در دورانی که مردم بریتانیا نام ایران را با خبرهایی چون آزارهای حکومت آن کشور علیه نازنین زاغری–رتکلیف، شهروند ایرانیتبار بریتانیا میشنوند، نمایشگاهی در موزه مشهور «ویکتوریا و آلبرت» تلاش کرده است ایران را به عنوان یکی از مراکز مهم هنری و فرهنگی دنیا به مردم معرفی کند.
نمایشگاه «ایران حماسی» که از آثار باستانی تا آثار معاصر را در برمیگیرد از ده بخش مختلف تشکیل شده است.
«امپراتوری پارسی» با تمرکز بر دوره هخامنشی، «تغییر مذهب» و تأثیر اسلام در فرهنگ ایران، و «تعالی ادبی» با تمرکز بر شعر فارسی از جمله قسمتهای جذاب این نمایشگاه به ویژه برای مخاطب غیرایرانی است.
تیم استنلی، یکی از طراحان این نمایشگاه در گفتگو با بخش فارسی صدای آمریکا، جالبترین شیء این نمایشگاه را استوانه کوروش دانست.
آقای استنلی گفت: «[استوانه کوروش] یکی از چندین سفالینه با نوشتههایی به خط میخی است که از کاوش مکانهایی در عراق به دست آمده است. اما داستانی که روایت میکند چنان جذاب است که از زمان کشف آن در بقایای بابل باستان در سال ۱۸۷۹ تاکنون همچنان مشهور بوده است.»
آقای استنلی در تشریح متن روی این استوانه میگود: «کوروش خود را برگزیده مردوک، خدای بابل، معرفی میکند و میگوید که چگونه پرستش خدایان کهن را بازگرداند و مردم را از بندگی آزاد کرد. این، شاید اشارهای به اقدام کوروش در آزاد کردن یهودیان از اسارت در بابل باشد، زمانی که به آنها اجازه بازگشت به یهودا [پادشاهی باستانی واقع در اسرائیل امروزی] داده شد اما در هر صورت، این متن تأثیرگذار با روایتهای عبری این رویدادها تطابق دارد و بر تاریخی بودن داستان کتاب مقدس صحه میگذارد.
اقای استنلی میگوید که در دوران سلسله پهلوی (۱۳۰۴–۱۳۵۷) متن روی استوانه کوروش «به عنوان اولین اعلامیه حقوق بشر در تاریخ» معرفی شد.
نمایشگاه «ایران حماسی» در شرایطی سازماندهی شد که تحریمهای اعمال شده از سوی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، علیه ایران، خروج آثار تاریخی و هنری از ایران را غیرممکن کرد. پس از آن نیز شیوع ویروس کرونا، جهان را فرا گرفت.
تیم استنلی با اشاره به چالشهای زیادی که بر سر راه گردآوری این مجموعه درخشان بود، گفت: «ما درمورد احتمال دریافت اشیاء به صورت قرضی برای برپایی نمایشگاه ایران حماسی مذاکراتی را با موزه ملی ایران انجام داده بودیم. به دنبال رویدادهای سال ۲۰۲۰، نتوانستیم از لحاظ لجستیکی، امکان وام گرفتن اشیاء از ایران فراهم نشد. ما همچنان روابط خوبی با موزه ملی ایران داریم و از آنها سپاسگزار هستیم که به ما اجازه دادند تصاویر اشیاء منتخب را از مجموعه آنها در کاتالوگ ایران حماسی بازتولید کنیم.»
به گفته آقای استنلی، نمایشگاه «ایران حماسی»، اولین نمایشگاه در بریتانیا در ۹۰ سال گذشته است که ۵ هزار سال هنر، طراحی، و فرهنگ ایرانی را به نمایش گذاشته است و فرصتی طلایی است برای دیدن اشیاء وام گرفته شده از ۳۰ مجموعه ملی و بینالمللی در کنار آثاری کمتر دیده شده از مجموعه موزه «ویکتوریا و آلبرت» قرار گرفتهاند.
تیم استنلی هدف از برگزاری این نمایشگاه را ارائه چشم اندازی از کشور ایران توصیف کرد؛ کشوری که به گفته او «اغلب از دریچه دیگری دیده می شود و بسیاری، در مورد هنر شگفتانگیر آن کمتر میدانند.»
نمایشگاه «ایران حماسی» تا دوازدهم سپتامبر ۲۰۲۱ ادامه خواهد داشت.