نه تنها روند پیشرفت برنامه هسته ای ايران را کند می کنیم بلکه در حقیقت متوقف و، حتی در موارد کلیدی، آن را به عقب می رانیم
جان کری، وزير امور خارجه آمريکا طی پيامی، ديدگاه های وزارت امور خارجه آمريکا و مواضع و برداشت رسمی آمريکا نسبت به توافقنامه اتمی ايران با شش قدرت جهانی را بيان کرد:
در بارۀ این که ایالات متحده و شرکایش [دیگر اعضای گروه پنج بعلاوه یک] از گفتگوهای ژنو چه دستاوردی داشته اند صحبت های زیادی می شنویم. از این رو می خواهم برای دقایقی، همراه با شما، مروری کنم بر آنچه که واقعا به دست آورده ایم و خیلی روشن و واضح توضیح دهم که آن [دستاورد] چه هست و چه نیست.
اول از همه، این تازه شروع کار است؛ نخستین گام است. در ماه های پیش رو، آستین هایمان را بالا خواهیم زد و با طرف های دیگر مذاکرات برای رسیدن به توافق نهایی همکاری خواهیم نمود؛ توافقی جامع که تضمین کنندۀ عدم دستیابی ایران به سلاح هسته ای و صلح آمیز بودن کامل برنامۀ هسته ای آن کشور باشد. و این مهم باید کاملا قابل تایید باشد.
اجازه دهید نکات مهم آنچه که ما در این توافق اولیه به آن دست یافتیم را بیان کنم. دلیلی که می خواهم این کار را انجام دهم اهمیت آن است. این توافقی که به امضا رسید اولین توافقی بود که در آن، پس از تقریبا یک دهه، محدودیت های بامعنای گوناگونی برای برنامۀ هسته ای ایران در نظر گرفته شده است. نه تنها روند پیشرفت آن را کند می کنیم بلکه در حقیقت متوقف و حتی در موارد کلیدی، آن را به عقب بر می گردانیم. این بسیار مهم است؛ یعنی زمانی که ما گفتگوها را پیش می بریم، برنامۀ هسته ای ایران به پیش نمی رود و از جهاتی هم به عقب کشيده می شود.
این دقیقا کارکرد اصلی این توافق است. برای دستیابی به سلاح هسته ای، یا به اورانیوم غنی سازی شده با درصد بالا نیاز است یا به پلوتونیم. همان طور که شما هم حتما می دانید، اورانیوم در طبیعت یافت می شود، اما به صورت خام که برای ساخت بمب قابل استفاده نیست. درنتیجه برای استفاده از آن در ساخت بمب باید ناخالصی هایی که قابل استفاده نیستند را از آن جدا نمود که به این کار غنی سازی می گویند.
اورانیوم غنی سازی شده با درصد غنای بالا (HEU) از راه های گوناگونی تولید می شوند که معمول ترین آنها استفاده از سانتریفوژ است زیرا که انرژی کمتری مصرف می کند، ارزان است و نیز به سادگی می توان آن را پنهان نمود. میزان غنای اورانیوم برای استفاده در بمب ۹۰ درصد است و میزان غنای اورانیوم مورد استفاده در راکتورها، مثلا راکتورهای مورد استفاده برای تولید برق مصرفی منازل شما، حدود ۵ درصد است. اینجاست که می توانید به تفاوت کار پی ببرید.از طرف دیگر، پلوتونیم در طبیعت یافت نمی شود. باید با استفاده از راکتور، پلوتونیم را از اورانیوم جدا کرد. پیشنهاد ما هر دو روش را شامل می شود.
در زمینۀ غنی سازی، ما ذخیرۀ اورانیوم غنی شده در سطح ۲۰ درصد توسط ایران را از بین می بریم و فعالیت سانتریفوژهای ایران را در همین سطحی که امروز هست نگاه می داریم و جلوی استفاده از سانتریفوژهای پیشرفته تر را می گيريم. این سانتريفوژهای پیشرفته توان غنی سازی بسیار سریع تری دارند که درنتیجه بسیار پرمخاطره خواهند بود و از این روست که از استفاده از آنها در این مرحله از کار جلوگیری می کنیم.
