وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا، کاهش ۹۸ درصدی ذخایر اورانیوم و توقف دو سوم سانتریفیوژها را از تعهدات ایران در اجرای توافق هسته‌ای عنوان کرد.
معاون وزیر خارجه آمریکا که در مذاکرات ۲۲ ماهه هسته‌ای با ایران حضور داشت، روز چهارشنبه ۵ اوت، ۱۴ مرداد در نشستی در کمیته امور بانکی سنای آمریکا تعهدات ایران به آژانس برای تایید برنامه صلح آمیز هسته‌ای و لغو تحریم‌ها را بر شمرد. خانم شرمن به حاضران در این جلسه گفت: «ایران باید پیش از لغو تحریم‌ها، دو سوم سانتریفیوژهای خود را متوقف کند، ذخیره اورانیوم خود را از ۱۲ هزار کیلو به ۳۰۰ کیلو برساند، رآکتور اراک را با بتن‌ریزی در بخش‌هایی از تاسیسات، غیرقابل استفاده کند، راستی آزمایی ۲۴ ساعته را از طریق دسترسی و چک کردن دوربین‌ها در تمام مراکز هسته‌ای به اجرا بگذارد تا تمام اطلاعات به طور زنده به دست کارشناسان برسد. همه سانتریفیوژها چک می‌شوند، آژانس تا ۲۰-۲۵ سال می‌تواند تمام مراکز را چک کند و ایران در این شرایط نمی‌تواند حتی یک ذره را بدون اطلاع غنی‌سازی کند، باید درباره ابعاد احتمالا نظامی برنامه هسته‌ای خود که ما میدانیم تا سال ۲۰۰۳ وجود داشته تا ۱۵ اکتبر به آژانس اطلاع دهد.»
او نظارت بر برنامه هسته ای ایران را شدیدترین نظارتها عنوان کرد.
خانم شرمن در پاسخ به سناتورهای حاضر در جلسه که درباره محتوای سند نقشه راه بین ایران و آژانس پرسیدند گفت که او مدارک این سند را دیده است اما به سند نهایی به امضا رسیده بین دو طرف دسترسی نداشته است چرا که این سند یک سند محرمانه است و آژانس مطابق اصول خود اسناد محرمانه و توافقات با کشورها را به اشتراک نمی‌گذارد. آژانس یک نهاد مستقل است و خانم شرمن گفت که دولت ایالات متحده به عملکرد این نهاد اعتماد دارد.
با این حال معاون وزارت خارجه آمریکا اضافه کرد که او به مقامات آژانس یادآور شده است که طبق قانون اساسی ایالات متحده او موظف است درباره محتوای این سند به کنگره آمریکا گزارش دهد و اگر کنگره در این باره توضیح بخواهد آن را در یک جلسه محرمانه ارائه خواهد داد.
به گفته خانم شرمن، او توضیحات در مورد نقشه راه ایران و آژانس برای راستی آزمایی و دسترسی‌ها را در جلسه محرمانه عصر روز چهارشنبه ارائه خواهد داد.
دسترسی به مراکز نظامی
مذاکره کننده ارشد آمریکایی در گفت و گوهای هسته‌ای درباره نحوه دسترسی بازرسان آژانس به مراکز هسته‌ای نظیر پارچین در این جلسه توضیح داد که هنگامی که آژانس درخواست بازدید از یک مرکز مشکوک مانند پارچین را داشته باشد، ایران باید ظرف چند روز موافقت یا مخالفت خود را اعلام کند و اگر ایران مخالف این بازدید باشد باید دلایل خود را ارائه دهد. در نهایت اگر ایران و آژانس نتوانند این اختلاف نظر را درباره بازدید از آن مرکز نظامی حل کنند، کمیسیونی شامل نمایندگان چند کشور از جمله آمریکا تصمیم می‌گیرد که آیا آژانس باید به آن مرکز دسترسی داشته باشد یا نه.
خانم شرمن توضیح داد که تمام این روند حدود ۲۰ روز طول خواهد کشید و آثار فعالیت‌های هسته‌ای در این مدت از بین نمی‌رود.
چرا یا توافق یا جنگ؟
برخی از سناتورها از دولت آقای اوباما انتقاد کردند که چرا عنوان می‌کند که در صورت رد توافق تنها گزینه جنگ روی میز خواهد بود. وندی شرمن در این باره توضیح داد که اگر توافق هسته‌ای از سوی کنگره رد شود و تحریم‌ها لغو نشود ایران هم به سوی افزایش غنی‌سازی با سرعت بالا خواهد رفت و از آنجا که رئیس جمهوری اوباما گفته است که نخواهد گذاشت ایران به سوی تولید بمب هسته‌ای گام بردارد، ناچار خواهد بود برای توقف برنامه هسته‌ای ایران به سمت گزینه‌هایی نظیر گزینه نظامی برود.
این مقام وزارت خارجه آمریکا با این حال گفت که بر اساس توافق، نظارت‌های آژانس به صورتی است که اگر ایران غنی‌سازی خود را افزایش دهد پرچم قرمز آژانس بالا خواهد رفت و نشان دهنده تخلف ایران خواهد بود.
مکانیزم‌های تحریم برنامه موشکی
وندی شرمن در بخش دیگری از سخنان خود در کمیته امور بانکی سنا گفت که آمریکا اگر چه برخی از تحریم‌های علیه برنامه موشکی ایران محدود به دوره ۵ ساله و ۸ ساله شده است اما مکانیزم‌های آمریکا برای اعمال تحریم‌های موشکی به قوت خود باقی است و جامعه جهانی نیز از آن حمایت می‌کند.
او از جمله به دو فرمان اجرایی برای اعمال تحریم علیه افرادی که به برنامه موشکی ایران کمک می‌کنند اشاره کرد و گفت که قطعنامه اخیر شورای امنیت نیز اجازه توسعه موشک‌های بالستیک را نمی‌دهد.
خانم شرمن در نهایت توضیح داد که نگرانی‌های آمریکا درباره نقش ایران در منطقه و تنش آفرینی در خاورمیانه رفع نشده است و این توافق تنها برای اطمینان از دست نیافتن ایران به سلاح هسته‌ای در یک دوره ۱۰ ساله بوده است.
به گفته او ایالات متحده برای رفع نگرانی از اقدامات ایران از مدتی قبل مذاکرات خود را با کشورهای حوزه خلیج فارس آغاز کرده و به تازگی نیز آقای کری آن را ادامه داده است. ضمن اینکه دولت آقای اوباما بیش از هر دولت دیگری به اسرائیل کمک کرده و خواهد کرد.
نشست کمیته امور بانکی سنا با معاون وزیر خارجه آمریکا که با حضور آدام زوبین معاون وزیر خزانه داری برگزار شد، از جمله سلسله نشست‌هایی است که سنا برای بررسی توافق هسته‌ای با ایران برگزار می‌کند.