هدا بایرون، خبرنگار صدای آمریکا، بانکوک
ناآرامی های سیاسی در تایلند، پرسش ها پیرامون آینده دموکراسی در آسیای جنوب شرقی، منطقه ای که به صورت تاریخی در کنترل حاکمیت دولت های انحصارطلب و نظامی بوده را مطرح می کند.
با وجود این که دموکراسی روزگاری در این منطقه نهادینه شده بود، اما کشورهایی همچون تایلند و فیلیپین هنوز با مشکلات بسیاری روبرو هستند.
گویی زمانی که گلوریا آرویو، رئیس جمهوری فیلیپین و دیگر رهبران آسیایی پس از یورش معترضان عملکرد دولت تایلند با عجله از محل برگزاری سران آسیا متواری شدند،تکرار تاریخ را بار دیگر در برابر دیدگان خود دید.
در سال ۲۰۰۱، کمتر از ۴ ماه پس از ریاست جمهوری وی، گروهی از معترضان به هدف سرنگون کردن دولت وی، به کاخ ریاست جمهوری یورش بردند.
اخیرا" این سناریو در مورد نخست وزیر تایلند نیزتکرارشد.
رهبران فیلیپین و تایلند پس از سقوط دولت های برگزیده ای که به صورت دموکراتیک انتخاب شده بودند، به قدرت رسیدند.
زمانی که پرزیدنت ژوزف استرادا، در بحبوحه اتهامات فساد سیاسی اعتراضات خیابانی و عدم حمایت ارتش، ناچار به کناره گیری از مقام خود شد، خانم آرویو به قدرت رسید.
مردم فیلیپین آن را دموکراسی « قدرت مردم » می نامند. اما تحلیل گران می گویند این الگوی تغییر دولت عامل بی ثباتی سیاسی در تایلند و فیلیپین که روزگاری نماد تغییر دموکراتیک در آسیای جنوب شرقی بودند، شده است.
ویلیام کیس، استاد دانشگاه سیتی در هنگ کنگ و نویسنده چندین کتاب در مورد سیاست و دموکراسی در آسیای جنوب شرقی می گوید:« گروه هایی که در جستجوی منافع بلند مدت خود هستند تا زمانی که ثمره دموکراسی و عملکرد دولت ها بر بنیان منفعت آن ها استوار باشد، به آن رضایت خواهند داد و درغیراین صورت دولت های دموکرات را سرنگون می کنند.»
وی می گوید همین پدیده در تایلند نیزرخ داد.
معترضان پیراهن قرمز که یورش آن ها، آقای آبهیتیست، نخست وزیر تایلند را غافلگیر کرد، «اعضای جبهه متحد دموکراسی علیه دیکتاتوری» بودند. این جبهه متحدان آقای تاکسین شیناواترا، نخست وزیر پیشین هستند که به اتهام فساد سیاسی در کودتای سال ۲۰۰۶ از قدرت خلع شد.
طرفداران «جبهه متحد دموکراسی علیه دیکتاتوری» اهل استان های مختلف هستند که از سیاست های پوپولیستی آقای تاکسین منفعت می بردند.
در سال ۲۰۰۷، انتخابات جدید متحدان آقای تاکسین در دولت را بر مسند قدرت نشاند و «حزب ائتلاف مردم برای دموکراسی» آقای آبهیتیست چندین ماه در اعتراض به حزب حاکم تظاهرات کردند و بنای پارلمان و فرودگاه بین المللی را تسخیر کردند.
زمانی که کمیسیون انتخاباتی به دلیل تقلب در انتخابات حزب حاکم را منحل کرد، آقای آبهیتیست در ماه دسامبر به مقام نخست وزیری رسید.
« جبهه متحد دموکراسی علیه دیکتاتوری» گردهمایی های اعتراضی علیه «حزب ائتلاف مردم برای دموکراسی» را بیشتر طرفداران آن طبقه متوسط شهرنشین هستند را آغاز کردند.
