با جان باختن مهسا امینی، زن جوانی که ساعاتی پس از بازداشت توسط فرماندهی انتظامی در وضعیتی به شدت بحرانی به بیمارستان منتقل شد و پس از چند روز کما روز جمعه درگذشت، تجمع شماری از مردم در مقابل بیمارستان کسری در تهران با خشونت نیروهای حکومتی مواجه شد.
در تازهترین واکنش، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در واکنش به این جنایت گفت: «از جان باختن مهسا امینی که طبق گزارشها هنگام بازداشت از سوی پلیس اخلاق مورد ضرب و شتم قرار گرفته بسیار نگران هستیم. ما به تلاشهای خود برای پاسخگو کردن مقامهای ایران برای این موارد نقض حقوق بشر ادامه خواهیم داد.»
فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران نیز روز جمعه با انتشار توییتی به مرگ زن جوانی که ساعاتی پس از بازداشت توسط فرماندهی انتظامی در وضعیتی به شدت بحرانی به بیمارستان منتقل شد و پس از چند روز کما روز جمعه درگذشت، واکنش نشان داد.
رابرت مالی در این توییت که همراه با هشتگ #مهسا_امینی منتشر شد، ضمن ابراز همدردی با خانواده این زن جوان، مرگ او در پی جراحات وارده در بازداشت را «هولناک» خواند.
در توییت رابرت مالی آمده است: «ایران باید به خشونت علیه زنان به دلیل استفاده از حقوق اساسیشان پایان دهد. کسانی که مسئول مرگ او هستند باید پاسخگو شوند.»
سازمان دیدهبان حقوق بشر نیز مرگ مهسا امینی را ظالمانه توصیف کرد.
در بیانیه این سازمان آمده است: «مهسا امینی به دلیل پوشش نامناسب توسط پلیس اخلاق ایران دستگیر و سپس جان خودش را از دست داده است. حاکمان ایران باید حجاب اجباری را لغو قوانین دیگری را هم که زنان ایران را از حقوقشان سلب کرده است را حذف و یا اصلاح کنند.
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، روز جمعه در پاسخ به پرسشی درباره مهسا امینی، با اشاره به اجبار حجاب توسط جمهوری اسلامی بر زنان ایران و موارد اسیدپاشی به خاطر رعایت نکردن آن، از شورای حقوق بشر خواست قطعنامهای را در محکوم کردن اجبار حجاب برای زنان در ایران تصویب کند.
آقای رحمان که در یک رویداد مجازی در حاشیه پنجاهویکمین اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد با عنوان «چالشهای مرتبط با حقوق سلامت در ایران» سخن میگفت، مسیری که مقامات ایران در پیش گرفتهاند را «شرمآور» دانست و توصیه کرد که «شورای حقوق بشر قطعنامهای را» در مخالفت با حجاب اجباری به تصویب برساند.
جاوید رحمان با ابراز «تأسف عمیق» از اتفاقی که برای مهسا امینی افتاده است، تأکید کرد: «متاسفانه نگرانی درباره موارد نقض حقوق بشری که امروز در جمهوری اسلامی ایران دارد اتفاق میافتد، گستردهتر است.»
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، با بیان این که از زمان به عهده گرفتن این مسئولیت بارها با مقامات جمهوری اسلامی تماس گرفته و تلاش کرده «بهترین تعامل» را با آنها داشته باشد، اضافه کرد: «بارها تأکید کردم باید به من اجازه داده شود که به این کشور بروم. برای این که برای ما بسیار مهم است که بتوانیم نگاه دست اول به وضعیت داشته باشیم.»
او همچنین بر افزایش «موارد نقض حقوق بشر بسیار جدی» از جمله «افزایش موارد نقض حق حیات و اعدامها بهویژه کودکمجرمها و اقلیتهای قومی و مذهبی» از زمان روی کار آمدن ابراهیم رئیسی تأکید کرد.
