انتقاد اوباما از سوء استفاده متحدان از آمریکا

مقاله‌ای از مارک لندلر در نیویورک تایمز

باراک اوباما معتقد است که عربستان سعودی، یکی از مهم ترین متحدان آمریکا در خاورمیانه، باید یاد بگیرد چطور منطقه را با دشمن بزرگش ایران تقسیم کند. رییس جمهوری آمریکا هر دو کشور را برای دامن زدن به جنگ نیابتی در سوریه، عراق و یمن گناهکار می داند.

باراک اوباما در یک رشته مصاحبه که در نشریه آتلانتیک منتشر شده است، می گوید شماری از متحدان آمریکا در خلیج فارس و همچنین در اروپا "سوء استفاده کنندگانی" بودند که می خواستند پای ایالات متحده را به مناقشات خرد کننده فرقه ای تقریبا بی ارتباط با منافع آمریکا بکشانند. رییس جمهوری آمریکا هیچ احساس همدردی نسبت به سعودی ها که توافق هسته ای با ایران را تهدید می بینند، نشان نداد.

باراک اوباما به جفری گلدبرگ، خبرنگار مجله آتلانتیک، گفت سعودی ها "لازم است راه مؤثری برای اشتراک منافع شان در منطقه پیدا کرده و نوعی صلح سرد را برقرار کنند." رییس جمهوری آمریکا در باره پشتیبانی از آن ها در برابر ایران گفت "این یعنی ورود ما و استفاده از قدرت نظامی برای امتیاز گیری. این نه در جهت منافع ایالات متحده است نه به سود خاورمیانه."

ناامیدی اوباما از بخش عمده ای از جهان عرب امر تازه ای نیست، اما کمتر دیده شده او چنین صراحتی نشان بدهد. رییس جمهوری آمریکا این صحبت ها را در چارچوب کشمکش فراگیر پیش روی اش برای بیرون کشیدن ایالات متحده از مرداب خونین خاورمیانه عنوان کرد تا به گفته او آمریکا بتواند بر بخش های امیدوار کننده تر و به سرعت در حال رشد جهان چون آسیا و آمریکای لاتین متمرکز شود.

باراک اوباما با اشاره به جمعیت جوان آن کشورها می گوید: "از آنجایی که تنها کاری که ما انجام می دهیم یافتن راهی برای نابودی یا محاصره یا مهار بخش های عناد آلود، پوچ و خشونت بار بشریت است، اگر با آنها وارد صحبت نشویم فرصت را از دست داده ایم."

رییس جمهوری آمریکا حمایت ایالات متحده از مداخله ناتو در لیبی را یک "اشتباه" توصیف کرد که از باور نادرست او به نقش محوری بریتانیا و فرانسه در عملیات نظامی ناشی شد. با وجودی که به گزارش آتلانتیک، پیشتر جو بایدن، معاون رییس جمهوری آمریکا، در جلسات خصوصی کاخ سفید تاکید کرده بود که "کشورهای بزرگ بلوف نمی زنند"، ولی باراک اوباما قویا از تصمیم خود به عمل نکردن به خط قرمز تعیین شده برای بشار اسد، رییس جمهوری سوریه، دفاع کرد.

رییس جمهوری آمریکا انتقادات از کوتاهی او در مقاومت در برابر اقدامات خصمانه ولادمیر پوتین در اوکراین را هم رد کرد. اوباما گفت اوکراین به عنوان همسایه روسیه همیشه برای پوتین از اهمیت بیشتری از جایگاه آن کشور برای آمریکا برخوردار بوده است. این یعنی در هر رو در رویی نظامی بین مسکو و غرب، روسیه دست بالا را برای تشدید تنش در یکی از اقمار پیشین خود داشته است.

به گفته اوباما "واقعیت این است که فارغ از هر عمل ما، اوکراین عضو ناتو نیست و به لحاظ نظامی در مقابل استیلای نظامی روسیه آسیب پذیر است. این همان جایی است که ما باید درباره منافع محوری خود موضعی بسیار روشن داشته باشیم و نشان دهیم در چه شرایطی حاضریم وارد جنگ بشویم."

