مقاله ای از جف دایر و آلکساندر بارکر برای فاینشنال تایمز
دیپلمات های اروپایی درگیر در مذاکرات با ایران نگران هستند که طرح کنگره آمریکا، برای محدود کردن روند معافیت درخواست ویزا برای برخی مسافرانی که قصد سفر به آمریکا دارند، ناقض توافق جامع هسته ای با ایران (برجام) باشد.
مجلس نمایندگان آمریکا هفته گذشته طرحی را تصویب کرد که ورود بدون ویزای اتباع بیشتر کشورهای اروپایی به آمریکا در صورت سفر به ایران، سوریه، عراق، و سودان را ممنوع می کند.
بعضی مقام های اروپایی معتقدند این که مدیران شرکت هایی که به ایران سفر کرده اند باید برای ورود به آمریکا درخواست ویزا کنند، خود می تواند ناقض تعهدی باشد که امضا کنندگان توافق هسته ای ایران داده اند.
دولت های اروپایی حتی پیش از طرح این ارتباط بالقوه بین مصوبه کنگره و توافق هسته ای از تغییرات پیشنهادی در روند صدور ویزا، به شدت انتقاد کرده و از احتمال اتخاذ "اقدامات متقابل" خبر داده بودند.
این نگرانی بخشی از ناخشنودی گسترده تر اروپایی ها از برقرار ماندن بخشی از تحریم های آمریکا علیه ایران است که تجارت با این کشور را، حتی پس از اجرای توافق هسته ای در سال آینده میلادی، مشکل کند.
بعضی مقام های اروپایی معتقدند این که مدیران شرکت هایی که به ایران سفر کرده اند باید برای ورود به آمریکا درخواست ویزا کنند، خود می تواند ناقض تعهدی باشد که امضا کنندگان توافق هسته ای ایران داده اند.
حملات تروریستی در پاریس و سان برناردینو در ایالت کالیفرنیا به ترس و به نگرانی آمریکایی ها از ورود بدون بررسی و کنترل طرفداران داعش به کشور دامن زد و از آن پس برنامه معافیت درخواست ویزا بین آمریکا و ۳۸ کشور دیگر به یک مساله سیاسی بزرگ تبدیل شد.
طرح اولیه مصوبه مجلس نمایندگان فقط افرادی را هدف گرفته بود که به عراق و سوریه سفر کرده بودند، اما ایران و سودان بعدا به آن اضافه شدند. مجلس سنا پیشنهاد مشابهی را در دست بررسی دارد که فقط به عراق و سوریه اشاره می کند. کاخ سفید به طور کلی از تغییرات پیشنهادی در ساز و کار صدور ویزا حمایت می کند.
کشورهایی که توافق هسته ای ایران را در تیر ماه امضا کردند - آمریکا، فرانسه، آلمان، بریتانیا، روسیه، چین، و اتحادیه اروپا - پذیرفتند که "هیچ سیاستی را در پیش نگیرند که هدف از آن مشخصا تاثیر گذاشتن بر عادی سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران باشد."
یک مقام ارشد یکی از کشورهای اروپایی درگیر در مذاکرات با ایران می گوید اگر این مصوبه به قانون تبدیل شود، تهران ممکن است شکایتی مشروع داشته باشد. به گفته او "آنها ممکن است بگویند این قانون باعث می شود تجار اروپایی که نمی خواهند ورودشان به آمریکا سخت شود، نسبت به سفر به ایران تمایلی نشان ندهند."
طرح اولیه مصوبه مجلس نمایندگان فقط افرادی را هدف گرفته بود که به عراق و سوریه سفر کرده بودند، اما ایران و سودان بعدا به متن پیش نویس اضافه شدند.
یک مقام دیگر اروپایی می گوید این مصوبه با مجبور کردن ده ها هزار ایرانی دارای تابعیت دوگانه در اروپا به ارائه درخواست ویزا، مشکلات بیشتری پدید می آورد. اما این مقام معتقد است مشاجره بر سر ویزا توافق هسته ای با ایران را از مسیر خود خارج نخواهد کرد، زیرا هر گونه تاثیر آن بر تجارت محدود خواهد بود.
