رای گیری سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران از ساعت هفت صبح روز جمعه ۲۸ خرداد در حوزههای انتخابیه داخل و خارج از کشور آغاز شد و تا پایان روز نیز تمدید شد. درحالی که روایتهای مردمی حاکی از کاهش محسوس مشارکت در انتخابات ۱۴۰۰ بود اما ستاد انتخابات کشور در پی تقاضای برخی کاندیداها از جمله ابراهیم رئیسی و عبدالناصر همتی اعلام کرد که شعب اخذ رای شهر هایی که دارای مراجعه کننده هستند، میتوانند حداکثر تا ساعت ۲ بامداد شنبه به فعالیت خود ادامه دهند.
خبرگزاری های نزدیک به سپاه پاسداران و اصولگرایان از نخستین ساعات رای گیری از «ناکارآمدی وزارت کشوردر ایجاد تمهیدات در روز رای گیری» انتقاد کردند. وزارت کشور اگرچه بروز اشکال در برخی از صندوق های رای گیری را پذیرفت اما آن را جزیی دانست و اعلام کرد رای گیری در همه حوزه ها ادامه دارد.
آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز جمعه پس از انداختن رای خود در صندوق، روز انتخابات را «روز ملت ایران» دانست.
او روز قبل از رای گیری در یک سخنرانی گفته بود «عدم حضور در انتخابات به معنی فاصله گرفتن مردم از نظام اسلامی است.»
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، هم پس از انداختن رای خود به صندوق از مردم خواست «گلایه ها را فراموش» کنند و در انتخابات شرکت کنند.
در این میان، ابراهیم رئیسی، رئيس قوه قضاییه و یکی از چهار نامزد باقی مانده در صحنه انتخابات، روز جمعه رای خود را در حوزه انتخابیه شهر رای به صندوق انداخت. او «از هر کسی که مشکلی دارد و ناامید است خواهش» کرد که «رای دهد.»
عبدالناصر همتی، رئیس سابق بانک مرکزی ایران و یکی دیگر از نامزدهای این دوره، نیز در حسینیه ارشاد رای خود را به صندوق انداخت و گفت اگر رای بیاورد «به انزوای خارجی ایران پایان می دهم و اگر هم رای نیاورم پیگیر شعارهایم خواهم بود.»
همچنین محسن رضایی و امیرحسین قاضی زاده هاشمی، دیگر نامزدهای این انتخابات، رای خود را به صندوق انداختند. قاضی زاده ابراز امیدواری کرد «رئیس جمهور با رای بالای مردم انتخاب شود» و رضایی هم نسبت به پیروزی خود ابراز اطمینان کرد.
با این همه، فعالان مدنی و سیاسی در ایران و خارج از کشور بار دیگر از تحریم انتخابات دفاع کردند. به عنوان نمونه، گوهر عشقی که فرزندش ستار بهشتی در سال ۹۱ در بازداشتگاه پلیس کشته شد خطاب به کسانی که در پی رای دادن هستند گفت رای شما رای «به ویرانی بیشتر ایران» و «کشتار مردم بی دفاع» است.»
در ماه ها و هفته های گذشته شمار زیادی از فعالان مدنی و سیاسی، و نیز شهروندان ایرانی داخل و خارج از کشور اعلام کرده اند که انتخابات را در اعتراض به «نمایشی» بودن آن تحریم می کنند؛ رویکردی کم سابقه که باعث شده است فضای انتخاباتی نسبت به دوره های قبل سردتر و کم رونق تر باشد.
در این انتخابات از هفت نامزد مورد تایید شورای نگهبان، سه نفر در روزهای گذشته انصراف دادند و ابراهیم رئیسی، محسن رضایی، عبدالناصر همتی و امیرحسین قاضی زاده هاشمی در صحنه انتخابات باقی ماندند.
وزارت کشور جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است رای گیری تا ساعت ۱۲ شب ادامه خواهد شد و ممکن است بعد از آن تا ساعت دو بامداد تمدید شود.
به گفته عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور، نتیجه انتخابات احتمالا یک تا دو روز بعد از رای گیری اعلام خواهد شد.
حدود ۵۹ میلیون نفر در ایران واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری هستند.
وزارت کشور ایران پیش بینی کرده است میزان مشارکت رای دهندگان در این دوره از انتخابات حدود ۴۷ درصد باشد اما مرکز نظرسنجی ایسپا در ایران این میزان را ۴۲ درصد پیش بینی کرده است. بنا بر نظرسنجی «گمان» در خارج از کشور نیز حدود ۷۵ درصد مردم ایران در انتخابات شرکت نخواهند کرد.
در همین حال، خبرگزاری فارس از کاهش قابل ملاحظه تعداد تعرفه های مصرف شده در انتخابات ریاست جمهوری امسال نسبت به دوره قبل خبر داده و نوشته است امسال با اینکه رای گیری ۱ساعت زودتر از دوره قبل شروع شد، اما تا ساعت ۱بعدازظهر تعداد تعرفه های انتخاباتی نسبت به دوره قبل ۲.۵ میلیون برگه کمتر بوده است.
