بنا بر آمار ارائه شده از سوی شهرداری تهران، روزانه بین ۷ تا ۸ هزار تن زباله جمع آوری میشود که شهرداری حداکثر قادر به بازیافت ۸ درصد آن است. بقیه مواد بازیافتی، مانند کاغذ، پلاستیک، نان خشک و آهن یا مستقیم از خیابانها و سطلهای زباله، یا در مکانهای انبار زباله جدا میشوند.
کارگران شهرداری، اغلب با تفکیک سردستی زبالهها هنگام جمعآوری، اندکی به درآمد مختصر خود میافزایند، در حالی که جداسازی و فروش بیش از ۹۰ درصد مواد قابل بازیافت، توسط دیگران انجام میشود. این چرخه از کسانی که کیسه به دوش سطلهای زباله را زیر و رو می کنند آغاز میشود، به انبارهای جمع آوری مواد بازیافتی میرسد، و سپس از طریق واسطه ها به کارخانه های ذوب پلاستیک یا مقواسازی در اطراف تهران منتقل میشود. در نگاه نخست، کار این افراد بسیار مفید و قابل دفاع به نظر می رسد: هم شکم خود و خانواده را سیر میکنند، هم جلوی هدررفتن مواد قابل استفاده را میگیرند. اما در واقعیت، بخش اعظم این مواد، بدون رعایت هیچ قاعده بهداشتی، در کارگاه های کوچک به مقوا و پلاستیک هایی تبدیل میشوند که بسیار آلودهاند و دوباره مورد استفاده قرار میگیرند.
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8402030120
اما مایه نگرانی تنها زباله نیست، بلکه محل دفن و نحوه دفع زباله نیز از نکات مهم بهداشتی است. معاون خدمات شهری شهرداری تهران ضمن اشاره به ارتفاع 85 متری زبالههای دفن شده در كهريزك، از دفن 20 ميليون تن زباله طی 40 سال گذشته در اين منطقه خبر داد.
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8402030120
وی اضافه کرد، عمق درياچه شيرابه ايجاد شده در اين منطقه، 150 هزار متر مكعب است كه حاوی 10 ميليون مترمربع گاز متان است.
بیماریهای ناشی از دفع ناقص زباله چیست؟
رشد تصاعدى گربه ها و فقدان فرهنگ برخورد با زباله در ميان شهروندان و نامرتب بودن سرويس هاى جمع آورى و حمل و دفع زباله در تاريكى شب ابعاد ديگرى از اين ماجراست. اين همه در حالى اتفاق مى افتد كه اخيراً شهردار تهران مدعى شده است «در حالى كه بانك جهانى براى رفع مشكل زباله هاى تهران به ما پيشنهاد وام ۲۰۰ميليون دلارى داده بود، ما اين مشكل را با ۳ميليون تومان حل كرديم.»
http://www.aftab.ir/news/2005/jun/19/c4c1119187667.php
در بسیاری از کشورهای صنعتی اهمیت تفکیک زباله از مبدأ روشن شده و این امر در مقیاس وسیعی به اجرا در میآید. تفکیک پسماندها و ضرورت بازیافت و تبدیل مواد، سالهاست که در این کشورها جای خود را در آگاهی عموم باز کرده است. مردم در اروپا و آمریکا زباله های خود را طبقه بندی می کنند و با اینکار موجب میشوند که منابع اولیه کمتری مصرف شود. در ایران اما، رقم ناچیز هشت درصد بازیافت زباله، آن هم توسط زباله گردها نشان از عدم همکاری مردم دارد.
