به دنبال اعلام مواضع و تعیین استراتژی برخی کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری در حوزه فرهنگ و هنر، برخی از دست اندرکاران سینما، مواضع کاندیداهای اصلاح طلب را به نسبت دیگر کاندیداهای محافظه کار شفافتر ارزیابی کردند.
علی معلم، مدیر مسئول و سردبیر ماهنامه «دنیای تصویر» ضمن اشاره به «دولتی بودن» فرهنگ و هنر در ایران، بر لزوم بازنگری در سیاست های موجود تاکید کرده است. به گفته علی معلم، سینمای ایران در طول سالهای بعد از انقلاب، الان در مرحله ای قرار گرفته که نیازمند یک نگاه مشخص و کلان نگر در حوزه فرهنگی است و البته این فقط مشکل سینمای ایران نیست. وی می افزاید تا به حال دولت با اعمال نظریه و سلیقه مشخصی که در حیطه سینما و هنرهای دیگر داشته، مدیریت متفاوتی را بر سینما تحمیل نموده، واقعیت این است که دولت "وکالت فرهنگی" در حوزه های فرهنگی و هنری از مردم ندارد.
وظیفه دولت، ایجاد موقعیتی است که مردم بتوانند از فرهنگ و هنر در سطح وسیع تری بهره ور شوند و متاسفانه در مورد این وظایف، بی توجهی زیادی شده و عوض اینکه زیرساختهای فرهنگی و هنری در ایران افزایش پیدا کند، ما شاهد فیلم سازی دولت، کتاب نویسی دولت، اعطای جوایز توسط دولت بوده ایم؛ یعنی دولت در مقام تولید کننده، تاییده کننده، پخش کننده و حتی جایزه دهنده عمل کرده، این همه، دیدگاههای دولت به سینما است.
معلم می گوید به نظر من سینمای ایران به اندازه کافی بالغ شده است و هنرمندان و فرهنگ مداران ایرانی در جایگاهی هستند که نیازمند نباشند که یک مدیر با سطح سلیقه بعضا متوسط و پایین، در حوزه هنری بتواند تعیین کننده نگاه آنها به جهان باشد. متاسفانه این ابراز سلیقه ها در حوزه فرهنگ و هنر باعث شده که در عرض یک سال، ما شاهد توقیف فیلمی هستیم که بعد همان فیلم، جایزه می گیرد و یا می بینید که هنرمندان توسط ابزارهای مختلف به دلیل نگاه انتقادی که دارند تنبیه می شوند و این ابزار نظر فرهنگی که جامعه به آن نیازمند است، به خصوص جامعه جوانی مثل ایران از تصدی گری بیش از حد دولت رنج می برد چرا که نظریات و سلایق متفاوتی در حوزه فرهنگ و هنر آن در حوزه های موسیقی، سینما، کتاب و مطبوعات وجود دارد و این اعمال سلیقه، در حوزه های مختلف نظارتی، حمایتی و ساخت فیلم و نمایش آثار قابل ردیابی است.
مدیر مسئول و سردبیر ماهنامه «دنیای تصویر» در تشریح فضای حاکم بر فضای سینمای ایران، خاطرنشان کرده است که همواره سوء تفاهمی میان جریان فرهنگ و هنر و دولت وجود داشته، و دولت "اعتماد" کافی و لازم را به هنرمندان نداشته است.