روز جمعه همزمان با انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات ششمین دوره شوراهای شهر و روستا، نخستین میان دوره مجلس یازدهم، و دومین میاندوره پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری برگزار می شود.
صدای آمریکا رویدادهای انتخاباتی را در برنامه های تلویزیونی خود و همچنین در وبسایت و شبکه های اجتماعی به طور گسترده ای پوشش خواهد داد.
رای گیری در #انتخابات_۱۴۰۰ در #ایران آغاز شد و آیتالله خامنهای، رهبری جمهوری اسلامی، صبح روز جمعه رای خود را به صندوق آرا انداخت. این انتخابات در حالی برگزار می شود که بسیاری حتی برخی از مقامات ارشد سابق حکومتی، در اقدامی اعتراضی گفتهاند که امسال رای نخواهند داد.
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
سرهنگ حسین حسن پور، جانشین فرمانده انتظامی گیلان، شامگاه پنجشنبه ۲۷ خرداد گفت ۲۷ نفر به اتهام «خدشه دار کردن سلامت» #انتخابات_۱۴۰۰ بازداشت شدند. به نوشته ایسنا، او گفت ماموران نیروی انتظامی با ۵۰ نفر هم که «با جانبداری از کاندیداها باعث تحریک شهروندان می شدند، برخورد کردند.»
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
♦️ ویدئو -
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
ویدئوهایی از تجمع ایرانیان در #تورنتو #کانادا در اعتراض به #انتخابات۱۴۰۰ #ایران pic.twitter.com/xpZy2DVcbb
وزارت کشور #ایران عکس گرفتن از برگه رای را ممنوع کرد.
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
جمال عرف، رئیس ستاد انتخابات کشور گفت عکس گرفتن از تعرفه انتخاباتی بعد از نوشتن نام نامزدها «به دلیل شائبه خرید و فروش آرا قطعا تخلف است» و با خاطیان «برخورد خواهد شد.»
خبرگزاری تسنیم که به #سپاهپاسداران نزدیک است در گزارشی از «تمهیدات نامناسب #وزارت_کشور در روز رای گیری» انتقاد کرد.
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
به نوشته تسنیم، در برخی از مناطق شهر #تهران مانند سعادت آباد، شهران و میدان انقلاب رای گیری با تاخیر آغاز شده است.#انتخابات_۱۴۰۰ #ایران
در پی نظرسنجیهای پیشین مبنی بر پایین بودن نرخ مشارکت در #انتخابات_۱۴۰۰، خبرگزاری فارس که به سپاه پاسداران نزدیک است، از «ناهماهنگی و دیر تحویل گرفتن صندوق» و همچنین «بی برنامگی ها و بی تدبیریها» در حوزههای مختلف رای گیری در شهر بندرعباس انتقاد کرده است.
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران رای خود را به صندوق آراء انداخت. چهار نامزد برای کسب کرسی او در انتخابات حضور دارند که سه نفر از آنها منتقد شدید دولت روحانی هستند و یک نفر از آنها، یعنی عبدالناصر همتی را نیز آقای روحانی از ریاست بانک مرکزی برکنار کرد. pic.twitter.com/A75FXCawXP
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
زهره الهیان، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، تهدید کرد چنانچه «مشکلات اخذ رای حل نشود، شکایت نمایندگان مجلس از وزیر کشور قطعی خواهد بود.» خبرگزاری های نزدیک به سپاه پاسداران نیز از آنچه مشکلات اخذ رای در مناطق مختلف تهران و ایران خواندهاند انتقاد کرده اند.
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
شبکه خبری سیانان در گزارشی میگوید بیشتر رای دهندگانی که در مراکز اخذ رای در #hایران در صف ایستادهاند، رای دهندگان «محافظهکار» هستند و میگوید خیلی از آنها تصاویری از «قاسم سلیمانی» فرمانده سابق نیروی قدس را در دست دارند که در یک حمله پهپادی آمریکا کشته شد.
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
کامران باقری لنکرانی، وزیر سابق بهداشت و از چهره های اصولگرا نیز در شیراز با انتقاد تند از «وزارت کشور» به دلیل «تاخیر ایجاد شده در رای گیری» هشدار داد «طوفان را با این بند و بست ها نمی توانید کنترل کنید.»
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
رسانه وابسته به تلویزیون دولتی ایران میگوید محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران روز جمعه در شعبه اخذ رای شهر آنتالیا رای خود را به صندوق انداخت.
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
ظریف یک روز قبل از رای گیری برای شرکت در مجمع دیپلماسی آنتالیا به ترکیه رفت. آنتالیا یکی از شهرهای توریستی در کشور همسایه ایران است. pic.twitter.com/38htyZFX2c
در #ایران، رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا به «مدیران کانال ها و گروه ها در شبکه های اجتماعی» هشدار داد «انتشار پیش از موعد نتایج قطعی انتخابات ممنوع است.»