در مورد پلوتونیم، بخش های مهم راکتوری که در ایران، در محلی به نام اراک، در حال ساخت است را به حالت تعلیق در آوردیم. این جایی است که به احتمال فراوان منبع اصلی پلوتونیم برای آنها [ایرانی ها] خواهد بود و به همین دلیل است که ما برای توقف آن کاملأ مصمم بودیم. از این ها گذشته، بازرسی های بین المللی را هم در نظر گرفتیم تا بدانیم ایران در هر کدام از این مراکز حساس چه می کند و این امر در توافق صورت گرفته ثابت خواهد ماند تا اطمینان کامل حاصل کنیم که ایران، در طول مذاکرات [آتی] برای رسیدن به توافقی جامع تر، از این مراکز برای حرکت به سمت ساخت سلاح هسته ای استفاده نمی کند. به بیان دیگر بررسی می کنیم، و برای اولین بار بازرس ها می توانند هر روز که بخواهند از آن تاسیسات حساس بازدید کنند.
حال اجازه دهید در مورد آنچه که این توافق انجام نمی دهد بگویم، چرا که برخی ها صحبت های نادرستی در این زمینه بیان کرده اند و من می خواهم اصل موضوع را روشن کنم. این توافق، به ساختار اصلی تحریم های ما دست نمی زند. تحریم های ما اساسا روی فعالیت های بانکی و معاملات نفتی است که سر جایشان باقی خواهند ماند. محورهای اصلی تحریم ها در زمینۀ خدمات مالی به قوت خود باقی خواهند ماند. این کار را می کنیم که ایران به این توافق پایبند بماند. [ايران] به مقدار کمی از پول هایش دسترسی پيدا خواهد کرد، اما هر زمان که لازم باشد، [مثلا] اگر به حرف هایشان پایبند نمانند، این روند معکوس خواهد شد.
البته تسهیلاتی هم برای ایران در نظر گرفته ایم -- حدود چهار میلیارد و دويست ميليون دلار از درآمد حاصل از فروش نفت خود را دریافت خواهد کرد و اجازه خواهد داشت که حدود دو و نیم میلیارد دلار محصولات پتروشمی و خودرو صادر کند. برای همین، وقتی می گویم تنها تسهیلاتی محدود و قابل بازگشت در نظر گرفته شده، باور کنید درست می گویم.
همۀ ما می دانیم که اگر این توافق به شکست بيانجامد، ایران بلافاصله با تحریم های حتی سنگین تری مواجه خواهد شد. می خواهم بدانید که این مذاکرات اصلأ راحت نبود. وظيفه مان دشوار بود، بسيار چانه زديم تا بخصوص، در مورد آن که آنها به چه سمتی حرکت می کنند، آنچه را که لازم بود بدست آوریم. تلاش سختی کردیم زيرا هدفی استوار و تزلزل ناپذیر را دنبال می کنیم. آقای رئیس جمهور، اوباما، کاملأ روشن و واضح گفته است که ایران نمی تواند و نخواهد توانست به سلاح هسته ای دست پیدا کند. و امروز، به لطف تلاش هایی که صورت گرفت، ما اولین گام را برای رسیدن به تضمین های لازم برای آن که این امر هرگز تحقق پيدا نکند برداشتیم و فکر می کنم این را از طریق کارآمد روش های ممکن به انجام رساندیم. ما از طریق دیپلماسی این کار را کردیم.
حالا وقت آن است که کار را از سر بگیریم. ما بلافاصله کار بر روی توافق نهایی را شروع می کنیم -- یک توافق جامع. دیپلمات ها و کارشناسان ما بزودی دوباره به پای میز مذاکره باز خواهند گشت تا توافقی نهایی حاصل شود، توافقی که جوابگوی نگرانی های ما و دوستانمان يعنی اسرائیل، عربستان سعودی، امارات متحدۀ عربی و دیگران باشد. منافع کل جهان در این است که اطمينان حاصل شود برنامه هسته ای ایران کاملا صلح آمیز است. قطعا منافع ما در آن است که تلاش کنیم این مهم از روش های دیپلماتیک و مسالمت آمیز به دست آيد و پاسخگوی هر خطری باشد که امنیت ایالات متحده، خاورمیانه و سراسر دنیا را به چالش می کشد.
ما این کار را به سرانجام خواهیم رساند، امیدوارم، اما متکبر و خودسر هم نخواهیم بود. کار زیادی خواهد برد و در نهایت انتخاب با ایران خواهد بود تا ثابت کند برنامۀ هسته ای اش به واقع صلح آمیز است. آنها می توانند به زبان آن را بگویند، اما سخن به تنهایی کافی نیست؛ باید ثابت شود. و در نهایت آنها هستند که باید تصمیم بگیرند. بگذارید با یکدیگر همکاری کنیم، همگی با هم، تلاش کنیم آینده ای را رقم بزنیم که به نفع همۀ ما باشد.
