود می آورد که کلینت ایستوود در سن و سال کنونی سئوالی که شاید در ذهن خود او وجود دارد را به صورتی هنری مطرح کرده است. ایستوود در این مورد می گوید: «دلم می خواست می توانستم بگویم که یک چنین فیلمی را وقتی خیلی جوان بودم می خواستم بسازم. اما نمی دانم. آن موقع ها من بیشتر بازیگر بودم تا کارگردان. اما امروز من کارگردانی هستم که گاهی اوقات هم بازیگری می کنم.»
کلینت ایستوود صاحب هتل «میشن رنچ» Mission Ranch در شهر کارمل نیز هست: «من در سال های ١٩۵٠ یا ۵۱ وقتی که سرباز وظیفه بودم برای تفریح به اینجا می آمدم و در این هتل شب را می گذراندم. فکر می کنم اولین آبجوی خودم را هم وقتی ٢١ ساله بودم در بار همین هتل خوردم. به هر جهت روزی که خواستند اینجا را خراب کنند و به جایش آپارتمان های مسکونی بسازند من احساس بدی نسبت به این مسئله پیدا کردم و بعد تصمیم گرفتم آن را بخرم و به همان صورت قدیمی حفظش کنم.»
ایستوود در هنر فیلمسازی نیز به همین گونه رفتار می کند. به خصوص امروز که از هر لحاظ به عنوان یک کارگردان برجسته و سرشناس در هالیوود از مزایای ویژه ای نیز برخوردار است. در فیلم «زندگی پس از مرگ» شخصیت ها، خیلی زود تمام باورهای مذهبی و آکادمیک در رابطه به زندگی پس از مرگ را کنار می زنند و ذهن تماشاگر را آماده شنیدن مسائل تازه ای در این رابطه می کنند.
ایستوود می گوید: «این یک داستان کاملا روحانی است که هیچ ارتباطی با هیچ یک از مذاهب اصلی ندارد. این مذاهب اصلی و پاسخ های آن ها به سئوالی که در فیلم مطرح شده برای قهرمان نوجوان فیلم جذابیتی ندارد. او به دنبال جوابی است که بتواند پاسخگوی این سئوال به صورتی که در ذهن جوان او نهفته است باشد. او یک پاسخ صریح می خواهد که نمی تواند آن را از احضار کنندگان روح که دنبال پول هستند و یا کسانی که به فلسفه بافی در این مورد می پردازند دریافت کند. واقعا باید بگویم که شما این روزها کم تر فیلم هایی را می بینید که مسائل را به این صورت روحانی مطرح کنند. صورتی روحانی و در عین حال خیلی رمانتیک. این روزها در اغلب فیلم ها، آدم ها فقط دغدغه پریدن توی رختخواب برای انجام عمل سکس را دارند و شما هرگز درباره آن قوه جاذبه ای که این دو را به رختخواب کشیده است چیزی نمی شنوید.»
صحنه های جلوه های ویژه فیلم نیز به صورت شگفت آوری با آنچه در هالیوود امروز رواج دارد متفاوت است. تهیه کننده فیلم، استیون اسپیلبرگ در این مورد جلسات متعددی با حضور«مورگان» فیلمنامه نویس«زندگی پس از مرگ» تشکیل داده است که حتی پایان فیلم را هم با شیوه ای خلاف جهت اصلی هالیوود به انجام برسانند.
مت دیمون، بازیگر یکی از نقش های اصلی فیلم «زندگی پس از مرگ» می گوید: «این مسئله که در فیلم های هالیوودی همه سئوالات باید پاسخ داده بشوند تا فیلم به پایان سودمندی برسد در این فیلم رعایت نشده است. درعین حال همه مسائل به خوبی روشن می شود. ما نخواسته ایم که یک بچه وقتی به تماشای این فیلم می نشیند نفهمد چه گذشته است. کلینت ایستوود مثل همیشه با وضوح کامل داستان فیلم خود را بیان کرده است.» مت دیمون در ادامه این سخنان می گوید: «شاید بتوان گفت این فیلم را کلینت ایستوود به شیوه فیلمسازی فرانسوی ساخته است!»
با این همه کلینت ایستوود می گوید که احساس رضایت کاملی از این فیلم ونحوه ساختن آن دارد. آیا فیلم با اکثریت تماشاگران ارتباط برقرار خواهد کرد؟ آیا فیلم یک بار دیگر سازنده آن را نامزد جایزه اسکار خواهد کرد؟ این ها سوالاتی است که با آغاز نمایش فیلم به آن پاسخ داده خواهد شد.
ایستوود می گوید: «مردم از من می پرسند خودت چه فکر می کنی؟ آیا زندگی پس از مرگ وجود دارد؟ می گویم من هنوز نمی دانم اما فلسفه آن را کنار هم نمی زنم. در زندگیم روزهایی بوده که فکر کرده ام پاسخ به همه سئوال هایم را یافته ام، برخی اوقات دیده ام که هیچ یک از سئوال هایم پاسخ گفته نشده! امروز و همین حالا هم منتظرم..مثل همه دیگرانی که منتظرند ببینند واقعا زندگی پس از مرگ وجود دارد یا ندارد.»