يکشنبه ۸ می، شصتمين سالگرد روزی است که متفقين تسليم شدن آلمان را در جنگ جهانی دوم پذيرفتند.
بسياری از مورخين آن رويداد را نشانگر آغاز عصر جديد می دانند، و در بسياری جهات هنوز در سايه وقايع جنگ زندگی می کند.
شصت سال از پايان جنگ جهانی دوم در اروپا می گذرد . با اين حال، هنوز جای زخم های آن جنگ بر تن جهان ديده می شود.
ژوزف مک کارتين، استاد تاريخ در دانشگاه جرج تاون در واشنگتن دی. سی. می گويد " احتمال نمی رود جهان بار ديگر نبردی مانند جنگ جهانی دوم را ، که شش سال طول کشيد و اکثر کشورها را در بر گرفت، شاهد باشد.
" رونالد اسپکتر، استاد تاريخ در دانشگاه جرج واشنگتن اضافه می کند: " آن جنگ از نظر شمار مردمی که در آن درگير بودند و ميزان پول و ثروتی که خرج شد، بزرگترين در نوع خود بود." او ياد آور می شود
پروفسور اسپکتر، دشواری ها و تنگناهای اقتصادی در جهان را يک عامل عمده آن فاجعه عظيم می داند و اضافه می کند : " رکود بزرگ در آغاز دهه ۱۹۳۰ به احزاب افراطی فرصت داد به قدرت برسند." و افراطيون در حمله به کشورهای ديگر درنگ نکردند. جنبش فاشيست به رهبری آدولف هيتلر در آلمان و امپرياليسيتهای ژاپنی ، سرزمين های زيادی را فتح کردند. اين تجاوز سر انجام، زمانی که ژاپن در سال ۱۹۴۱به " پرل هاربر" در آمريکا حمله کرد، ايالات متحده را وارد جنگ کرد.
در جنگ سلاح های پيشرفته با قدرت ويرانگری هرچه بيشتر به کار گرفته شدند. نيروهای متفقين به بمباران های گسترده، از جمله استفاده از بمب های آتشزا، که شمار زيادی از مردم را به خاک و خون کشيد ، متوسل شدند.
اما فقط ابزار کشتن در جنگ جهانی دوم نبود که تاريخی شد، کارهائی که در جريان آن صورت گرفت نيز چنين حالتی پيدا کرد – آلمانی ها منظمأ شش ميليون يهودی اروپائی را در آنچه به " هالوکاست" معروف شد، کشتند. پروفسور مک کارتين می گويد : " از نظر نسل کشی، هالو کاست هنوز ناهنجارترين و مهيب ترين حادثه در کشتار انسان های بی گناه تلقی می شود."
در پايان جنگ، آمريکا نخستين بمب اتمی را بر سر دو شهر ژاپنی فرو ريخت، کاری که گمان می رود جنگ را کوتاه کرد و جان سربازان آمريکائی را نجات داد. و نيز رويدادی با ابعادی چنان دهشتناک بود که گفته می شود از جنگ های آينده جلوگيری کرده است.
پروفسور مک کارتين بر اين عقيده است که : " آن بمب نمايشگر نابودی انبوهی بود که می تواند در آينده در سطحی که در تصور انسان نمی گنجد ببار آيد و تا حدودی ممکن است به نيم قرن صلح، دست کم ميان ابرقدرت ها منجر شده باشد."
پس از جنگ، آمريکا طرح مارشال را برای تأمين هزينه بازسازی اروپا پيشنهاد کرد. در تاريخ سابقه نداشت که فاتحان چنين شتابان به کمک کشورهای مغلوب بروند و مردم آنها را به عنوان دوستان خود قبول کنند.
جنگ جهانی دوم، دنيائی را که ما امروز در آن زندگی ميکنيم شکل داد. برای مثال می توان به چشم انداز سياسی خاورميانه، با ايجاد اسرائيل اشاره کرد. ژوزف مک کارتين می گويد : " در پايان هالوکاست و کشتار يهوديان بود که جامعه جهانی به اهميت تأسيس کشوری برای قوم يهود پی برد.
" آقای اسپکتر می گويد : " البته، تقسيم کره، که جهان را با جنگ اتمی تهديد می کند، در پی جنگ جهانی دوم صورت گرفت. بنابراين، بسياری از ميراث های آن جنگ هنوز زنده است." يک ميراث مرده است: امپراتوری شوروی. فاتحان متفق سرانجام قادر شدند جهان جديدی را که در آن دولت های دمکراتيک گسترش يافته اند، شکل دهند.
پروفسور مک کارتين می گويد : " برای مثال، جنگ بر عقيده امپرياليسم و امپراتوری نقطه پايان گذاشت. جنگ جهانی دوم لحظه ای به وجود آورد که در آن می توان شکل گرفتن جهانی را که ما اکنون ساکن آن هستيم، مشاهده کرد."