بخش انگلیسی صدای آمریکا - آپارتمان دو خوابه محل سکونت این خانواده در استانبول آب ندارد.
زینب ۳ ساله از گرسنگی گریه میکند. او تمام روز چیزی نخورده است. اسمهان، مادر زینب، برنج را در برگ مو میپیچد تا شام خانواده را آماده کند. اسمهان میگوید این برگها را از درخت کندهاند؛ چون توان خرید آن را ندارند.
آنها هم مانند بسیاری از خانوادههای پناهجو در سوریه طی دوره همهگیری ویروس کرونا نمیتوانند کرایه خانهشان را بپردازند.
هشت نفر، شامل دو فرزند اسمهان، در این آپارتمان کوچک کنار هم زندگی میکنند. کرایه خانه آنها فقط ۳۰ دلار است که برای استانبول بسیار ارزان است، اما آنها دو ماه است که مبلغ اجاره را نپرداختهاند.
اسمهان میگوید: «صاحبخانه گفته که اگر اجاره را ندهیم ما را بیرون میاندازد. او از سوری ها خوشش نمیآید.»
خانوادههای دیگری نیز مانند خانواده اسمهان در ترکیه هستند که در نتیجه محدودیتهای ناشی از ویروس کرونا از فقر به بینوایی رسیدهاند. ترکیه میزبان بیش از ۳.۵ میلیون پناهجوی سوری است.
عمده پناهجویان سوری در بخش غیررسمی اقتصاد ترکیه فعال بوده و در مشاغلی مانند تمیزکاری، منسوجات، فروشگاهها، و دستفروشی فعالیت داشتهاند. بیشتر این فعالیتها از زمان شیوع «کووید۱۹» از بین رفته است.
سازمان های امدادرسان مقداری غذا، پول، و مایحتاج توزیع می کنند، اما هرگز کافی نیست. بسیاری از خانوادهها میترسند با ادامه همهگیری ویروس کرونا مجبور شوند در خیابان زندگی کنند.
اسمهان پیشتر سر چهارراه ها دستمال کاغذی می فروخت. این کار قانونی نبود؛ ولی منعی هم نداشت. اکنون افسران پلیس اجازه چنین کاری را نمیدهند.
به گفته اسمهان «حتی اگر پلیس به ما اجازه دهد دستمال کاغذی بفروشیم، مردم به خاطر [ترس از] ویروس کرونا، شیشه ماشینشان را پایین نمیآورند.»
چند کیلومتر آنسوتر، محمد و همسرش مروی و پنج فرزندشان در آپارتمانی کمی بزرگتر زندگی میکنند که اجاره آن را یک موسسه خیریه محلی پرداخت می کرد. محمد از طریق نقاشی ساختمان و تعمیر موتورسیکلت امرار معاش می کرد. وقتی دولت ترکیه اعلام کرد مرز با یونان را باز می کند، محمد و خانواده اش راهی مرز شدند. اما یونان مرز خود را باز نکرد و محمد به همراه خانواده اش پس از دو هفته دست خالی به استانبول برگشتند.
محمد می گوید: «این بار گفتند اجاره را پرداخت نخواهند کرد. ... مردم مرتب به ما می گویند به کشورتان برگردید.» اما او به عنوان یک جنگجوی شورشی سابق از چنین امکانی برخوردار نیست. مروی، همسر محمد، معتقد است انزوای ناشی از همه گیری ویروس کرونا باعث زنده شدن خاطرات جنگ شده است و او بدترین دوران زندگی اش را دوباره تجربه می کند.
دکتر محمد خالد حمزه، روانپزشک و استاد سلامت ذهن در دانشگاه لامار در تگزاس، پس از مصاحبه با هزاران پناهجوی سوری میگوید بیش از ۵ میلیون نفر از ۹ سال جنگ در سوریه گریختهاند و تقریبا تمام آنها از نوعی آسیب روحی رنج بردهاند.
همهگیری ویروس کرونا شرایط را برای بسیاری از پناهجویان سوری در اردوگاهها یا در حاشیه جامعه دشوارتر کرده است.
دکتر حمزه معتقد است: «وقتی مشکل سلامت دارید، شرایط سخت است؛ اما بدتر از آن وقتی است که با داشتن مشکلات سلامتی، پول کافی یا امکانات مالی هم برای درمان خودتان ندارید.»