آقای رحمان با اشاره به گزارش پیشین خود، تأکید کرد که «ایران کشوری است که شمار اعدام زنان در آن بسیار زیاد است» و گفت: «مسئله حقوق زنان و دختران و مسئله حجاب اجباری واقعا آزاردهنده است.»
به گفته او، زنان ایران «حاضر نیستند حجاب را بخشی از فرهنگ و ارزشهایشان تلقی کنند» و «حق بیان خویشتن» از جمله موارد «سلامت جسمی و روانی است» که باید «حق استقلال آن به زنان داده شود تا بتوانند خودشان را بیان بکنند.» حق بیان خویشتن داده بشود. اما برای رعایت نکردن حجاب اجباری «در حقوق جزایی ایران زندان و جریمه در نظر گرفته شده» و شماری از زنان «زندانی شدهاند.»
جاوید رحمان تأکید کرد: «من اینها را ثبت و مستند کردم که فقط مسئله گشت ارشاد نبوده، بلکه مردم را تشویق کردهاند که بروند و حقوق زنان را نقض بکنند. اسید پاشیدهاند روی زنان فقط به خاطر این که پوشش آنها مناسب تعریفهای ارزشهای اخلاقی نبوده است.»
همزمان شاهزاده رضا پهلوی و بسیاری از افراد و نهادهای شناخته شده دیگر به این واقعه واکنش نشان دادند.
شاهزاده رضا پهلوی در پستی اینستاگرامی نوشت: «اینبار زن جوانی بهنام مهسا امینی، که او را چون دخترم میبینم، قربانی رژیم زنستیز جمهوری اسلامی شده است.»
او با تأکید بر این که «دشمنی این رژیم با زنان بر کسی پوشیده نیست»، اضافه کرد: «از تمامی هموطنانم، زن و مرد، میخواهم به هر شکلی که میتوانند در مقابل این توحش بایستند و پشتیبان زنان آزادیخواه ایران باشند.
شماری از چهرههای هنری و ورزشی ایران در داخل و خارج از کشور نسبت به جان باختن مهسا امینی در بازداشت فرماندهی انتظامی واکنش نشان دادند.
این هنرمندان با تأکید بر نقض حقوق بشر و کرامت انسانی توسط جمهوری اسلامی، این زن جوان را «قلب خونین و تپنده ایران» توصیف کردند.
گلشیفته فراهانی، بازیگر بینالمللی سرشناس، روز جمعه ۲۵ شهریور با انتشار تصاویری از برخورد خشونتبار مقامات امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی با زنان در ایران، نوشت که «گویی کشور مشکل دیگری ندارد. در حالی که در غرب زنان مسلمان اصرار به پوشیدن حجاب دارند، این همان چیزی است که در ایران برای عدم تمایل به پوشیدن آن اتفاق میافتد. (زنان) نمیخواهند به بهشت آنها بروند.»
علی دایی، ستاره فوتبال و ملیپوش پیشین تیم ملی ایران نیز نوشت: «چه به روزگار این سرزمین آوردید؟ دخترم میپرسد چه اتفاقی افتاده؟ چه پاسخی دارم؟ »
ابراهیم حامدی، خواننده سرشناس ایرانی تبار مشهور به «ابی»، نیز با بازنشر ترانه «طلوع کن»، تأکید کرد که «مردم ایران طلوع خواهند کرد و بر این ستاره مردگی پیروز خواهند شد. ایران این ستارهکشان را در هم خواهد شکست. مهسا قلب خونین و تپنده ایران است.»
علی کریمی، فوتبالیست سرشناس ایرانی نیز با انتشار طرحی از چهره مهسا امینی نوشت: «بىكَس وطن!»
اصغر فرهادی، فیلمساز شناختهشده، در یادداشتی خطاب به مهسا امینی عنوان کرد: «از دیروز که خبر تو را خواندهام بیقرارم. بیزارم، این بار از خودم.»
او با بیان این که «ما خودمان را به خواب زدهایم در برابر این ظلم بیپایان»، تأکید کرد: «ما شریک این جنایتیم.»