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
صولت مرتضوی، نماینده ستاد انتخاباتی ابراهیم رئیسی در وزارت کشور، در نامهای به وزیر کشور از «اختلال در فرایند رای گیری در حوزه های جنوب شهر تهران» انتقاد کرد و از وزیر کشور خواست «مشکل» را حل کند. خبرگزاری های نزدیک به سپاه پاسداران هم «از کند بودن روند رای گیری» انتقاد کرده اند.
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
محمد #خاتمی، رئیس جمهوری سابق #ایران و شمار دیگری از شخصیتهای «اصلاح طلب» نظیر محمدرضا عارف، روز جمعه به مراکز اخذ رای رفتند. این در حالی است که برخی از چهرههای دیگر نظیر محمود #احمدینژاد، عضو فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام، گفتهاند در #انتخابات_۱۴۰۰ رای نخواهند داد.
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
محمد جواد #ظریف، وزیر خارجه ایران روز جمعه گفت به رغم تلاش دولت #ایران، امکان رای گیری در #کانادا فراهم نشد و دولت کانادا باید به ایرانیان مقیم کانادا «پاسخگو» باشد که چرا «اجازه نداد» رای گیری انجام شود. پیشتر شماری از ایرانیان کانادا در اعتراض به #انتخابات۱۴۰۰ تجمعاتی داشتند. https://t.co/voGaVzXLWZ
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور، «بروز مشکل در فرایند رای گیری در برخی حوزه ها» را رد کرد و گفت به رغم مشکلاتی مانند «قطع برق» رای گیری در هیچ یک از شعب اخذ رای متوقف نشده است.
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
خبرگزاری تسنیم می گوید استاندار تهران به پرویز سروری، دبیر شورای ائتلاف نیروهای انقلاب گفته است در «فرایند برگزاری انتخابات در ۷۹ صندوق رای اختلالاتی ایجاد شده است.»
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
محسن کدیور، اسلامشناس، با انتشار توئیتهایی میگوید به چند دلیل در انتخابات جاری ریاست جمهوری ایران رای نمیدهد از جمله به این دلیل که «ریاست #جمهوری در نظام ولایت مطلقه #فقیه در هیچیک از تصمیمسازیها کلان نقشی ندارد.» #انتخابات_۱۴۰۰ pic.twitter.com/BjafibunQH
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
جمال عرف، رئیس ستاد #انتخابات کشور، بروز اشکال در رای گیری در صندوق ها را تایید کرد و گفت در «یک درصد» از صندوق های رای گیری در ابتدای کار اشکالاتی ایجاد شد.
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
او گفت «به دستور وزیر کشور از #آنلاین به #آفلاین رفتیم» و رای گیری ادامه یافت.
گوهر عشقی، مادر ستار بهشتی، وبلاگ نویس منتقدی که در بازداشت ماموران نیروی انتظامی جان سپرد، از مردم خواسته است در انتخابات شرکت نکنند و در نوشتهای میگوید «رای شما، رای به ویرانی بیشتر #ایران و رای به کشتار مردم بی دفاع است. در خون به ناحق ریخته جوانان شریک نشوید.»
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
در حالی که نظرسنجی های مراکز مختلف حاکی از پایین بودن مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری است، استاندار تهران می گوید «مشارکت مردم نسبت به ادوار گذشته بیشتر است.»
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
انوشیروان محسنی بندپی گفت «در ساعات اولیه رای گیری به دلیل خرابی برخی دستگاه های احراز هویت، برخی شعب با مشکل مواجه شدند»
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان گفت این شورا تاکنون « ۳۰۰۰ مورد گزارش از تخلف» در حوزه های رای گیری دریافت کرده که «عمدتا مربوط به تاخیر در شروع رای گیری بوده.»
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
کدخدایی افزود نتیجه اولیه انتخابات پس از تجمیع آرا توسط وزارت کشور اعلام می شود.
محمود #احمدی نژاد، رئیس جمهور سابق #ایران، در یک ویدیوی تازه تاکید کرد در انتخابات شرکت نمیکند و تاکید کرد از هیچ یک از نامزدها هم حمایت نمیکند.
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
احمدی نژاد گفت «کاری که فعلا میتوانم در برابر این خطای بزرگ انجام بدهم» عدم شرکت در #انتخابات است.
محمد علی جعفری، فرمانده سابق #سپاه پاسداران، به خبرگزاری ایلنا گفت «بخشی از سرخوردگی امروز مردم تقصیر خودشان است چون در هشت سال گذشته به فرد دقیقی رای ندادند.» جعفری در حال حاضر مسئول قرارگاه بقیه الله سپاه است.
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021
از حدود ۶۰۰ نامزد انتخابات، شورای نگهبان صلاحیت ۷ نفر را تایید کرد.
واژگونی مینی بوس حامل صندوق رای سیار در یکی از مسیرهای روستایی شهر دیواندره، واقع در استان کردستان، یک کشته و ۶ زخمی بر جا گذاشت.
— VOA Farsi (@VOAIran) June 18, 2021