تانت آفورنسوان، استاد سیاست دانشگاه تماسات در بانکوک می گوید:« رویدادهای اخیر تعریف دموکراسی درقانون اساسی تایلند را تضعیف کرده اند. طی ۷۷ سال گذشته، قانون اساسی هرگز مورد احترام قرار نگرفته است. من فکر می کنم «حزب ائتلاف مردم برای دموکراسی»، شورش های مردمی جدیدی را به خیابان ها و به بیرون پارلمان کشانده تا سیاست هایی که سیاستمدارانی که از دیدگاه آن ها فاسد هستند را افشا کنند. حزب «حزب ائتلاف مردم برای دموکراسی» و « جبهه متحد دموکراسی علیه دیکتاتوری» هر دو دو روی یک سکه هستند و هر دو از شرایط و انگیزه های مختلفی سوء استفاده می کنند.»
مسیر تایلند به سوی دموکراسی پر نشیب و فراز بوده است.
کشورها در مقاطع مختلف و تا انتخابات توسط حاکمیت نظامی کنترل شده و سپس پس از یک دوره ثبات سیاسی که آن را به الگوی گذار دموکراتیک از حاکمیت نظامی شد اما سال ۲۰۰۶، ارتش بار دیگر بر کشور حکومت کرد.
بازگشت فیلیپین به دموکراسی پس از ۱۹۸۶ نیز با چالش های بسیار روبرو بوده است. تلاش برای کودتاهای مختلف، تا اوایل سال های ۱۹۹۰، کشور به حالت فلج درآورد.
سقوط دولت آقای استرادا در سال ۲۰۰۱، همچون دولت آقای تاکسین، عامل ایجاد شکاف های طبقاتی در سیاست های فیلیپین بود. طبقه متوسط از خانم آرویو حمایت می کردند و اقشار فقیر طرفدار آقای استرادا بودند.
کیس می گوید:« احتمال دارد خشونت های اخیر در تایلند، گسترش دموکراسی در منطقه، در کشورهایی همچون برمه که حکومت نظامی دارد و یا در ویتنام و لائوس که حکومت های کمونیستی دارند را با معضلات جدی روبرو کرده اند. این کشورها با مشاهده مشکلات تایلند نتیجه گیری می کنند که دموکراسی و آزادی ضرورتی ندارد و یا ثمره استقرار دموکراسی آشوب و خشونت می باشد و به همین بهانه به سرکوب مردم خود ادامه می دهند.»
دموکراسی در آسیای جنوب شرقی بی ثبات است.
تحلیلگران می گویند با وجود برگزاری انتخابات، دموکراسی واقعی در این کشورها نهادینه نشده است.
فیلیپین، که دموکراسی را از ایالات متحده، استعمارگرپیشین خود به ارث برده با نهادهای سیاسی ضعیف، فساد سیاسی و اداری گشترده، انتخابات خشونت آمیز و مصونیت فزاینده دولتمردان مواجه است.
با وجود این که مالزی و سنگاپور انتخابات رقابتی برگزار می کنند، اما پارلمان کماکان در سلطه احزاب حاکم سیاسی قرار دارد.
دولت مالزی ماه گذشته در آستانه انتخابات جنجال بر انگیز، انتشار روزنامه های منتقد دولت را ممنوع کرد.
کامبوج نیز وضعیت غیردموکراتیک مشابهی دارد.
کیس می گوید: « اندونزی تنها دموکراسی آسیای جنوب شرقی ست. اما حتی در این کشور نیز معضلات جدی وجود دارد. دولت غیر نظامی، کنترل کامل بر ارتش ندارد و هراس های بسیاری در سطح عمومی وجود دارد.»
حتی اگر چشم انداز استقرار دموکراسی در آسیای جنوب شرقی دور دست می نماید، اما به نظر می رسد صحبت بسیاری پیرامون تقویت تلاش برای دستیابی به ساختارهای دموکراتیک بر توقف این فعالیت ها پیشی می گیرد.
یکشنبه ۱۱ شهریور ۱۴۰۳ ایران ۰۶:۳۱