سپاسگزارم،
در بارۀ این که ایالات متحده و شرکایش [دیگر اعضای گروه پنج بعلاوه یک] از گفتگوهای ژنو چه دستاوردی داشته اند صحبت های زیادی می شنویم. از این رو می خواهم برای دقایقی، همراه با شما، مروری کنم بر آنچه که واقعا به دست آورده ایم و خیلی روشن و واضح توضیح دهم که آن [دستاورد] چه هست و چه نیست.
اول از همه، این تازه شروع کار است؛ نخستین گام است. در ماه های پیش رو، آستین هایمان را بالا خواهیم زد و با طرف های دیگر مذاکرات برای رسیدن به توافق نهایی همکاری خواهیم نمود؛ توافقی جامع که تضمین کنندۀ عدم دستیابی ایران به سلاح هسته ای و صلح آمیز بودن کامل برنامۀ هسته ای آن کشور باشد. و این مهم باید کاملا قابل تایید باشد.
اجازه دهید نکات مهم آنچه که ما در این توافق اولیه به آن دست یافتیم را بیان کنم. دلیلی که می خواهم این کار را انجام دهم اهمیت آن است. این توافقی که به امضا رسید اولین توافقی بود که در آن، پس از تقریبا یک دهه، محدودیت های بامعنای گوناگونی برای برنامۀ هسته ای ایران در نظر گرفته شده است. نه تنها روند پیشرفت آن را کند می کنیم بلکه در حقیقت متوقف و حتی در موارد کلیدی، آن را به عقب بر می گردانیم. این بسیار مهم است؛ یعنی زمانی که ما گفتگوها را پیش می بریم، برنامۀ هسته ای ایران به پیش نمی رود و از جهاتی هم به عقب کشيده می شود.
این دقیقا کارکرد اصلی این توافق است. برای دستیابی به سلاح هسته ای، یا به اورانیوم غنی سازی شده با درصد بالا نیاز است یا به پلوتونیم. همان طور که شما هم حتما می دانید، اورانیوم در طبیعت یافت می شود، اما به صورت خام که برای ساخت بمب قابل استفاده نیست. درنتیجه برای استفاده از آن در ساخت بمب باید ناخالصی هایی که قابل استفاده نیستند را از آن جدا نمود که به این کار غنی سازی می گویند.
اورانیوم غنی سازی شده با درصد غنای بالا (HEU) از راه های گوناگونی تولید می شوند که معمول ترین آنها استفاده از سانتریفوژ است زیرا که انرژی کمتری مصرف می کند، ارزان است و نیز به سادگی می توان آن را پنهان نمود. میزان غنای اورانیوم برای استفاده در بمب ۹۰ درصد است و میزان غنای اورانیوم مورد استفاده در راکتورها، مثلا راکتورهای مورد استفاده برای تولید برق مصرفی منازل شما، حدود ۵ درصد است. اینجاست که می توانید به تفاوت کار پی ببرید.از طرف دیگر، پلوتونیم در طبیعت یافت نمی شود. باید با استفاده از راکتور، پلوتونیم را از اورانیوم جدا کرد. پیشنهاد ما هر دو روش را شامل می شود.
در زمینۀ غنی سازی، ما ذخیرۀ اورانیوم غنی شده در سطح ۲۰ درصد توسط ایران را از بین می بریم و فعالیت سانتریفوژهای ایران را در همین سطحی که امروز هست نگاه می داریم و جلوی استفاده از سانتریفوژهای پیشرفته تر را می گيريم. این سانتريفوژهای پیشرفته توان غنی سازی بسیار سریع تری دارند که درنتیجه بسیار پرمخاطره خواهند بود و از این روست که از استفاده از آنها در این مرحله از کار جلوگیری می کنیم.