جفری گلدبرگ که به طور معمول درباره اسراییل و ایران با باراک اوباما صحبت می کند، در این مجموعه مصاحبه ها از دسترسی فوق العاده ای به رییس جمهور برخوردار بوده است. تصویری که از این گفتگوها منعکس می شود، رییس جمهوری است که علنا نظام سیاست خارجی واشنگتن را به باد انتقاد گرفته است؛ نظامی که به گفته او حتی به بهای پا گذاشتن کورکورانه در یک ماجراجویی نظامی نادرست، سخت غرق در حفظ اعتبار ریاست جمهوری است.

باراک اوباما می گوید: "دستور العملی در واشنگتن وجود دارد که روسای جمهور باید به آنچه می گویند عمل کنند و این دستور العمل واکنش به رویدادهای متفاوت را توصیه می کند که عموما واکنش هایی نظامی اند"، و این اجماع می تواند به تصمیمات بدی منجر شود: "در میانه یک چالش بین المللی چون سوریه، حتی اگر به دلایلی درست از دستور العمل تبعیت نکنید، به تندی در مورد شما قضاوت خواهد شد."

رییس جمهوری آمریکا این استدلال را رد کرد که کوتاهی او در عمل به خط قرمز تعیین شده در سوریه یا سکوت او درباره استفاده از اقدام نظامی موجب جسورتر شدن مسکو شد. اوباما یادآوری کرد که پوتین در سال ۲۰۰۸، در دوره ریاست جمهوری جرج بوش، در شرایطی که آمریکا بیش از ۱۰۰ هزار نیرو در عراق داشت، گرجستان را اشغال کرد.

باراک اوباما انتقادات در مورد کوتاهی او در به چالش کشیدن رفتار خصمانه پکن در دریای جنوب چین، هنگام ساخت پایگاه های نظامی در جزایری که بعضی شان متعلق به فیلیپین و دیگر همسایگان است، را هم رد کرد. او گفت: "من همیشه در این باره صراحت داشته ام که ما بیش از یک چین موفق و در حال شکوفایی باید از یک چین ضعیف و تهدید شده ترس داشته باشیم."

باراک اوباما گفت: "ممکن است شما من را یک واقعگرا بدانید که معتقدم ما نمی توانیم جهان را از تمام مشکلات اش نجات دهیم." اما اوباما خود را یک آرمانگرا و فردی معتقد به همکاری بین المللی توصیف کرد. اوباما خسته از درخواست های دائم و انتظارات از آمریکا گفت: "سوء استفاده کنندگان من را خشمگین می کنند."

باراک اوباما بریتانیا و فرانسه را دست کم در مورد عملیات نظامی در لیبی در این گروه قرار داد. رییس جمهوری آمریکا گفت، دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا، مسائل دیگری موجب تغییر تمرکزش شد و نیکلا سرکوزی، رییس جمهوری وقت فرانسه، با وجودی که ما دفاع هوایی لیبی را محو کرده بودیم "شیپور کارزار حملات هوایی اش را می زد."

اوباما تنها در مورد تهدید داعش ابراز تردید کرد. او داعش را با "ژوکر" در فیلم "شوالیه تاریکی" نسخه فیلم بتمن در سال ۲۰۰۸ مقایسه کرد. رییس جمهوری آمریکا گفت خاورمیانه مانند "گاتم"، کلان شهر غرق در فسادی است که تحت کنترل کارتلی از آدمکشان قرار دارد: "بعد ژوکر می آید و تمام شهر را به آتش می کشد. داعش آن ژوکر است."

باراک اوباما در عین حال اذعان کرد که بلافاصله پس از حملات تروریستی پاریس و سان برناردینو، به اندازه کافی به مردم آمریکا درباره درکش از این تهدید و مقابله با آن اطمینان خاطر نداد.

اوباما گفت: "هر رییس جمهوری نقاط قوت و ضعف خود را دارد و تردیدی نیست که زمان هایی بوده که من به اندازه لازم نسبت به احساسات مردم و سیاست ورزی ها توجه نداشته ام و آن چه را انجام داده ایم و چگونگی انجام آن را به خوبی با مردم در میان نگذاشته ام."