تمدن سیراف، پمپئی ایران اسیر دیوارکشی

بندر باستانی سیراف استان بوشهر به مدت هفتصد سال از مراکز اصلی دادوستد دریایی جهان باستان و نماد همزیستی مسالمت آمیز دین های گوناگون بوده که همچون پمپئی ایتالیا زیر خاک و آب مدفون شده است.
مدتهاست یک گروه باستان شناسی زیرآب آمریکایی از جمله سُرنا خاکزاد ایرانی تبار عضو این گروه سرگرم کاوش در سامانه باستانی سیراف اند تا آثار بجامانده از این بندر آزاد جهان باستان را از دل آب و خاک بیرون آورند.

همزمان با این رویداد، نشست تخصصی یافته های تمدن سیراف با شرکت کارشناسان، مدیران دولتی حوزه میراث فرهنگی و باستان شناسان در موزه ملی ایران برگزار شد تا راهکارهای پیشنهادی برای نجات آثار تمدن سیراف بررسی شود.
یکی از موارد مطرح در این نشست ساخت دیوار پیرامون مسجد جامع شهر کنونی (سیراف نو) بود که سازمان میراث فرهنگی مجری آن است.
کارشناسان ساخت این دیوار را غیر کارشناسی میدانند ومی افزایند آبهای پشت این دیوار سازه های باستانی را از بین می برد.

سرنا خاکزاد، عضو گروه باستان شناسی آمریکایی از جمله مخالفان ساخت این دیوار است که در نشست موزه ملی هشدار داد ساخت دیوار سنگی توسط سازمان میراث فرهنگی اقدامی ویرانگرانه و خلاف کنوانسیون یونسکو در زمینه حفظ سامانه های باستانی ست.
عملیات شناسایی تمدن سیراف با پشتیبانی نهاد یونسکو و فناوری و دستگاه های آمریکایی پیش می رود و گروه آمریکایی می گوید با این امکانات همه چیز به طور استاندارد انجام می شود.

حسین توفیقیان سرپرست گروه باستان شناسان ایرانی این پروژه نیز می گوید شهر سيراف در طول خط ساحلي همواره فرسايش داشته و اين فرسايش حتا نسبت به 10 سال قبل نيز وجود دارد و اين خط مدام در حال تخريب است. البته سازمان ميراث فرهنگي قصد دارد ديواري در اين بخش ايجاد كند.

شهر باستانی سیراف در جریان عملیات صنعتی پارس جنوبی کشف شد. هرچند خاورشناسان اروپایی رگه هایی از این تمدن اشکانی را کشف کرده بودند. بندری که در آن زمان بیش از سیصدهزار نفر جمعیت داشته و به دلیل آزادمنشی دینی در این بندر بین المللی پیروان مذاهب گوناگونی همچون: زرتشتیان، مسیحیان، مانویان، یهودیان، بوداییان و اقوامی همچون: رومیان، یونانیان و چینی ها در این بندر زندگی می کرده اند.

در آن روزگار کشتی های بازرگانی از روم و یونان اروپا و ماداگاسکار آفریقا تا چین آسیا در این بندر پهلو می گرفته اند.
گورستان های بازمانده از پیروان دین های گوناگون در این شهر باستان نشانگر این آزادی دینی این بندر ایرانی ست.
اما زمین لرزه مرگبار هفت روزه سال سیصد و شصت و هفت هجری قمری مدفون شدن کامل این بندر را در پی داشت.

سفال های بازمانده با نقش های گوناگون، پارچه ها و زیورآلات، معماری های گچی و اتاق های آذین شده به آثار هنری و ساختمان های دو سه طبقه بخشی از میراث بجامانده از آن تمدن است. از این روست که سیراف پمپئی ایران نامیده شده است. شهری ایتالیایی پمپئی امروزه به تمامی از دل خاک بیرون کشیده شده است. اما باستان شناسان سرگرم کار در سامانه سیراف می گویند سیراف پمپئی نمی شود