گزارشی از فرناز فصیحی و مایکل گوردون در وال استریت جورنال
پرزیدنت ترامپ و همتایان اروپایی اش این هفته در سازمان ملل متحد تکلیف خود را بر سر مسائل سیاسی کلیدی که موجب اختلاف بین متحدان قدیمی شده است، روشن خواهند کرد: سرنوشت توافق هسته ای ایران و چگونگی مهار جاه طلبی های منطقه ای جمهوری اسلامی.
ماراتون دیپلماتیک این هفته در نیویورک اولین گردهمایی سران آمریکا، اروپا و ایران از زمان خروج ایالات متحده از برجام در ماه مه است و اختلافات آمریکا و اروپا را در صحنه جهانی به نمایش می گذارد.
دونالد ترامپ و مقام های ارشد دولت آمریکا قصد دارند با استفاده از اجلاس سازمان ملل متحد شامل سخنرانی سه شنبه رئیس جمهور در برابر رهبران جهان، نشست شورای امنیت به ریاست ترامپ و یک رشته ملاقات ها عملکرد ایران را تقبیح کرده و به بسیج حمایت بین المللی برای انزوای ایران از طریق تحریم ها بپردازند. مولفه اصلی شکایات این مقام ها مداخله ایران در عراق، سوریه، لبنان و یمن و ادامه حمایت مالی و نظامی اش از گروه های شبه نظامی مانند حزب الله و حماس خواهد بود.
اما اروپایی ها قصد دارند با این موضع آمریکا که توافق هسته ای شکست خورده و اعمال دوباره تحریم ها لازم است مقابله کنند. کشورهای اروپایی تلاش کرده اند به ایران در مقابله با تحریم های آمریکا از جمله انجام مبادلات بانکی با ارائه مشوق های اقتصادی کمک کنند تا در توافق بماند. اما توانایی آن ها در حفظ روابط اقتصادی با تهران محدود است و شرکت های اروپایی به سرعت در حال ترک بازار ایران هستند.
ایران با ادامه تعهد به برجام می کوشد فاصله میان آمریکا و اروپا را عمیق تر کند.
دیپلمات های بریتانیایی، فرانسوی و آلمانی قصد دارند دوشنبه با همتایان ایرانی و روسی و چینی شان ملاقات کنند تا تهران را به ادامه پایبندی به توافق هسته ای مجاب کنند. تحریم آمریکا بر صادارت نفت ایران ۱۳ آبان آغاز خواهد شد.
اما خطر از دست دادن بزرگترین اقتصاد و مهم ترین بازار مالی جهان به حفظ روابط با کشوری که تولید ناخالص ملی اش کمتر از شرکت های آمریکایی مانند «بوئینگ» است، نمی ارزد.
انتظار می رود کشورهای باقیمانده در برجام پس از جلسه خود بیانیه ای در حمایت از توافق هسته ای صادر کنند.
نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد، می گوید: «صحبت درباره ایران، گروهای وابسته اش و دیگر اقداماتی که برای برهم زدن ثبات خاورمیانه انجام می دهد به یقین یکی از موضوع ها خواهد بود.»
فرانسه و بریتانیا نسبت به نقش جسورانه ایران در منطقه و برنامه موشک های بالیستیک اش ابراز نگرانی کرده اند، اما دیپلمات ها می گویند هر کدام قصد دارند در نشست شورای امنیت به ریاست پرزیدنت ترامپ در دفاع از برجام سخنرانی محکمی ایراد کنند.
امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، پیشنهاد «برجام به علاوه» را دوباره مطرح می کند. در این طرح از آمریکا خواسته شده به برجام متعهد بماند تا رهبران جهان به درکی مشترک بر سر چگونگی محدود کردن برنامه موشکی ایران رسیده و تهران را برای سیاست های منطقه ای اش زیر فشار بگذارند.
ملاقات ها در سازمان ملل تحت تاثیر حملات شنبه به رژه نظامی در اهواز قرار خواهد داشت که ۲۵ کشته و ۶۰ مجروح به جای گذاشت.
برایان هوک، مسئول امور ایران در وزارت خارجه آمریکا، گفته است آمریکا خواهان دستیابی به پیمانی فراگیرتر با ایران است. ایران این پیشنهاد را رد کرده است.
روز سه شنبه، مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، و برایان هوک در کنفرانسی به میزبانی گروه «متحد علیه ایران هسته ای» سخنرانی خواهند کرد. وزیران خارجه عربستان سعودی و امارات متحده عربی از دیگر سخنرانان این کنفرانس در نیویورک خواهند بود.