رئیس جمهوری ایالات متحده شامگاه پنجشنبه به وقت واشنگتن، به چالش‌های عمده بین‌المللی، از جنگ روسیه با اوکراین در اروپا گرفته تا جنگ در خاورمیانه و تهدیدهای حکومت ایران، اشاره کرد و هشدار داد که آزادی و دموکراسی مورد هجمه قرار گرفته است.
جو بایدن در سخنرانی امسال «وضعیت عمومی کشور» در برابر نشست مشترک اعضای دو مجلس نمایندگان و سنای آمریکا، گفت هدف از این سخنرانی این است که به کنگره و مردم آمریکا این زنگ خطر و بیدارباش را اعلام کند که دموکراسی در خطر است.
او با اشاره به تداوم تهاجم نظامی روسیه به اوکراین و لزوم حمایت از کی‌یف در برابر مسکو گفت، اگر کسی فکر می‌کند که ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه کارش را در اوکراین متوقف خواهد کرد، به او اطمینان می‌دهم که چنین نخواهد بود.
رئیس جمهوری آمریکا تاکید کرد، اوکراین برای جنگیدن در برابر روسیه خواهان کمک نظامی و تسلیحاتی است، نه نیروی نظامی آمریکا، و افزود «در واقع هیچ سرباز آمریکایی در جنگ اوکراین حضور ندارد و من مصمم هستم که این روسیه را حفظ کنم.»
جو بایدن در ادامه، رویکرد دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا و رقیب احتمالی او در انتخابات ریاست جهوری پیش رو، در برابر روسیه و شخص رئیس جمهوری آن را خطرناک توصیف کرد و گفت، من هرگز در برابر پوتین سر خم نخواهم کرد.
چهل و ششمین رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا افزود: «پیام من به رئیس جمهوری پوتین که سالهاست او را می‌شناسم این است، خیلی ساده، ما پا پس نخواهیم کشید. من سر خم نخواهد کرد. به معنای واقعی کلمه، تاریخ در حال نظاره است.»
او بر لزوم تحویل کمک‌های مورد نیاز اوکراین در برابر روسیه و تداوم آنها تاکید کرد و گفت، لایحه بودجه تکمیلی درخواستی دولت برای ارائه کمک‌های ضروری امنیت ملی، از جمله به اوکراین، ماه‌هاست که در کنگره معطل مانده و باید نهایی شود.
وضعت در خاورمیانه و تهدیدهای جمهوری اسلامی
رئیس جمهوری آمریکا از حزب دموکرات، در بخش دیگری از سخنرانی خود، به وضعیت منطقه خاورمیانه، به‌ویژه جنگ اسرائیل و گروه شبه‌نظامی فلسطینی حماس، و نیز حملات حوثی‌های یمن به کشتی‌ها در دریای سرخ اشاره کرد.
جو بایدن بار دیگر بر راه‌حل دو کشوری برای پایان دادن به اختلاف دیرینه اسرائیل و فلسطینی‌ها، به‌ویژه جنگ جاری در نوار غزه که در پی حمله ۷ اکتبر حماس به اسرائیل آغاز شد، تاکید کرد. حماس و حوثی‌ها، هر دو از حمایت حکومت ایران برخوردارند.
او گفت، «برقراری ثبات در خاورمیانه همچنین به معنای مهار کردن تهدیدها از جانب ایران است. برای همین من ائتلافی با بیش از ده کشور تشکیل دادم تا از کشتیرانی بین‌المللی و آزادی آبرا‌ه‌ها در دریای سرخ دفاع کنیم. من فرمان رشته حملاتی علیه حوثی‌ها را برای کاهش توانایی‌شان و دفاع از نیروهای آمریکایی در منطقه دادم.»
جو بایدن با اشاره به جنگ غزه گفت «در حالی که چشم به آینده داریم، تنها راه حل واقعی پیش رو، راه حل دو کشوری است. من این را به عنوان یک حامی مادام العمر اسرائیل و تنها رئیس جمهوری آمریکا که در زمان جنگ از اسرائیل بازدید می‌کند می‌گویم.»
رئیس جمهوری دموکرات ایالات متحده بر این عقیده خود تاکید کرد که «هیچ مسیر دیگری وجود ندارد که امنیت و دموکراسی اسرائیل را تضمین کند. و هیچ مسیر دیگری وجود ندارد که تضمین کند فلسطینی‌ها بتوانند با صلح و کرامت زندگی کنند.»
بایدن از حق اسرائیل برای دفاع از خود دفاع کرد، اما در عین حال گفت اسرائیل باید روند ارائه کمک‌های بشردوستانه به غیرنظامیان فلسطینی را تسهیل کند و خطاب به رهبران اسرائیل گفت، «کمک‌های بشردوستانه نباید اولویت دوم یا ابزاری برای اعمال فشار باشد.»
جو بایدن اعلام کرد که امشب به ارتش آمریکا فرمان داده است در یک ماموریت اضطراری برای انتقال بیشتر کمک‌ها به غزه، برای ساخت بندرگاه یا اسکله موقت در دریای مدیترانه و سواحل نوار غزه، که بتواند پذیرای محموله‌های بزرگ باشد، اقدام کند.
مسائل مهم داخلی، از سقط جنین تا کاهش تورم
جو بایدن در چهارمین سخنرانی سالانه خود در برابر نشست مشترک کنگره از زمان راهیابی به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۱، به برخی از چالش‌برانگیزترین مسائل کنونی جامعه آمریکا نیز اشاره داشت؛ از جمله موضوع حق سقط جنین و محدودیت‌های لقاح مصنوعی.
بهبود اقتصاد، تلاش‌ها برای کاهش تورم و افزایش اشتغال‌زایی، ساخت تراشه‌های کامپیوتری در داخل کشور و کاهش وابستگی به چین، آموزش، خشونت ناشی از اسلحه، امنیت مرزی و مقابله با مهاجران غیرقانونی، از دیگر مسائلی بود که بایدن به آنها پرداخت.
مساله امنیت مرزهای جنوبی آمریکا، از مهم‌ترین دلایل اختلاف نظر جمهوریخواهان و دموکرات‌ها در کنگره است که باعث شده از اکتبر گذشته که بایدن درخواست بودجه کرد، تاکنون مذاکرات به جایی نرسد و کمک به اوکراین و اسرائیل نیز معطل بماند.
تمامی اعضای دولت فدرال ایالات متحده، غیر از یکی از آنها، قضات دیوان عالی کشور، دیگر مقام‌های ارشد و شماری از مهمان‌های داخلی و خارجی در این نشست حضور داشتند. امسال وزیر آموزش برای ماندن در خارج از کنگره انتخاب شد.
طبق سنت، یکی از اعضای کابینه باید بیرون از محل برگزاری سخنرانی باشد تا در صورت وقوع اتفاق پیش‌بینی نشده و وضعیت اضطراری، به‌طوری که رئیس جمهوری و سایر مقام‌های ارشد دولت قادر به انجام وظیفه نباشد، اداره امور را در دست بگیرد.
در نشست پنجشنبه شب، نخست وزیر سوئد که کشورش به تازگی به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، پیوسته است نیز حضور داشت. به‌دنبال حمله روسیه به اوکراین، سوئد و فنلاند خواستار پیوستن به ناتو شدند، که این امر محقق شد.
سخنرانی رئیس جمهوری آمریکا، که بیش از یک ساعت و هفته دقیقه طول کشید، در تمامی پلتفرم‌ها به‌صورت زنده پخش شد.