نابودی جنگل و تالاب ها، انقراض گونه های نادر حیات وحش، فرسایش خاک بر اثر جنگل تراشی و غارت جنگلها و تشدید آلودگی آبها و رودخانه ها تنها بخشی از عواملی هستند که دست به دست هم داده تا محیط زیست ایران، که همگان آن را در دنیا کم نظیر می خوانند، رو به زوال رود.
وقتی ايران از نظر تخریب جنگل جزو شش کشور اول دنیا، در بیابان زایی از نظر مولفه تاثیر عامل انسانی نخستین کشور، از نظر فرسایش خاک دومین کشور و در نابودی حیات وحش نخستین کشور دنیا شناخته شده است، چگونه می توان باز هم ادعا کرد که ایران جزو پنج کشور نخست برخوردار از طبیعت است.
کارشناسان و طرفداران مسائل زیست محیطی معتقدند که دستگاههای مسئول در امر حفاظت از محیط زیست در ايران عزم خود را برای نابودی محيط زيست جزم کرده اند بطوری که هرگز این هشدارها و طعنه ها نتوانسته سازمان حفاظت محیط زیست را به عنوان متولی اصلی به خود آورد تا حداقل برنامه های غلط در پیش گرفته شده در طی سالها را کنار گذارد.
عدم توجه به حفاظ محیط زیست در ایران به جایی رسیده که باید گفت متاسفانه ایران از نظر شاخص‌های پایداری محیط زیست با کسب رتبه ۱۳۲ در بین ۱۴۶ کشور جهان، در انتهای جدول جهانی قرار گرفته است. در این جدول که ۱۴۶ کشور جهان از نظر وضعیت زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی مورد ارزیابی قرار گرفته اند، فنلاند، نروژ، اروگوئه، سوئد، ایسلند و کانادا به ترتیب در جایگاه اول تا ششم جهان قرار گرفتند و کشور ایران بعد از کشورهایی همچون آنگولا، بورکینافاسو، ویتنام، لیبی، چاد و... در مقام ۱۳۲ جهان قرار گرفته است. آنچه مسلم است دوره تهدید و نواختن زنگ خطر گذشته و باید دیگر به دنبال اجرایی کردن راهکار اساسی و اصولی برای نجات محیط زیست باشیم، مواهب خدادادی و طبیعت خیره کننده ای که فقط چند قدم تا نابودی کامل فاصله دارند.
شواهد نشان میدهد که تخریب جنگلها در ایران، توسط دولت، در چند سال اخیرشدت گرفته است. بعنوان نمونه میتوان به داستان گسترش فضای شهرک صنعتی واقع در منطقه لاکان رشت اشاره کرد. استاندار گيلان هفته گذشته بدون اخذ نظر کارشناسان منابع طبيعی استان و سازمان جنگل ها و مراتع، ۱۲۰ هکتار از اراضی جنگلی جلگه ای واقع در ضلع جنوبی شهرک صنعتی رشت در منطقه لاکان را برای گسترش فضای شهرک صنعتی در نظر گرفت، و از وزير جهاد کشاورزی خواست تا با اين درخواست موافقت کند. در پی مقاومت کارشناسان محيط زيست و مديران منابع طبيعی استان گيلان در برابر تخريب ۱۲۰ هکتار از جنگل های جلگه ای اين استان که به دستور وزير جهاد کشاورزی صورت گرفته است، سه تن از مديران منابع طبيعی و حفاظت از جنگل ها از کار برکنار شدند.
توسعه شهرک صنعتی و احداث صنايع پتروشيمی درحالی به بهانه ای برای تصرف و تخريب جنگل های گيلان تبديل شده است که به گزارش خبرگزاری ايرنا، بيش از ۶۰ درصد از شرکت های صنعتی موجود در اين شهرک غيرفعال و تعطيل بوده و استان گيلان با معضل بيکاری روبرو است.
از سوی ديگر دستور تخريب ۱۲۰ هکتار از جنگل های گيلان برای ساخت يک کارخانه پتروشيمی درحالی توسط وزارت جهاد کشاوری صادر شده است که استان گيلان به همراه استان های مازندران، گرگان و سمنان از جمله مناطق بی نظيری در دنيا است که باقيمانده جنگل های هيرکانی متعلق به دوره سوم زمين شناسی را درخود جای داده است.
اين جنگل ها بسيار مورد توجه قرار داشته و سالانه بسياری از زمين شناسان و زيست شناسان معتبر دنيا برای مطالعه به اين منطقه سفر می کنند.
در مورد احداث صنایع آلاینده در شمال کشور کارشناسان معتقدند برای برطرف نمودن این مشکل ها، یکی از راه ها فرهنگ سازی است. بخشی از کار هم از نظر اجرایی در دست دولت است. معاون امور جنگل های شمال در گفتگو با رادیو فردا گفت، قانون موجود برای حفظ و حراست جنگل ها، قانون نسبتا مناسبی است، اما هر جای آن که در سال های بعد از انقلاب مورد دستکاری قرار گرفته است، مشکلات و ضررهای فراوانی را برای جنگل ها به همراه داشته است. او حذف ماده ۵۶ از قانون جنگل ها را عامل تعيين کننده در تخريب جنگل ها می داند.
بر اساس اين ماده از قانون جنگل ها، اراضی کشور ملی محسوب می شوند و در برابر هرگونه تخلفی احکام مربوطه لازم الاجرا هستند، در حالی که طبق ماده ۳که برای دومين بار در سال ۱۳۷۳ به تصويب رسيد، به تمام کسانی که تا سال ۶۵ جنگل ها را تصرف کرده اند، سند مالکيت ارائه می شود و اين قانون هر سال تمديد می شود.
به گفته معاون امور جنگل ها، ۸۰ هزار خانوار در جنگل های شمال زندگی می کنند که ده هزار خانوار دامدار هستند و به گفته او عامل تخريب جنگل ها اين خانوارها هستند. از سوی ديگر، يکی از کارشناسان منابع طبيعي می گويد، « تخريب جنگل ها و مراتع با شدت ۵۰مترمربع در ثانيه، کشور را با بحران و چالش جدی مواجه می کند.» به گفته او، پيامد تخريب جنگل ها، فرسايش خاک با شدت ۳۲ تن در ثانيه است که وضعيت خطرناکی را برای محيط زيست ايجاد کرده است.
بارزترين نمونه تخريب جنگل ها و پيامدهای آن، سيل های سه سال اخير در استان گلستان است که جان صدها نفر را گرفته و هزاران هکتار از اراضی جنگلی و مراتع را به زمين های بی مصرف تبديل کرده است.
