تحلیلی از بیل فریس در واشنگتن پست
دونالد ترامپ در رقابت های انتخاباتی مخالفت خود با توافق هسته ای ایران را اعلام کرده بود. او طی سال نخست ریاست جمهوری اش به دفعات از برجام گلایه کرد و سرانجام در ماه مه ۲۰۱۸ آمریکا را از آن خارج کرد. ترامپ اکنون به تدریج تحریم هایی را که بر مبنای برجام لغو شده بود، دوباره باز گردانده و حتی نزدیک ترین متحدان را تهدید می کند در صورت ادامه تجارت با ایران جریمه خواهند شد. این رویکرد اقتصاد ایران را تضعیف کرده و فشارها بر دولت روحانی که به سختی برای برجام تلاش کرده بود را شدت می بخشد.
دولت ترامپ به رغم حمایت بین المللی از توافق هسته ای گفته است که برجام هرگز به رفتارهای مخرب ایران در خاورمیانه، حمایت از تروریسم یا برنامه موشک های بالیستیک اش رسیدگی نکرد. دونالد ترامپ در پی یک توافق جدید و سخت تر است.
تحریم ها در کشاندن ایران به میز مذاکره بر سر برجام فاکتوری مهم بود. ایران در حال حاضر به چین، هند و متحدان آمریکا، ژاپن و کره جنوبی، نفت صادر می کند. دولت آمریکا تیمی از دیپلمات ها را به سراسر جهان فرستاده است تا مشتریان نفت ایران را به قطع کامل خریدشان مجاب کنند. کشورهایی که چنین نکنند شرکت هایشان تحت تحریم های آمریکا قرار خواهند گرفت.
اقتصاد ایران حتی بدون تحریم های آمریکا با رشد کند و تورم دست به گریبان بود و گزارش های حاکی از فساد، اعتراض های مردمی را در پی داشته است. ریال با نزدیک شدن تحریم های ماه اوت روندی نزولی پیدا کرد. اما وابستگی ایران به صادرات نفت یعنی تحریم های ماه نوامبر ضربه ای جدی به اقتصاد ایران خواهد بود.
تنها ساعاتی پس از این که واشنگتن نخستین دور تحریم های ایران را اعلام داد، شرکت خودروسازی دایلمر آلمان که کامیون های بنز را تولید می کند از توقف پروژه اش در ایران خبر داد. از توتال تا رنو همه گفته اند به طرح هایشان در ایران پایان می دهند. آمریکا می گوید در پی تغییر رژیم نیست. اما اگر دولت روحانی سقوط کند، معلوم نیست رهبرانی ملایم تر در برابر آمریکا و متحدانش جای او را بگیرند.
آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، با رد مذاکره در هر سطحی با آمریکا می گوید دولت ترامپ ثابت کرده که قابل اعتماد نیست. روحانی می گوید اگر آمریکا صداقت نشان دهد با مذاکرات مشکلی ندارد ولی تاکید دارد که گفتگو در میانه اعمال تحریم ها بی معنی است.