آندره نسنرا، خبرنگار صدای آمریکا، واشنگتن دی سی
وزرای امور خارجه سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) اخیراً موافقت کرده اند تا روابط خود را با روسیه که در ماه اوت سال گذشته به دلیل جنگ پنج روزه با گرجستان به حالت تعلیق در آمده بود، از سر گیرند.
شورای ناتو و روسیه در سال ۲۰۰۲ تشکیل شد تا بین دشمنان دوران جنگ سرد همکاری و گفتگو برقرار نماید. این شورا فرصتی فراهم می کند تا ۲۶ کشور عضو ناتو و روسیه بر روی مسائلی همچون مبارزه با تروریسم و منع گسترش سلاح های اتمی که بر آن توافق جمعی دارند و پیرامون اختلاف نظراتی همچون توسعه ناتو و طرح دفاع موشکی گفتگو کنند.
ماه اوت گذشته، ناتو پس از جنگ پنج روزه روسیه با گرجستان همکاری خود را با روسیه متوقف کرد. ناتو عملیات نظامی مسکو را محکوم و اعلام کرد تداوم روابط عادی با روسیه ممکن نخواهد بود. در ضمن ناتو تصمیم مسکو در به رسمیت شناختن تجزیه گرجستان به کشورهای مستقل در مناطق آبخازیا و اوستیای جنوبی را مردود شمرد.
اما در اجلاس اخیر در بروکسل، وزرای امور خارجه ناتو بر روی عادی سازی روابط با مسکو و از سر گیری شورای ناتو و روسیه توافق کردند.
دبیر کل ناتو با اعلام این تصمیم گفت :« روسیه در عرصه بین المللی نقش مهمی ایفا می کند و قطع روابط و گفتگو با مسکو گزینه پیش روی این سازمان نیست.»
هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در اولین حضور خود در اجلاس ناتو دیدگاه مشابهی را منعکس کرد و گفت :« با این که ناتو نمی تواند پیرامون همه مسائل مربوط به روسیه توافق داشته باشد، اما می توان در جنبه هایی که منافع مشترک ایجاب می کند، راهکارهایی برای همکاری سازنده با روسیه یافت و برای حل و فصل مسائل مورد اختلاف که منافع کلیدی و اصول ما در معرض خطر است، موضع محکم و پایا اتخاذ کنیم.»
بسیاری از کارشناسان از جمله جیسون لیال، تحلیلگر دانشکده مطالعات بین المللی و دولتی «ویلسون وودرو» در دانشگاه «پرینستون» بر این باورند که طی هفت ماه گذشته تغییر چندانی در مواضع ناتو صورت نگرفته است.
لیال در این باره چنین می گوید :« هیچ تغییری تا بحال صورت نگرفته است. در واقع روسیه طرح صلحی را که برای توقف جنگ ریخته شده بود نادیده گرفته است. روسیه بار دیگر راه خود را به آبخازیا و اوستیای جنوبی گشوده و پایگاه های نظامی خود را در این مناطق تقویت کرده است. بنابراین می بینیم که دلیل خاصی برای توجیه عقب نشینی ناتو وجود ندارد. من فکر می کنم این ائتلاف از سوی ناتو صورت گرفته است زیرا آنها ترجیح می دهند که روسیه را در درون حلقه خود نگاه دارند.»
شان کی، استاد دانشگاه «وسلیان» در اوهایو می گوید :«علیرغم تصمیم ائتلاف ناتو بر از سرگیری روابط با روسیه، همه کشورهای عضو این سازمان بر این امر توافق نظر ندارند. متحدان اصلی ناتو به ویژه آلمان و فرانسه در صدد بهبود روابط با روسیه هستند. بنابراین ایده اجرای اقدامات تنبیهی بلند مدت پس از جنگ گرجستان چندان محتمل نبود. اختلاف نظر کشورهای عضو ناتو بر همگان آشکار شده است و برخی از کشورهای اروپای شرقی از موضع جدید ناتو در قبال روسیه خشنود نیستند.»
جسیون لیال می گوید :« ناتو ناگزیر است چالش ها و اختلاف نظرهای داخل سازمان پیرامون چگونگی تثبیت روابط با روسیه را حل و فصل کند. تصمیم فعلی این است که گفتگو با روسیه از سر گرفته شود. قطع جریان انرژی و نفت به اروپا یکی از عوامل اتخاذ این تصمیم بوده است.»
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که وعده دولت اوباما بر بهبود روابط با روسیه، عامل دیگر تغییر موضع ناتو در قبال روسیه بوده است.
تحلیلگران معتقدند مسائلی همچون کنترل تسلیحاتی، طرح دفاع موشکی، امنیت اروپا، توسعه ناتو، بلند پروازی های هسته ای ایران و مسائل افغانستان در مذاکرات بین روسیه و ناتو مطرح خواهد شد.
رابرت هانتر، سفیر پیشین ایالات متحده در ناتو در دولت کلینتون می گوید :« زمان آن فرا رسیده است که روسیه نقش خود را در قبال ائتلاف ناتو ایفا کند. باید منتظر ماند و دید آیا طرفین آماده اند که موضع همکاری دوجانبه شورای روسیه و ناتو را اتخاذ کنند و یا سردی و خصومت پس از جنگ روسیه در گرجستان ادامه خواهد یافت.»
یک سخنگوی ناتو می گوید جلسه شورای ناتو و روسیه پس از اجلاس ائتلاف ناتو در ماه آوریل برگزار خواهد شد.
شنبه ۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ ایران ۰۰:۵۹