به همت اندیشکده شورای سیاستگذاری خاور میانه، نشستی تحت عنوان "رقابت بین ایران و عربستان سعودی، و دکترین اوباما" در واشنگتن پایتخت ایالات متحده برگزار شد.
میهمانان این نشست در مجموع بر این باورند که به رغم رفتارهای تهران در منطقه، ایالات متحده همچنان باید مسیر تعامل با جمهوری اسلامی ایران را ادامه دهد.
در این نشست کارشناسی که روز سه شنبه (۲۴ فروردین) برگزار شد، علاوه بر پژوهشگران مسائل ایران، دیپلماتهای پیشین آمریکا در منطقه نیز حضور داشتند.
ریچارد اشیمرر سفیر اسبق آمریکا در عمان در این نشست گفت، پیمان به دست آمده میتواند زمینه ساز تغییرات در ایران باشد. مقدمات اولیه توافق هستهای ایران و جامعه جهانی در عمان فراهم شد.
آقای اشمیرر افزود "در خاور میانه، آقای اوباما سیاست رویکرد دیپلماتیک را در قبال مخالف ناسازگار دیرینه مان، ایران به اجرا گذاشت. وی تلاش کرد در این چارچوب رفتار برهم زننده ایران در منطقه را با تعامل دیپلماتیک حل کند."
آقای اشیمرر گفت این اقدام علاوه بر آن که با انتقاد رهبران کشورهای عرب سنی منطقه روبرو شد، نارضایتی رقبای سیاسی رئیس جمهوری آمریکا در داخل کشور را نیز به دنبال داشت. او گفت "با این حال، مهمترین نتیجه این رویکرد، دستیابی به توافق اتمی ایران بود. توافقی که منافع بسیاری را با خود داشت، زیرا در کنار ایجاد محدودیت در توان نظامی هستهای ایران، احتمال ایجاد تغییر ژرف سیاسی رهبران ایران را در میان دارد."
توافق جامع اتمی ۲۳ تیر ۱۳۹۴ -یا همان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، پس از دو سال مذاکره فشرده حاصل شد و از ابتدای سال جاری میلادی (دی ماه گذشته) پس از گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی، عملیاتی شد.
در نشست روز سه شنبه، جیمز جفری سفیر اسبق آمریکا در عراق نیز طی سخنانی گفت، واشنگتن نباید در سیاست تعامل با ایران، با واکنشهای منفعل در قبال تخطیهای ایران، همپیمانان منطقهای خود را دلسرد کند.
به عقیده او "آمریکا باید تعامل با ایران را ادامه دهد، در حالی که به همپیمانان آمریکا در منطقه بویژه عربستان سعودی این اطمینان را بدهد که سیاستهای ایران در برهم زدن اوضاع برخی از کشورهای عربی منطقه دور از چشم آمریکا نخواهد ماند."
آقای جفری اضافه کرد "واکنش ما به آزمایش موشکی (اخیر) ایران مناسب نبود. اقدام ایران به نوعی تخطی از برجام و قطعنامه شورای امنیت بوده است. اما واکنش ما به اقدام تهران، برای آنها قانع کننده نبوده است."
اشاره او به آرمایشهای موشکی بالیسیتک ایران در ماههای پایانی سال ۱۳۹۴ است.
به رغم این که توافق اتمی ایران، درباره آزمایشهای موشکی ایران سخنی به میان نیاورده، اما بر پایه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، تحریمهای و قطعنامه پیشین این شورا علیه آزمایشات موشکی ایران پا برجاست.
علیرضا نادر کارشناس ارشد امور بین المللی در "اندیشکده رند"، پیش بینی کرد که تغییرات در ایران در سایه توافق اتمی ایجاد خواهد شد، اما این امر زمان بر است و آمریکا باید تعامل خود را با ایران قطع نکند.
وی گفت "اولین پیشنهاد من به سیاستگذاران آمریکا در قبال منطقه این است که خود را درگیر جنگهای فرقهای شیعه و سنی نکنند. البته این بدین معنی نیست که سیاستهای کنونی منطقهای جمهوری اسلامی ایران منافع آمریکا را به خطر نمیاندازد."
آقای نادر افزود "آمریکا همچنین باید به رغم این که تهران دشمن سیاستهای آمریکا در منطقه است، تعامل با ایران را ادامه دهد. تغییرات در ایران در راه است، اما این دگرگونیها در زمان حیات آیتاﻟله خامنهای رخ نخواهد داد. اما جمعیت ایران جوان است و آمریکا باید این راه را ادامه دهد."
کشورهای عرب منطقه، به ویژه عربستان سعودی، به رغم ابراز خرسندی از توافق اتمی جامعه جهانی با ایران، همچنان خواستار برخورد شدید آمریکا با آنچه آنها اعمال بیثباتکننده ایران در عراق، سوریه، یمن و لبنان میدانند، هستند.