در یمن، روند کند و گاه خشن، انتقال قدرت دولت جریان دارد و اگر به آرامی پیش برود، زنان کشور می توانند یکی از بزرگترین بهره گیران باشند.
سال پیش ، زمانی که اعتراض ها صنعا را تکان داد، ده ها هزار زن در میان تظاهر کنندگان حضوری چشمگیر داشتند، و بسیاری نقش های رهبری ایفا می کردند.
علی عبداله صالح رییس جمهوری وقت، با توسل به حساسیت های مذهبی پاسخ داد، و زنان را به رفتار " غیر اسلامی" متهم کرد.
صالح دیگر در صحنه حضور ندارد. او ناچار شد قدرت را در فوریه گذشته به عبدالربو منصور هادی معاون رییس جمهوری واگذار کند. اما زنان یمن هنوز تظاهرات می کنند، هنوز بر حقوق خود تاکید می گذارند و می گویند هدف آنها کاملا با اسلام تطبیق می کند.
در خط مقدم این جبهه توکل کارمان دیده می شود، روزنامه نگار، سیاستمدار و فعال حقوق زنان که بسیاری از تظاهرات ضد دولتی سال پیش را هدایت کرد و به نخستین زن عرب که جایزه صلح نوبل را دریافت کرده است تبدیل شد.
کارمان در مصاحبه ای تلفنی گفت " اسلام، همانند مذاهب دیگر، با حقوق زنان، دمکراسی، یا هیچ اصل حقوق بشر یا ارزش ها مانند برابری، عدالت و کرامت مغایرتی ندارد. این ها ارزش های ادیان الهی هستند."
پیشبرد چنین باورهایی در یمن، با یک جامعه فقیر و بسیار سنتی که در آن فقط نیمی از زنان با سواد هستند، دشوار است.
علیرغم مشکلات، زنان یمن پیش می روند، و از بسیاری از تکنیک های رسانه ای اجتماعی برای تاکید بر هدف خود استفاده می کنند. یکی از آنها یک فعال و وبلاگ نویس است که خود را " نون عربیا" می نامد. از نام واقعی اش استفاده نمی کند زیرا هنوز از تللافی جویی می ترسد.
او گفت " در اسلام مقوله ای وجود ندارد که بگوید زنان نمی توانند کار کنند یا به ایفای نقشی مهم ورای دیوارهای خانه خود بپردازند. بنیادگرایان همیشه از اسلام به عنوان ابزاری برای سرکوب زنان استفاده می کنند.
به گفته نون عربیا، موانع اصلی پیشرفت زنان در یمن عادت های اجتماعی و قوانین قبیله ای است ، نه مذهب. او گفت زنانی که در تظاهرات راه پیمایی می کنند " گامی عظیم در شکستن مرزهای ممنوعه بر می دارند. تابوها را فرو می ریزند."
و در میان فعالان یمنی، کارمان یک استثنا است ، با جایزه صلح نوبل و نقشی برجسته در قیام ، دیگران را رهبری خواهد کرد.
او گفت " زنان باید در تمام سطوح دولت انتقالی و ساختارهای آینده حضور داشته باشند. و این چیزی است که ما برای آن می جنگیم. فقط برای حقوق زنان به عنوان زن ، مبازره نمی کنیم، آنها را شهروندان می دانیم."
اما ایزابل کلمن، کارشناس خاورمیانه در شورای مناسبات خارجی در نیویورک و واشنگتن، توصیه می کند وقتی مساله انتظارات از یمن پیش می آید باید محتاط بود.
او گفت " این یک جامعه بسیار سنتی است" و می افزاید زنان یمن ممکن است ناچار شوند پیش از امکان پذیر شدن تغییر واقعی " انقلاب فرهنگی کاملی " را تجربه کنند.
ایستادگی سنتی یمن در برابر تغییر، شاید، در میدان تغییر صنعا – مرکز نمادین قیام از سال گذشته - بیشتر از همه جا نمایان باشد.
وقتی قیام علیه علی عبداله صالح بطور جدی آغاز شد و میدان تغییر به نقطه تجمع مخالفان تبدیل شد، زنان در پیشاپیش تظاهرات قرار گرفتند. در حالی که قیام قدرت می گرفت، آنها دوش به دوش مردان حرکت می کردند و حتی در چادرهایی که در میدان برپا شده بود می خوابیدند.