اما اکنون ماه هاست که تهران با مشکل جدیدی روبروست. پايتخت 200 ساله كشور در محاصره انبوه زباله های جمع آوری نشده شهری قرار گرفته است. مسئولان شهرداری تهران دلیل این کم کاری را سهمیه بندی بنزین عنوان کرده اند و در عین حال مدير عامل سازمان خدمات موتوری شهرداری تهران در مصاحبه ای يكى از مشكلات اساسى مجموعه خود را در زمينه حمل و جمع آورى زباله ها، عدم همكاری شهروندان برای قرار دادن به موقع زباله هاى خانگى در بيرون از خانه ها و در ساعت ۹ شب دانست.
http://www.iranview.ir/index.aspx?tm=5&newsid=102
اما بعضی از شهروندان به صدای آمریکا گفتند بارها شاهد بوده اند که شهرداری زباله ها را برای ۲ تا ۳ روز از محل مخصوص زباله جمع آوری نکرده است. در عين حال برخی مغازه داران از جوی های كنار خيابان به عنوان مكان تخليه زباله استفاده می كنند كه اين امر هنگام بارندگی های فصلی حتی به ميزان كم، موجب گرفتگی جوی ها و جمع شدن آب در سطح معابر می شود.
افزايش حيوانات موذی همچون موش در نتيجه انباشت زباله ها و نبود شبكه فاضلاب به عقیده کارشناسان موجب شده تا مشکلات بهداشتی در شهر تهران چند برابر گردد. شهرداری تهران نیز برای حل این مشکل وعده داده که تا سال آینده جمع آوری زباله را در تهران کاملا مکانیزه کند. سیستم مکانیزه که در تهران ابتدا با نصب جایگاه های جمع آوری زباله آغاز شد، کماکان در مراحل ابتدائی قرار دارد و عدم اطلاع رسانی کافی در این مورد، موجب نارضایتی و سر در گمی شهروندان شده است.
شهروندان میگویند غالبا ديده می شود در سطل های زباله بسته است و كيسه مخصوص زباله هم ندارد و مردم اغلب زباله ها را كنار سطل ها می ريزند و به دليل دير جمع آوری شدن زباله ها، داخل سطل و اطراف آن به محلی برای جولان دادن موش، سوسك و گربه می شود. در مقابل شهرداری از عدم همکاری شهروندان گله مند است و میگوید بسياری از اين سطل ها پس از نصب از جای خود كنده می شوند يا به سرقت می روند.
در ایالات متحده ریختن زباله در مکان های عمومی شامل جریمه سنگینی تا حد ۱۰ هزار دلار خواهد بود. شهرداری در بیشتر شهر ها ۲ روز در هفته و در بعضی نقاط تنها ۱ روز در هفته برای جمع آوری زباله اقدام می کند و سطل های مخصوصی برای زباله های قابل بازیافت در محله ها نصب کرده است.
شهر ری سرزمينی است که بارها از آن به عنوان مکانی مقدس با مردمانی انديشمند، اهل دين، علم و ادب در کتاب های تاريخی نام برده شده است. اما امروز ری فقط مکاني برای سرازير شدن معضلات مختلف ازجمله مهاجران، کشتارگاهها، کارخانه ها، جاری شدن فاضلاب و آلودگی های شهر تهران است. امروز نام ری را در جوار اين عناوين می توان شنيد، «تنها مرکز بازيافت زباله تهران، تنها قبرستان تهران، پالايشگاه نفت تهران، تصفيه خانه فاضلاب جنوب تهران و محل استقرار چندين هزار واحد صنعتی.» اما مشکل اصلی در کهريزک است، جنب مرکز بازيافت و دفن زباله کهريزک يا به عبارتی جنب مرکز «بازريز» زباله، زيرا از هشت هزار تن زباله حمل شده به اين شهرستان به گفته مسوولان در خوشبينانه ترين حالت حدود يکهزارو پانصد تن زباله بازیافت میشود و مابقی در دامن خاک، با آلوده کردن سفرهای زيرزمينی جای می گيرد.
http://www.ebtekarnews.com/ebtekar/News.aspx?NID=15514
یك منبع آگاه محیط زیست از شكایت شورای شهر كهریزك به مراجع قضایی برای دفن زبالههای تهرانیها در این منطقه خبر داد و گفت مركز دفن كهریزك سالهاست كه قرار است جابهجا شود و هر روز برای آن تصمیمی اتخاذ میشود اما تاكنون بی نتیجه مانده است.