«ناترازی» تولید و مصرف گاز، ایران را به سمت واردات گاز سوق می‌دهد

نیروگاه‌های نفت و گاز در ایران.

ناترازی در تولید و مصرف گاز و عدم سرمایه‌گذاری در این حوزه در ایران سبب شده تا دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی هم با حساسیت بیشتری موضوع را دنبال کرده و فعالان بخش خصوصی و کارشناسان در ایران معتقدند که ایران به زودی وارد کننده گاز خواهد شد.

ناترازی و شدت گرفتن کمبود گاز در کشور موضوعی است که در نامه محرمانه وزارت اطلاعات به ابراهیم رئیسی به آن اشاره و پیش‌بینی شده که ناترازی در سال‌های پیش‌رو به ۳۵۰ میلیون متر مکعب نیز برسد.

بر اساس نامه‌ای که یک گروه هکری مدعی استخراج آن از سیستم داخلی نهاد ریاست جمهوری ایران شده؛ وزارت اطلاعات با استناد به امنیتی بودن موضوع تامین گاز با واگذاری دو پالایشگاه گازی فجر جم و پارسیان مخالفت کرده و این اقدام را دارای عواقب امنیتی و اقتصادی بسیاری دانسته است. نهاد ریاست جمهوری در جمهوری اسلامی ایران، هرگونه «هک سیستم داخلی» ارتباط خود را تکذیب کرده است.

در رابطه با ناترازی تولید و مصرف گاز، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی نیز ناترازی گازی در کشور را تا دو دهه آینده ۵۰۰ میلیون مترمکعب عنوان کرده و گفته است که بهینه‌سازی مصرف گاز در کشور ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار هزینه و اعتبار نیاز دارد و بازگشت سرمایه آن نیز حداکثر ۳ تا ۳/۵ ساله خواهد بود.

آرش نجفی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا، درباره ناترازی گاز به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس استناد کرده و می‌گوید اگر با همین روش کنونی ادامه دهیم کشور به سمت بحران می‌رود و وضعیت نارضایتی جامعه را به حدی می‌رساند که «به لحاظ ساختاری و امنیتی به چالش بر می‌خوریم.»

به گفته او با روند کنونی مصرف گاز، ایران تا چند سال آینده به یک «وارد کننده بزرگ گاز» تبدیل خواهد شد. نجفی در ادامه این پرسش را مطرح می‌کند که «آیا پول واردات گاز داریم؟»

چندی پیش، در ۳ اردیبهشت سال جاری نیز خبرگزاری «ایسنا» در گزارشی به بررسی وضعیت صنعت گاز ایران پرداخته بود و با اشاره به ثابت بودن «تولید سالانه گاز» و افزایش احتمالی «ناچیزی» آن، کسری «تراز» آن در آینده را «اجتناب‌ناپذیر» دانسته بود.

نویسنده گزارش تداوم «گازرسانی» و افزایش «مرتب» تعداد روستاها، شهرها، مراکز صنعتی و تولیدی و کارخانه‌های بهره‌مند از گاز را دلیل «اجتناب‌ناپذیر» بودن کسری تراز در موازنه تولید و مصرف گاز در آینده اعلام کرده بود.

براساس این گزارش «طبق برآوردها، تولید ایران از پارس جنوبی به دلیل افت فشار مخزن با کاهش مواجه خواهد شد که باید در پیش بینی وضعیت آتی گاز کشور مدنظر قرار گیرد.» افزون بر این بر مبنای همین گزارش برای حفظ میزان تولید فعلی نیز «حدود ۸۰ درصد از میادین نفتی فعال کشور که در نیمه دوم عمر خود هستند نیاز به تزریق میزان قابل توجهی گاز است تا اثرات منفی افت طبیعی تولید این میادین قدیمی‌تر خنثی شود.»

سال گذشته به دلیل قطع مقطعی گاز صنایع، اقتصاد ایران میلیاردها دلار خسارت را متحمل شد، بطوریکه رضا شهرستانی، عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد، ۲۵ دی ۱۴۰۱ گفته بود «قطعی گاز و برق» در صنعت فولاد، کاهش «۲ میلیون تنی تولید فولاد» را به همراه خواهد داشت.

با این که ایران یکی از کشورهایی است که بزرگ‌ترین منابع گازی جهان را در اختیار دارد، اما در بهره‌برداری از میدان انرژی خود موفق نبوده و منابع موجود پاسخگوی کامل نیازهای داخلی نیست.