سنت گرایان به هراس افتادند و در این هنگام بود که صالح فرمانی صادر کرد که در آن گفته می شد زنان " غیر اسلامی" رفتار می کنند.
این روزها، دیگر گروه های اپوزیسیون رهبری را در میدان تغییر به دست گرفته اند، و برای جداساختن مردان از زنان تظاهر کننده حصارهای چوبی بلند نصب کردند.
رحما هوگاریا، رییس گروه مخالف زنان رسانه ای یمن گفت " جدایی جنسیتی سنتی، خود را در میان گروه های اسلامی که حصاری بر گرد خود کشیدند، بار دیگر نهادینه ساخته است."
او گفت بسیاری از تظاهر کنندگان زن به این نتیجه رسیدند که گروه های سیاسی که برای قدرت رقابت می کنند از آنها سوء استفاده می کنند و تصمیم گرفتند از میدان خارج شوند و از تظاهرات عمومی دست بکشند.
آنچه پیکار برای حقوق سیاسی در یمن را پیچیده می کند خشونت جاری در کشور است. زدوخوردهای قبیله ای بی وقفه در شمال ادامه دارد و ارتش با ستیزه گران مرتبط با القاعده در جنوب می جنگد. درروزهای اخیر، جناح های طرفدار صالح در ارتش حتی سعی کرده اند بر وزارت دفاع در صنعا مسلط شوند.
اما کلمن، کارشناس شورای مناسبات خارجی گفت علیرغم خشونت و آشوب سیاسی ، زنان یمن درخواست های خود را برای حقوق برابر به مساله ای مهم در توسعه سیاسی کشور تبدیل کرده اند. نسل تحصیلکرده تری اززنان در یمن و در کشورهای همسایه سر بر می دارد، و درخواست برای برابری ،بیشتر خواهد شد.
و سوزان مرخان، مدیر مشارکت سیاسی زنان در موسسه ملی دمکراتیک در واشنگتن گفت یمن " در جهت درست حرکت می کند."
او گفت زنان یمن آنچه را به منزله " یک مکتب اندیشه وران" است تاسیس کرده اند، متون اسلامی را مطالعه می کنند و راه هایی برای همزیستی برابری جنسیتی با شرع پیدا می کنند – که برای پیشرفت بیشتر لازم است.
سال پیش ، زمانی که اعتراض ها صنعا را تکان داد، ده ها هزار زن در میان تظاهر کنندگان حضوری چشمگیر داشتند، و بسیاری نقش های رهبری ایفا می کردند.
علی عبداله صالح رییس جمهوری وقت، با توسل به حساسیت های مذهبی پاسخ داد، و زنان را به رفتار " غیر اسلامی" متهم کرد.
صالح دیگر در صحنه حضور ندارد. او ناچار شد قدرت را در فوریه گذشته به عبدالربو منصور هادی معاون رییس جمهوری واگذار کند. اما زنان یمن هنوز تظاهرات می کنند، هنوز بر حقوق خود تاکید می گذارند و می گویند هدف آنها کاملا با اسلام تطبیق می کند.
در خط مقدم این جبهه توکل کارمان دیده می شود، روزنامه نگار، سیاستمدار و فعال حقوق زنان که بسیاری از تظاهرات ضد دولتی سال پیش را هدایت کرد و به نخستین زن عرب که جایزه صلح نوبل را دریافت کرده است تبدیل شد.
کارمان در مصاحبه ای تلفنی گفت " اسلام، همانند مذاهب دیگر، با حقوق زنان، دمکراسی، یا هیچ اصل حقوق بشر یا ارزش ها مانند برابری، عدالت و کرامت مغایرتی ندارد. این ها ارزش های ادیان الهی هستند."
پیشبرد چنین باورهایی در یمن، با یک جامعه فقیر و بسیار سنتی که در آن فقط نیمی از زنان با سواد هستند، دشوار است.
علیرغم مشکلات، زنان یمن پیش می روند، و از بسیاری از تکنیک های رسانه ای اجتماعی برای تاکید بر هدف خود استفاده می کنند. یکی از آنها یک فعال و وبلاگ نویس است که خود را " نون عربیا" می نامد. از نام واقعی اش استفاده نمی کند زیرا هنوز از تللافی جویی می ترسد.