یک مقام رسمی دولت آمریکا گفته است طرح کنگره برای تغییر سازو کار صدور ویزا توافق هسته ای را نقض نمی کند، زیرا هدف از آن تامین امنیت ملی آمریکا است و تمرکز آن بر روابط تجاری با ایران نیست. این مصوبه مانع ورود کسانی به آمریکا نمی شود که پیشتر به ایران سفر کرده اند، بلکه "فقط مقرر می کند" که آنها به "روند عمومی صدور ویزا" مراجعه کنند.
این مقام آمریکایی می گوید "ایالات متحده کاملا به عمل به تعهداتش (تحت توافق هسته ای) پایبند است. سیاست ما این نیست که مانع فعالیت های تجاری قانونی شویم."
عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران، چند روز پیش گفت "این طرح اخیر دارای جنبه های قانونی متفاوتی است، ما در حال بررسی آن هستیم. اگر ناقض برجام باشد، ما در برابر آن موضع خواهیم گرفت."
یک مقام رسمی دولت آمریکا گفته است طرح کنگره برای تغییر سازو کار صدور ویزا توافق هسته ای را نقض نمی کند، زیرا هدف از آن تامین امنیت ملی آمریکا است و تمرکز آن بر روابط تجاری با ایران نیست.
دولت های اروپایی آشکارا از محدودیت های پیشنهادی بر برنامه معافیت از اخذ ویزا انتقاد کرده اند. ۲۸ سفیر اروپایی در آمریکا در مقاله ای در روز دوشنبه در این باره نوشتند که "چنین اقدام فاقد تشخیص صحیح علیه بیش از ۱۳ میلیون شهروند اروپایی که هر سال به آمریکا سفر می کنند، غیرسازنده خواهد بود." این طرح همچنین می تواند به "فعال شدن اقدامات متقابل مندرج در قانون" از سوی اتحادیه اروپا علیه آمریکا بیانجامد.
با نزدیک شدن به زمان اجرای توافق هسته ای ایران، مقام های اروپایی نگرانی های گسترده تری را در این مورد ابراز کرده اند که شرکت های آنها در صورت آغاز تجارت در ایران، ممکن است همچنان ناقض تحریم های برقرار مانده آمریکا باشند.
بعضی مقام های اروپایی نگرانند که تحریم های آمریکا علیه سپاه پاسداران، با توجه به نفوذ گسترده این سازمان، شامل بخش بزرگی از اقتصاد ایران خواهد شد. این مقام ها می گویند، ادامه محدودیت ها در استفاده از دلار در تجارت با ایران هم ممکن است بانک های اروپایی را از کار با تهران منصرف کند.
این مقام ها در عین حال نگران هستند که بعضی دادستان های ایالتی آمریکا تحریم های باقی مانده آمریکا علیه ایران را با شدتی بیشتر از آنچه دولت اوباما در نظر داشته است، پیگیری کنند.
آدام زوبین معاون وزارت دارایی آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی، در سفری به اروپا در هفته گذشته گفت آمریکا در پی مجازات تجارت های قانونی با ایران نیست.
مقام های آمریکایی می کوشند به این نگرانی ها پاسخ دهند. آدام زوبین معاون وزارت دارایی آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی، در سفری به اروپا در هفته گذشته گفت آمریکا در پی مجازات تجارت های قانونی با ایران نیست.
آقای زوبین در لندن گفت: "اگر بانک ها در توصیف آن چه انجام می دهند صادق و دقیق باشند و یک پرداخت تصادفی که نباید از طریق سیستم مالی آمریکا انجام بگیرد رخ بدهد، ما در پی جریمه آن نخواهیم بود."
* برگردان فارسی این مقاله تنها برای آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.