آلیشا ریو، خبرنگار صدای آمریکا، نایروبی
شرکت های کشتیرانی بین المللی از اعزام کشتی های جنگی نظامی بیشتر به آب هایی که در آن خطر حمله دزدان دریایی سواحل سومالی وجود دارد استقبال کرده اند.
در سال جاری، چندین کشتی تجاری و خصوصی در سواحل سومالی مورد حمله دزدان دریایی قرار گرفتند.
اگرچه ایده محاصره کشتی با گاردهای مسلح کماکان با مخالفت هایی روبروست، اما صاحبان نگران این کشتی ها گزارش داده اند شرکت های خصوصی امنیتی را برای اسکورت کشتی های خود استخدام کرده اند.
شورای امنیت سازمان ملل در اوایل ماه جاری با تصویب قطعنامه ای با اکثریت آرا، از کشورهای عضو خواست تا برای مبارزه با حمله خارج از کنترل دزدان دریایی در سواحل سومالی، کشتی های دریایی و هواپیماهای نظامی به منطقه اعزام کنند.
چندین کشور عضو ناتو به این درخواست پاسخ مثبت داده اند و تجهیزات نظامی، ناو محافظ ، تخریب کننده و نیز نیروی ویژه مبارزه با دزدان دریایی را به منطقه اعزام کرده اند تا از کشتی های حامل کمک های برنامه جهانی غذا به مقصد سومالی محافظت کنند.
کشورهای عضو ناتو با کشتی های نظامی مستقر در جیبوتی و نیروی مشترک ویژه ۱۵۰، که اخیرا به منظور گشت امنیتی دریایی ایجاد شده، ائتلافی تشکیل داده اند تا در منطقه خلیح عدن امنیت خطوط کشتی رانی حدود ۲۰۰ کشتی که هر روز در منطقه تردد می کنند را فراهم آورند.
کریس ترلینی، نماینده سازمان حمل و نقل بین المللی دریانوردی وابسته به سازمان ملل، که بر امنیت دریایی بین المللی نظارت می کند می گوید: « صنعت کشتیرانی از تلاش چند ملیتی نظامی در دست اجرا برای مبارزه با معضل حمله دزدان دریایی در منطقه شاخ آفریقا احساس آسودگی بیشتری می کنند. انتظار بسیار می رود که حضور کشتی های جنگی ناتو و دیگر کشور ها از حمله های آینده دزدان دریایی پیش گیری کند. اما در واقع، حضور نیروهای دریایی در منطقه نوعی اقدام موقتی است، تا شکاف امنیتی را تا زمانی که وضعیت سیاسی تا حدودی تثبیت شود و اتحادیه اروپا و سازمان ملل اقدام همه جانبه تری به عمل آورند، پر کند.»
ماه گذشته، ربوده شدن یک کشتی جنگی اوکراین، حامل تانک و سلاح های سنگین توسط دزدان دریایی در سواحل شرقی سومالی در صدر اخبار رسانه های جهان قرار گرفت.
دزدان دریایی برای رها کردن کشتی و آزادی خدمه آن ۲۰ میلیون دلار غرامت طلب کرده اند.
پوتنگال موکوندان، مدیر سازمان دریانوردی بین المللی در لندن می گوید: « ربودن کشتی ام وی فاینا ثابت کرد که دزدان دریایی برای اجرای عملیات کشتی ربایی پیچیده به تجربه ، منابع مالی، انسانی و نیز سلاح مجهزند. طی دو ماه گذشته، دزدان دریایی به تعدادی از کشتی های بزرگ، از جمله ابرتانکرهای حامل نفت و گاز حمله کرده اند. به نظر می رسد دزدان دریایی کشتی های بزرگ را هدف قرار داده اند و ظاهرا در فکر درخواست غرامت های سنگین تری هستند، بنابراین اگر کشتی حامل نفت و یا محموله شیمیایی را بربایند، همواره این خطر وجود دارد که به دلیل بی احتیاطی سانحه جدی و یا پیامدهای زیست محیطی به همراه داشته باشد.»
