بخش انگلیسی صدای آمریکا - نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده، سه شنبه با اعلام آغاز «تحقیقات رسمی استیضاح» درباره پرزیدنت دونالد ترامپ، تقابل طولانی بین قانونگذاران حزب دموکرات و کاخ سفید درباره تخلفات ادعایی رئیس جمهور را شدت بخشید. این تصمیم پس از آن اعلام شد که بنا بر گزارش ها، ترامپ در یک مکالمه تلفنی در ۲۵ ژوئیه با رئیس جمهوری اوکراین از او خواسته بود درباره جو بایدن، کاندیدای دموکرات پیشتاز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، و هانتر، پسرش، تحقیق کند.
استیضاح چیست؟
این امر به روندی در قانون اساسی ایالات متحده برای برکناری رئیس جمهوری از قدرت اشاره دارد. قانون اساسی ایالات متحده به کنگره این قدرت را داده است که رئیس جمهوری را به دلیل «خیانت، ارتشاء یا دیگر جرائم سنگین و تخلفات از قانون» از قدرت خلع کند. هر چند از «جرائم سنگین و تخلفات از قانون» تنها یک برداشت وجود ندارد، اما درک عمومی این است که این امر شامل زیر پا گذاشتن سوگند ریاست جمهوری و اعتماد عمومی است. روند استیضاح با ایراد رسمی اتهامات در مجلس نمایندگان آمریکا آغاز می شود و با برگزاری دادگاه در سنا به پایان می رسد که در آن دو سوم اعضای سنا باید به محکومیت رئیس جمهوری رای بدهند.
این چندمین قصد کنگره برای استیضاح در تاریخ ایالات متحده است: اندرو جانسون و بیل کلینتون، روسای جمهوری پیشین آمریکا، استیضاح شده و در برابر دادگاه در سنا قرار گرفتند، اما در نهایت تبرئه شدند. ریچارد نیکسون، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، پیش از انجام استیضاح در مجلس نمایندگان استعفاء داد.
سه شنبه چه اتفاقی افتاد؟
آن چه خانم پلوسی انجام داد، هنوز چند گام تا اقدام رسمی علیه پرزیدنت ترامپ فاصله دارد. او با اقدام خود از روسای شش کمیته «اطلاعات»، «قضایی»، «نظارت بر دولت»، «امور خارجی»، «مالیات و منابع درآمدی» و «خدمات مالی» خواسته است به تحقیقات جاری شان سرعت بخشیده و درباره استیضاح یا عدم استیضاح ترامپ تصمیم بگیرند.
چرا پلوسی حالا چنین تصمیمی گرفت؟
خانم پلوسی ماه ها در برابر دعوت بسیاری از اعضای لیبرال حزب خود به استیضاح رئیس جمهوری مقاومت می کرد، اما جزئیات مکالمه تلفنی پرزیدنت ترامپ با رهبر اوکراین و انتشار شکایت یک افشاگر اطلاعاتی ناشناس نقطه عطفی برای او بود. در عین حال، هشت دموکرات میانه رو که پیشتر با استیضاح مخالف بودند در یادداشت مشترکی از حمایت خود از این روند خبر دادند.
این وضعیت بر تحقیقات جاری چه اثری می گذارد؟
دولت آمریکا تا کنون از همکاری با تحقیقات شش کمیته کنگره و احضاریه هایی برای ارائه اسناد و شهود امتناع کرده است. با اعلام آغاز تحقیقات درباره استیضاح احتمال بیشتری است که دادگاه ها در تحکیم احضاریه های کنگره رای صادر کنند.
بندهای استیضاح چیست و چگونه مجلس نمایندگان آمریکا می تواند آن ها را علیه یک رئیس جمهوری به کار بگیرد؟
بندهای استیضاح مجموعه‌ای از اتهامات رسمی است که مجلس نمایندگان علیه یک رئیس جمهوری ایراد می کند. در مورد استیضاح بیل کلینتون در سال ۱۹۹۸، مجلس نمایندگان چهار بند استیضاح را در نظر داشت، اما در نهایت دو بند را تصویب و او را به ادای اظهارات دروغ به هیات منصفه عالی و مانع تراشی در اجرای عدالت متهم کرد.
احتمال رای گیری در کمیته قضایی و کل مجلس نمایندگان چقدر زیاد است؟
روند تحقیق، با مقاومت های دولت، احتمالا چند ماه طول خواهد کشید. حتی اگر دادگاه ها علیه کاخ سفید رای بدهند، آن ها می توانند پرونده را به «دیوان عالی ایالات متحده» بکشانند که در آن قضات جمهوریخواه دست بالا را دارند.
روند دادرسی سنا چیست؟
زمانی که مجلس نمایندگان یک یا چند بند استیضاح را تصویب کند، روند کار به سنا منتقل می شود. این روند زیر نظر رئیس دیوان عالی ایالات متحده برگزار خواهد شد. اعضای کمیته قضایی مجلس نمایندگان در نقش دادستان ظاهر و وکلای رئیس جمهوری به نمایندگی از او حاضر می شوند. جمهوریخواهان در حال حاضر ۵۳ کرسی سنا و دموکرات ها ۴۷ کرسی را در اختیار دارند. برای محکوم کردن رئیس جمهوری به رای دو سوم سنا نیاز است.
اگر رئیس جمهوری گناهکار شناخته شود از قدرت کنار رفته و معاون رئیس جمهوری جای او را خواهد گرفت.
اگر سنای تحت کنترل جمهوریخواهان رئیس جمهوری را محکوم نمی کند، استیضاح چه دلیلی دارد؟
برای بسیاری از دموکرات ها، موضوع پایبندی به اصول و سوگندی که به قانون اساسی ایالات متحده برای حفاظت از جمهوری یاد کرده اند، در میان است.
خطر سیاسی این روند برای دموکرات ها چیست؟
تنها ۶ درصد رای دهندگان جمهوریخواه از استیضاح حمایت می کنند و اکثر سناتورهای جمهوریخواه در جبهه رئیس جمهوری هستند. چشم انداز یک استیضاح ناموفق ممکن است به ضرر دموکرات ها تمام شود و موضع ترامپ در ادعای بیگناهیش را تقویت کرده و شانس او در انتخابات ۲۰۲۰ را بالا ببرد. کلینتون پس از عبور از استیضاح سال ۱۹۹۸ شاهد پیروزی حزب خود در انتخابات میان دوره ای بعد بود.