او گفت " در اسلام مقوله ای وجود ندارد که بگوید زنان نمی توانند کار کنند یا به ایفای نقشی مهم ورای دیوارهای خانه خود بپردازند. بنیادگرایان همیشه از اسلام به عنوان ابزاری برای سرکوب زنان استفاده می کنند.
به گفته نون عربیا، موانع اصلی پیشرفت زنان در یمن عادت های اجتماعی و قوانین قبیله ای است ، نه مذهب. او گفت زنانی که در تظاهرات راه پیمایی می کنند " گامی عظیم در شکستن مرزهای ممنوعه بر می دارند. تابوها را فرو می ریزند."
و در میان فعالان یمنی، کارمان یک استثنا است ، با جایزه صلح نوبل و نقشی برجسته در قیام ، دیگران را رهبری خواهد کرد.
او گفت " زنان باید در تمام سطوح دولت انتقالی و ساختارهای آینده حضور داشته باشند. و این چیزی است که ما برای آن می جنگیم. فقط برای حقوق زنان به عنوان زن ، مبازره نمی کنیم، آنها را شهروندان می دانیم."
اما ایزابل کلمن، کارشناس خاورمیانه در شورای مناسبات خارجی در نیویورک و واشنگتن، توصیه می کند وقتی مساله انتظارات از یمن پیش می آید باید محتاط بود.
او گفت " این یک جامعه بسیار سنتی است" و می افزاید زنان یمن ممکن است ناچار شوند پیش از امکان پذیر شدن تغییر واقعی " انقلاب فرهنگی کاملی " را تجربه کنند.
ایستادگی سنتی یمن در برابر تغییر، شاید، در میدان تغییر صنعا – مرکز نمادین قیام از سال گذشته - بیشتر از همه جا نمایان باشد.
وقتی قیام علیه علی عبداله صالح بطور جدی آغاز شد و میدان تغییر به نقطه تجمع مخالفان تبدیل شد، زنان در پیشاپیش تظاهرات قرار گرفتند. در حالی که قیام قدرت می گرفت، آنها دوش به دوش مردان حرکت می کردند و حتی در چادرهایی که در میدان برپا شده بود می خوابیدند.
سنت گرایان به هراس افتادند و در این هنگام بود که صالح فرمانی صادر کرد که در آن گفته می شد زنان " غیر اسلامی" رفتار می کنند.
این روزها، دیگر گروه های اپوزیسیون رهبری را در میدان تغییر به دست گرفته اند، و برای جداساختن مردان از زنان تظاهر کننده حصارهای چوبی بلند نصب کردند.
رحما هوگاریا، رییس گروه مخالف زنان رسانه ای یمن گفت " جدایی جنسیتی سنتی، خود را در میان گروه های اسلامی که حصاری بر گرد خود کشیدند، بار دیگر نهادینه ساخته است."
او گفت بسیاری از تظاهر کنندگان زن به این نتیجه رسیدند که گروه های سیاسی که برای قدرت رقابت می کنند از آنها سوء استفاده می کنند و تصمیم گرفتند از میدان خارج شوند و از تظاهرات عمومی دست بکشند.
آنچه پیکار برای حقوق سیاسی در یمن را پیچیده می کند خشونت جاری در کشور است. زدوخوردهای قبیله ای بی وقفه در شمال ادامه دارد و ارتش با ستیزه گران مرتبط با القاعده در جنوب می جنگد. درروزهای اخیر، جناح های طرفدار صالح در ارتش حتی سعی کرده اند بر وزارت دفاع در صنعا مسلط شوند.
اما کلمن، کارشناس شورای مناسبات خارجی گفت علیرغم خشونت و آشوب سیاسی ، زنان یمن درخواست های خود را برای حقوق برابر به مساله ای مهم در توسعه سیاسی کشور تبدیل کرده اند. نسل تحصیلکرده تری اززنان در یمن و در کشورهای همسایه سر بر می دارد، و درخواست برای برابری ،بیشتر خواهد شد.
و سوزان مرخان، مدیر مشارکت سیاسی زنان در موسسه ملی دمکراتیک در واشنگتن گفت یمن " در جهت درست حرکت می کند."
او گفت زنان یمن آنچه را به منزله " یک مکتب اندیشه وران" است تاسیس کرده اند، متون اسلامی را مطالعه می کنند و راه هایی برای همزیستی برابری جنسیتی با شرع پیدا می کنند – که برای پیشرفت بیشتر لازم است.