گزارشی از الطاف نجفی زاده در بلومبرگ
تحریم های آمریکا علیه تهران، بازار پر رونقی برای دلالان در بازار سهام افغانستان فراهم کرده است که شامل سفرهای پیاپی به کشور همسایه برای قاچاق پول نقد است.
در ساختمان سه طبقه «سرای شهزاده» در کابل، یک دلال نشسته بر صندوقی از پول نقد توضیح می دهد چگونه او و دیگران با تاکسی و با کیف های پر از دلار از مرز دور افتاده «اسلام قلعه» در افغانستان دلار به ایران می برند. او هر ماه ۲۲۰ هزار دلار را در دو یا سه سفر جا به جا می کند.
اسماعیل هاشور، یک سخنگوی «د افغانستان بانک»، می گوید دلالان معمولا از استان هرات به مشهد می روند، با دلار از فروشندگان مستاصل ایرانی ریال خریداری می کنند و سپس ریال را در افغانستان با ۳۰ درصد سود می فروشند.
یک دلال دست دوم می گوید دلالان در مقایسه با کابل بهترین نرخ مبادله ریال را در استان های همجوار ایران به دست می آورند.
این تجارت بخشی از قاچاق ۴ میلیارد دلاری سالانه است که مشکلات اقتصاد جنگ زده افغانستان را عمیق تر کرده و تلاش های ایران برای جلوگیری از نزول ریال را تضعیف می کند. با وجود تلاش های مقامات برای مهار این مبادلات، دلالان نشانه ای از کند شدن آهنگ این فعالیت ها نمی بینند: دولت افغانستان به شدت درگیر نبرد با طالبان و داعش است و ایران گرفتارموج تازه ای از تحریم های آمریکا شده است.
این تجارت قاچاق باعث کمبود دلار در افغانستان و نزول سه و نیم درصدی «افغانی»، واحد پول آن کشور، در این ماه شده است. «افغانی» در ۱۳ سپتامبر به پایین ترین نرخ برابری اش با دلار در ۱۵ سال گذشته رسید. ریال از آوریل ۶۰ درصد ارزش خود را از دست داده است.
هر روز ۵ میلیون دلار وجه نقد از این سوی مرز به ایران برده می شود. علاوه بر این، دست کم ۷ میلیون دلار روزانه از بنادر و فرودگاه ها به داخل ایران منتقل می شود.