در سال جاری، حدود ۳۰ کشتی ربوده شده اند. بیشتر آنها در خلیج عدن که کوتاهترین مسیر دریایی خاور دور به اروپا و منطقه کلیدی برای تجارت جهانی ست، ربوده شده اند.
دزدان دریایی حدود ۲۰ کشتی را پس از دریافت یک یا دو میلیون دلار به ازای هر کشتی رها کرده اند.
اجرای عملیات این حمله ها، معمولا با چندین قایق تندرو که هریک حامل ۳ تا ۵ دزد دریایی مسلح به سلاح و تجهیزات موشک خمپاره انداز است صورت می گیرد.
گزارش جدید سازمان دریانوردی حاکی از آن است که تعداد قایق های تندرو در هر عملیات دزدادن دریایی و نیز کشتی های به اصطلاح مرکز فرماندهی دزدان افزایش پیدا کرده است.
وضعیت امنیتی رو به وخامت در منطقه، فرصت جدیدی برای شرکت های امنیتی خصوصی فراهم کرده تا به صاحبان کشتی ها خدمات مبارزه با حمله دزدان دریایی ارایه دهند.
شرکت آمریکایی « بلک واتر»، اعلام کرده برای کمک به صنعت کشتیرانی تجاری، یک کشتی نظامی خصوصی به خلیج عدن اعزام کرده است. سال گذشته گاردهای امنیتی این شرکت به کشتن ۱۷ غیر نظامی درعراق متهم شده بودند.
بنا به گفته جان هریس، رییس شرکت خدمات محافظتی «هالو پوینت» در آمریکا، مالکان کشتی ها از شرکت های امنیتی خصوصی، درخواست کمک کرده اند.
چند هفته پیش، فرمانده نیروهای مشترک دریایی آمریکا و معاون بریتانیایی او اعلام کردند بهتر است کشتی ها به اسکورت های امنیتی مسلح مجهز شوند چرا که نیروهای ائتلاف برای محافظت ۲۴ ساعته از همه کشتی های تجاری منطقه منابع کافی در اختیار ندارند و حضور کشتی های دولت های مختلف در منطقه مفید خواهد بود.
اما خدمات این شرکت های خصوصی در واقع محافظت مستقیم برای خدمه کشتی ها در این آب های خطرناک فراهم می کند.
پوتنگال موکوندان، مدیر سازمان دریانوردی بین المللی در لندن، می گوید: « حضور گاردهای مسلح در کشتی های تجاری پیامدهای حقوقی و قانونی جدی را در بر خواهد داشت. بسیاری از کشورها معمولا اجازه حضور گاردهای مسلح در کشتی های خود را صادر نخواهند کرد و در ضمن ممکن است برخی از این کشتی ها از سواحل دریایی کشورهایی عبور کنند که قوانین آن حضور نیروهای مسلح در کشتی های درحال تردد را غیرقانونی قلمداد کنند. »
شرکت های خصوصی امنیتی ادعا می کنند تدابیر امنیتی را برای نیروهای دریایی خارجی فراهم می کنند که خود قادر به رویارویی با چنین معضلی نیستند.
اخیرا مقامات دانمارک ۱۰ دزد دریایی مظنون را دستگیر کردند اما به دلیل پیچیدگی های قانونی و ابهام پیرامون نحوه بازداشت، آنها را در خاک سومالی آزاد کردند.
پیتر هینچلیفه، رییس نیروی دریایی صنعت کشتی رانی بین المللی می گوید علیرغم اینکه نیروهای دریایی خارجی با محدودیت هایی روبرو هستند اما نباید گاردهای مسلح را استخدام کنند.
وی می گوید بسیاری از مقامات صنعت کشتیرانی بر این نظرند که حضور کشتی های جنگی بیشتر، اعمال مقررات حقوقی و تصویب قوانین سخت گیرانه تر کشتی ها را از حمله دزدان دریایی مصون تر خواهد کرد.