به گفته علی معلم، سالهایی که شاهد افول سینمای ایران هستیم سالهایی است که این "اعتماد" کم شده و " سوء تفاهمی" بین جریان دولتی فرهنگ، و عناصر فرهنگی به وجود آمده برای همین است که می بینید برخلاف گفته هایی که بعضا اشاره دارد به اینکه سینما در دوران ما سیر صعودی و یا نزولی داشته، به قول مرحوم علی حاتمی،" مدرسه هنر، مزرعه بلال نیست که هر سال محصول بهتری بدهد". به هر حال فرهنگ و هنر، مزرعه ای است دیربازده و معمولا تاثیرات فرهنگی آن حتی در زمان تصدی یک دوره ریاست جمهوری به وجود نمی آید، بلکه دو – سه سال بعد شاهد تاثیر آن خواهیم بود. به گفته علی معلم، آن چیزی که در سینمای ما حاکم است، بلوغی است که در سینماگران ایرانی بوجود آمده و سینماگران ایرانی "خطوط قرمز" نظام جمهوری اسلامی ایران را می شناسند، علاقمند به طرح مسایل اجتماعی هستند و بلدی های لازم تکنیکی را هم به دست آورده اند. نمونه اش فیلم های موفقی که در این چند ساله نظیر فیلم "درباره الی" دیده شده است. ولی این جریان فرهنگی نیازمند این است که دولت، پای خودش را از عرصه تولید کنار بکشد و سعی کند راهکارهایی را فراهم کند برای رشد سینما و میزان بهره وری مخاطبان از سینمای ایران. و به رغم اینکه این سالها بودجه های کلانی به بخشهای دیگر اختصاص یافته، باید گفت فقط مقداری در حوزه های زیربنایی سینما کار شده، و سینمای ما، حداقل در حوزه سالن های سینما و حوزه تکنولوژی با امکاناتی کمی که در اختیار دارد در واقع، با سیلی صورتش را سرخ نگه داشته، و این در حالی است که سینمای ایران، یکی از مقتدرترین سینماهای منطقه آسیا محسوب می شود. و الان وقت آن رسیده که بعد از گذشت سی سال از عمر نظام جمهوری اسلامی، کار به جایی برسد که این اعتماد به واقع در میان دولتمردان و سینماگران، هنرمندان به وجود بیاید تا بتوان کارهای مستقل و مطمئنی را برای فرهنگ ایران انجام داد و به منافع ملی کشور از طریق سینما و ترسیم افقهایی که بتواند ایران را در موقعیت مهم فرهنگی در جهان نشان دهد، کمک بیشتری کرد.
خانه سینما با طرح هفت پرسش از کاندیداهای ریاست جمهوری در فرودین ماه سالجاری اعلام کرده که قصد دارد با دیدگاههای نامزدهای ریاست جمهوری بیشتر آشنا شود و آقای کروبی ، اولین کاندیدایی است که به این پرسشها پاسخ دادند. به باور برخی کارشناسان همچنان مرز تفکیک بخش خصوصی و دولتی در این جوابیه نامشخص مانده است. علی معلم تهیه کننده سینما در پاسخ به این پرسش که تا چه حد بخش خصوصی می تواند در جایی که دولت شاهراه های حیاتی فرهنگ و هنر را دست دارد، جولان دهد و در عرصه هنری ایفای نقش کند؟ خاطرنشان کرده که: « این خواسته اهالی سینماست و من فکر می کنم، که تنها کسی که از کاندیداهای ریاست جمهوری به این خواسته به طور مشخص پاسخ داده، آقای کروبی هستند که هم در حوزه سانسور و نظارت صحبت کردند ایشان معتقد هستند که سینما و فرهنگ و هنر می باید تولیت آن با اهل فرهنگ باشد و دولت باید در حوزه های زیر ساختی وظیفه انجام دهد، و نه در حوزه های تولید و حتی نظارت در حوزه نظارت بر نمایش باید به دست اتحادیه ها و اعضای سینما قرار بگیرد، و این کاری است که در کشورهای پیشرفته دنیا هم انجام می شود. فکر می کنم گذشت این همه سال از تشکیل نظام جمهوری اسلامی کفایت می کرده که میزان برادری اهل هنر با فرهنگ ملی و فرهنگ دینی جامعه ثابت شود. علی ایحال من تصور می کنم که آقای کروبی هم در جوابیه و هم در نظریاتی که خود من از ایشان شنیدم، کاملا با این اهداف آشنا هستند و حداقل قول ایشان در این مرحله از انتخابات این است که موانع را از سر راه سینما و هنر ایران برطرف کند.
شنبه ۱ دی ۱۴۰۳ ایران ۱۶:۴۷