گسترش تجارت خارج از عرف؛ لوکوموتیو «تهاتر» به پاکستان رسید 

سیاست تهاتر در جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر اوج گرفته است.

بر اساس اعلام مدیرکل آسیای جنوبی سازمان توسعه تجارت بزودی شرایط «تهاتر» کالا با پاکستان نهایی می‌شود.

هادی طالبیان مقدم با اشاره به آخرین روند تهاتر کالا به پاکستان، گفته است که به زودی از طرف پاکستانی دعوت خواهیم کرد که در میز مذاکره درباره چگونگی روند تهاتر با یکدیگر به توافق برسیم.

سیاست نفت در برابر کالا و غذا این روزها در ایران در قالب تهاتر انجام می‌شود که در آخرین مورد آن وزیر نفت جمهوری اسلامی در ۳۱ خرداد ماه سال جاری گفت که تسویه حساب با ونزوئلا از طریق «تهاتر نفت با محموله‌های فراورشی» که از پالایشگاه‌های این کشور دریافت می‌کنیم، انجام می‌شود.

جواد اوجی همچنین به تهاتر با کوبا تاکید کرده و گفته بود در کوبا نیز از طریق تهاتر نفت با دارو از قبیل واکسن، تجهیزات و دارو‌های مد نظر وزارت بهداشت تاکنون اقدامات خوبی انجام شده است.

سوم تیرماه نیز خبری مبنی بر تهاتر نفت با چای بین ایران و سریلانکا منتشر شد و سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی ایران در این رابطه گفت: «سریلانکا خیلی وقت است به ایران بدهی دارد و بهتر است این موضوع هر چه زودتر تعیین تکلیف شود.»

جواد اوجی، وزیر نفت جمهوری اسلامی پیش از این در شانزدهم فروردین‌ ماه هم با اشاره به میزان تسویه «بدهی‌های گازی عراق به ایران»، گفته بود: [مقامات عراقی] شروطی دارند که این پول‌های دریافتی، صرفا برای «خرید دارو و کالاهای اساسی» اختصاص داده شود.

موضوعی که اندکی بعد، مدیران دولتی کشور عراق نیز آن را تایید و اعلام کردند که در برابر طلب‌های ارزی تهران، مبلغی بازپرداخت نخواهد شد و صرفا مواد غذایی و اقلام بهداشتی ارسال می‌شود.

در این حال، بیستم آذر ماه ۱۴۰۰ نیز دبیرخانه اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین از اعلام آمادگی کشور مغولستان برای صادرات «پشم طبیعی» به ایران بر اساس مکانیزم «معامله تهاتری» در برابر «دریافت نفت» خبر داده بود.

عبدالرزاق داود، مشاور ارشد نخست‌وزیر پاکستان در امور بازرگانی و سرمایه‌گذاری هم پیشتر در دیدار با مقامات جمهوری اسلامی، با اشاره به اینکه «ما به شرایط تحریمی ایران واقف هستیم»، گفته بود: «پاکستان دارای برنج و ایران دارای نفت و پتروشیمی است که می‌توانیم این کالاها را با هم تهاتر کنیم.»

افزایش شدید «رکود تورمی» بر اقتصاد و بازار ایران به همراه کاهش محسوس نقدینگی ارزی و تحقق نیافتن وعده‌های انتخاباتی ابراهیم رئیسی در خرداد ماه ۱۴۰۰، سبب شده است تا جمهوری اسلامی خلاف گذشته، به‌صورت علنی اقدام به استفاده از مکانیزم تهاتری «نفت در برابر غذا و دارو» کند.

پیشتر و در پی صدور «قطعنامه ۹۸۶» شورای امنیت سازمان ملل متحد در آوریل ۱۹۹۵ میلادی و به دنبال تحریم‌های بین‌المللی ضد رژیم بعث حاکم بر عراق، برنامه نفت در برابر غذا (Oil-for-Food Program) برای بغداد به اجرا درآمده بود و تا نوامبر ۲۰۰۳ که حکومت صدام حسین سقوط کرد، ادامه داشت.

جان بولتون، مشاور اسبق امنیت ملی ایالات متحده نیز چندی پیش در گفت‌و‌گویی با بخش فارسی «صدای آمریکا»، به موضوعات مختلفی از جمله اثر تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی، پرداخته بود.

بولتن در مورد تاثیر تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی و اقتصاد ایران گفت: «در نظر داشته باشيد که اقتصاد ايران الان در وضع بسيار بدی است. تحریم‌ها تنها یکی از دلایل اين وضعيت است. دلیل اصلی، واقعاً، سوء مدیریت اقتصادی توسط آیت الله‌ها است.»