در مورد پلوتونیم، بخش های مهم راکتوری که در ایران، در محلی به نام اراک، در حال ساخت است را به حالت تعلیق در آوردیم. این جایی است که به احتمال فراوان منبع اصلی پلوتونیم برای آنها [ایرانی ها] خواهد بود و به همین دلیل است که ما برای توقف آن کاملأ مصمم بودیم. از این ها گذشته، بازرسی های بین المللی را هم در نظر گرفتیم تا بدانیم ایران در هر کدام از این مراکز حساس چه می کند و این امر در توافق صورت گرفته ثابت خواهد ماند تا اطمینان کامل حاصل کنیم که ایران، در طول مذاکرات [آتی] برای رسیدن به توافقی جامع تر، از این مراکز برای حرکت به سمت ساخت سلاح هسته ای استفاده نمی کند. به بیان دیگر بررسی می کنیم، و برای اولین بار بازرس ها می توانند هر روز که بخواهند از آن تاسیسات حساس بازدید کنند.
حال اجازه دهید در مورد آنچه که این توافق انجام نمی دهد بگویم، چرا که برخی ها صحبت های نادرستی در این زمینه بیان کرده اند و من می خواهم اصل موضوع را روشن کنم. این توافق، به ساختار اصلی تحریم های ما دست نمی زند. تحریم های ما اساسا روی فعالیت های بانکی و معاملات نفتی است که سر جایشان باقی خواهند ماند. محورهای اصلی تحریم ها در زمینۀ خدمات مالی به قوت خود باقی خواهند ماند. این کار را می کنیم که ایران به این توافق پایبند بماند. [ايران] به مقدار کمی از پول هایش دسترسی پيدا خواهد کرد، اما هر زمان که لازم باشد، [مثلا] اگر به حرف هایشان پایبند نمانند، این روند معکوس خواهد شد.
البته تسهیلاتی هم برای ایران در نظر گرفته ایم -- حدود چهار میلیارد و دويست ميليون دلار از درآمد حاصل از فروش نفت خود را دریافت خواهد کرد و اجازه خواهد داشت که حدود دو و نیم میلیارد دلار محصولات پتروشمی و خودرو صادر کند. برای همین، وقتی می گویم تنها تسهیلاتی محدود و قابل بازگشت در نظر گرفته شده، باور کنید درست می گویم.
همۀ ما می دانیم که اگر این توافق به شکست بيانجامد، ایران بلافاصله با تحریم های حتی سنگین تری مواجه خواهد شد. می خواهم بدانید که این مذاکرات اصلأ راحت نبود. وظيفه مان دشوار بود، بسيار چانه زديم تا بخصوص، در مورد آن که آنها به چه سمتی حرکت می کنند، آنچه را که لازم بود بدست آوریم. تلاش سختی کردیم زيرا هدفی استوار و تزلزل ناپذیر را دنبال می کنیم. آقای رئیس جمهور، اوباما، کاملأ روشن و واضح گفته است که ایران نمی تواند و نخواهد توانست به سلاح هسته ای دست پیدا کند. و امروز، به لطف تلاش هایی که صورت گرفت، ما اولین گام را برای رسیدن به تضمین های لازم برای آن که این امر هرگز تحقق پيدا نکند برداشتیم و فکر می کنم این را از طریق کارآمد روش های ممکن به انجام رساندیم. ما از طریق دیپلماسی این کار را کردیم.
حالا وقت آن است که کار را از سر بگیریم. ما بلافاصله کار بر روی توافق نهایی را شروع می کنیم -- یک توافق جامع. دیپلمات ها و کارشناسان ما بزودی دوباره به پای میز مذاکره باز خواهند گشت تا توافقی نهایی حاصل شود، توافقی که جوابگوی نگرانی های ما و دوستانمان يعنی اسرائیل، عربستان سعودی، امارات متحدۀ عربی و دیگران باشد. منافع کل جهان در این است که اطمينان حاصل شود برنامه هسته ای ایران کاملا صلح آمیز است. قطعا منافع ما در آن است که تلاش کنیم این مهم از روش های دیپلماتیک و مسالمت آمیز به دست آيد و پاسخگوی هر خطری باشد که امنیت ایالات متحده، خاورمیانه و سراسر دنیا را به چالش می کشد.
ما این کار را به سرانجام خواهیم رساند، امیدوارم، اما متکبر و خودسر هم نخواهیم بود. کار زیادی خواهد برد و در نهایت انتخاب با ایران خواهد بود تا ثابت کند برنامۀ هسته ای اش به واقع صلح آمیز است. آنها می توانند به زبان آن را بگویند، اما سخن به تنهایی کافی نیست؛ باید ثابت شود. و در نهایت آنها هستند که باید تصمیم بگیرند. بگذارید با یکدیگر همکاری کنیم، همگی با هم، تلاش کنیم آینده ای را رقم بزنیم که به نفع همۀ ما باشد.
سپاسگزارم،