نشریه گاردین در گزارشی اختصاصی از همکاری گروهی از دانشگاهیان در آمریکا، بریتانیا و استرالیا، در پژوهش‌های برنامه پهپادی جمهوری اسلامی خبر داد.
این گزارش نشان می‌دهد که این دانشگاهیان در دانشگاه‌های هیوستون در آمریکا، ساوت‌همپتون در بریتانیا، نیو ساوت ولز در استرالیا با «دانشگاه شریف» تهران که تحت تحریم‌های مالی بین‌المللی است و با نهادهای نظامی جمهوری اسلامی رابطه دارد، همکاری کرده‌اند.
یک کارشناس امنیتی، این پژوهش‌های مشترک در زمینه برنامه پهپادی جمهوری اسلامی را با «کاربرد نظامی» توصیف کرد، و کارشناس دیگری آن را بالقوه «بسیار خطرناک» دانست.
به نوشته گاردین، پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی در حملات مرگ‌بار اخیر در اوکراین و خاورمیانه مورد استفاده قرار گرفته و توسعه آنها از اولویت‌های تهران است.
این روزنامه اشاره کرد که در بررسی‌های خود نشانه‌ای از نقض تحریم‌ها یا قوانین مشاهده نکرده است.
در گزارش گاردین گفته می‌شود که برخی سازمان‌هایی که از پژوهش‌ها پشتیبانی مالی کردند، از حمایت دولت‌های بریتانیا و استرالیا، و اتحادیه اروپا برخوردار هستند.
دانشگاه شریف تهران مشمول تحریم‌های مالی اتحادیه اروپا و بریتانیا است و آمریکا نیز یک مقام ارشد آن را تحریم کرده است. به گفته واشنگتن، یکی از دلایل پیشرفت سریع برنامه پهپادی جمهوری اسلامی، تا حد زیادی حمایت تحقیقاتی دانشگاه شریف بوده است.
نتایج این پژوهش‌ها در سال گذشته میلادی توسط موسسه مهندسین برق و الکترونیک که یک پلتفرم جهانی اطلاعات است، منتشر شد. محور اصلی پژوهش‌ها، استفاده از پهپادها در شبکه‌های بی‌سیم و به‌عنوان هاب‌های ارتباطی در شرایط خاص است که به گفته کارشناسان، به راحتی می‌تواند «مصرف نظامی» داشته باشد.
در سال‌های اخیر، از پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی در حملات مختلفی در اوکراین، سوریه، عراق، عربستان سعودی، و اهدافی در دریای سرخ استفاده شده است.
به گفته واشنگتن، حمله اخیر به یک پایگاه نظامی آمریکا در اردن که سه سرباز آمریکایی را کشت و بیش از ۴۰ تن را زخمی کرد، از پهپاد ساخت جمهوری اسلامی استفاده شده است.
اخیرا دولت‌های غربی محدودیت‌هایی را برای جلوگیری از همکاری مراکز آموزشی و دانشگاهیان با همتایان خود در ایران و دانشگاه‌هایی مانند شریف در برخی موارد حساس ایجاد کردند.
سخنگوی دانشگاه ساوت‌همپون می‌گوید که «تمامی همکاری‌های رسمی و غیررسمی با ایران» را متوقف کرده است. دانشگاه هیوستون نیز می‌گوید که هیچ سابقه‌ای از این پژوهش‌ها ندارد و دانشگاهیان مورد نظر، در حال حاضر «در استخدام یا وابسته» دانشگاه نیستند.
دانشگاه نیو ساوت ولز نیز یادآور شد که «همکاری با کشورها و موسساتی را که خطرناک ارزیابی می‌شوند، به دقت تحت نظر دارد» و در صورت لزوم مقامات کشوری را در جریان قرار می‌دهد.
دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا، اوفک، روز سیزدهم بهمن از تحریم یک «شبکه خرید کلیدی از تامین‌کنندگان پرکار مواد و فناوری‌های حساس برای برنامه‌های موشک‌های بالستیک و پهپادی» جمهوری اسلامی خبر داد.
بر این اساس، آمریکا شش عضو ارشد فرماندهی سایبری-الکترونیکی سپاه پاسداران، یک شرکت مستقر در ایران، و چهار شرکت مستقر در هنگ‌کنگ را تحریم کرده است.
طبق بیانیه اوفک، چهار شرکت مستقر در هنگ‌کنگ و ایران به عنوان «نهادهای تدارکاتی مخفی برای حامد دهقان و شرکت پیشتازان کاوش گستر بشرا» که خود از حامیان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هستند، فعالیت می‌کنند.
همچنین یک شرکت مستقر در هنگ‌کنگ به دلیل تهیه قراردادها و فروش صدها میلیون دلار کالاهای ایرانی برای مقام‌های نیروی قدس سپاه پاسداران از جمله رستم قاسمی، وزیر اسبق نفت که سال گذشته درگذشت، تحریم شد.
برایان نلسون، معاون وزیر خزانه‌داری در امور تروریسم و اطلاعات مالی، با اشاره به اشاعه مستمر تسلیحات متعارف پیشرفته از سوی جمهوری اسلامی به عنوان «یک تهدید حیاتی برای ثبات در منطقه» گفت: ایالات متحده با استفاده از تمام ابزارهای خود شبکه‌های غیرقانونی تهیه قطعات تسلیحات ساخت جمهوری اسلامی را هدف قرار می‌دهد و افراد صادرکننده این تسلیحات به گروه‌های نیابتی تروریستی را پاسخ‌گو خواهد کرد.
اتحادیه اروپا نیز اخیرا شش تن و پنج نهاد را در رابطه با «مشارکت در تولید و توسعه پهپادهای ایرانی که در جنگ غیرقانونی روسیه علیه اوکراین مورد استفاده قرار می‌گیرند» تحریم کرد.
شورای اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای با اشاره به پشتیبانی جمهوری اسلامی از روسیه در جنگ با اوکراین اعلام کرد شرکت‌های چکاد صنعت آسماری، مدیر عامل، معاون مدیرعامل و دانشمند ارشد آن، و دیگر شرکت‌های تولید کننده پهپاد به ویژه شرکت بهارستان کیش و مدیر آن، شرکت سعد سازه فراز شریف و مدیرعامل آن را تحریم می‌کند.
شرکت دیگری که تحریم شده، سرمد الکترونیک سپاهان است که به گفته اتحادیه اروپا، خدمات مهندسی هوافضا ارایه می‌کند. شرکت کیمیا پارت سیوان نیز که به گفته اتحادیه اروپا در بهبود برنامه نیروی قدس سپاه پاسداران در خصوص پهپادها کمک می‌کند، تحریم شده است.
بر اساس این گزارش، اشخاصی که هدف تحریم قرار گرفته‌اند، دارایی‌هایشان مسدود و سفر آنها به اتحادیه اروپا ممنوع می‌شود. علاوه بر این، تأمین منابع مالی برای این افراد و شرکت‌ها ممنوع است.
در تنظیم این مطلب از گزارش گاردین و مطالب پیشین صدای آمریکا استفاده شده است.