آناهیتا همتی، بازیگر سینما و تلویزیون نیز با استفاده از هشتگهایی از جمله «نه به خشونت علیه زنان» و «کرامت انسانی» به جان باختن مهسا امینی واکنش نشان داد.
شبنم مقدمی، بازیگر سینما، نیز نوشت: «خطا هم اگر کرده بود، این بود جزایش؟ ... این کجا رسم مسلمانی است؟ ... با ما برای بیداری ِوجدان خفته آنها که با تو چنین کردند، دعا کن.»
شبنم فرشادجو بازیگر سینما و تلویزیون ایران با انتشار ویدیویی در صفحه اینستاگرام خود ضمن ابراز انزجار از رفتار ماموران حکومت جمهوری اسلامی ، کشف حجاب کرد و خطاب به سران جمهوری اسلامی گفت:از اعمال و رفتار شما بیزارم.
کیمیا علیزاده تکواندوکار ایرانی پناهنده به هلند هم در واکنش به جان باختن مهسا امینی بر اثر ضربات گشت ارشاد نوشت: «او یکی از ما بود، یکی از دختران ایران.»
او در ادامه خطاب به شرکتکنندگان در مراسم راهپیمایی اربعین نوشت: «هنوز به کربلا میروید؟ گریه هم میکنید؟ برای لبای تشنه و دستان قطعشده»
رضا عطاران، بازیگر و کارگردان ایرانی نیز در واکنش به جان باختن مهسا امینی بر اثر ضرب و شتم ماموران گشت ارشاد با انتشار تصویری از این زن جوان در صفحه اینستاگرامش نوشت: «ما مدتهاست که مردهایم.»
پرستو صالحی بازیگر تلویزیون ایران هم که مدتی است به ترکیه مهاجرت کرده ، قتل مهسا امینی را امضای سند مرگ جمهوری اسلامی دانست و ابراز امیدواری کرد که روزی در میدان شهیاد، رفتن این حکومت را همراه با مردم به ستوه آمده، جشن بگیرد.
مهرانگیز کار درباره جان باختن مهسا امینی تحت بازداشت فرماندهی انتظامی، به بخش فارسی صدای آمریکا گفت: «این اولین بار نیست و حتما تا این نظام سیاسی هست، آخرین بار هم نخواهد بود.»
به گفته خانم کار، بازداشت مهسا امینی «از منظر قوانین خودشان هم کاملا غیرقانونی بوده و اقدامی بوده برای شروع قتل.»
این حقوقدان تأکید کرد: «اگر بخواهیم دقیق و درست قوانین را نگاه کنیم، بردن آن دختر از کنار برادرش هیچگونه موضوعیت قانونی نداشته و در قوانین چیزی به عنوان این که داریم میبریمت تا توجیهت کنیم یا آموزش به تو بدهیم وجود ندارد.»
همچنین سازمان عفو بینالملل تحقیقات کیفری در پرونده مرگ مهسا امینی را خواستار شد و اعلام کرد: «شرایط منجر به مرگ مشکوک در حین بازداشت مهسا امینی ۲۲ ساله، که شامل گزارشهایی مبنی بر شکنجه و سایر بدرفتاریها بوده است، باید مورد تحقیقات کیفری قرار گیرد.»
این نهاد بینالمللی حقوق بشری روز جمعه اعلام کرد که «همه ماموران و مقامات مسئول در این پرونده باید در برابر عدالت قرار گیرند.»
مهسا امینی که روز چهارشنبه توسط گشت ارشاد با ضربوجرح بازداشت شدهبود، دوساعت بعد بر اثر شدت جراحات وارده به کما رفت و بعد از سه روز جان باخت.
در پی مرگ او مردم معترض در تهران و دیگر شهرهای ایران به خیابانها آمده و شعارهای ضد حکومتی دادند.
منابع خبری اعلام کردند خانواده مهسا امینی برای خاکسپاری فوری او تحت فشار شدید نیروهای امنیتی هستند. پیکر این دختر جوان قرار است در زادگاهش سقز به خاک سپرده شود.